TY - JOUR ID - 60524 TI - تعریف جرم سیاسی؛ الزام غیر مصلحت‌گرایانۀ قانون اساسی JO - فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران JA - JPLSQ LA - fa SN - 2423-8120 AU - رحمانی, قدرت اله AD - استادیار گروه حقوق عمومی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 46 IS - 4 SP - 929 EP - 955 KW - تعریف جرم سیاسی KW - حقوق ایران KW - قانون اساسی KW - قانون جرم سیاسی KW - مصلحت‌گرایی DO - 10.22059/jplsq.2016.60524 N2 - رژیم ارفاقی جرایم سیاسی عبارت است از تعیین و تضمین و اعمال مجموعه‌ای امتیازات ویژه در حق متهمان و محکومان و محبوسان سیاسی در همة مراحل تعقیب و دادرسی و پس از دادرسی، با هدف حراست از معارضان سیاسی در برابر تعدی و سرکوب حکومت‌ها در نظام حقوقی. حقوق غربی، به‌رغم شناسایی مفهوم جرم سیاسی، هیچ‌گاه، حتی در دوران طلایی رژیم ارفاقی در حق مجرمان سیاسی، به تمهید بی‌ابهام قوانین در زمینة تعریف جرم سیاسی و تعیین مصادیق مجرم سیاسی تن نداده است و هیچ‌یک از نظام‌های حقوقی جوامع معیار، از جمله فرانسه در مقام بنیان‌گذار تفکیک جرم سیاسی از غیر سیاسی، در هیچ دوره‌ای در موضع «تعریف قانونی جرم سیاسی» قرار نگرفته‌اند؛ بلکه همواره تعیین مصادیق جرم سیاسی عموماً از طریق دادگاه‌ها و نوعاً راجع به مقولة «استرداد مجرمان» در روابط بین‌المللی تحقق پذیرفته است. به‌رغم سابقه و سنت تاریخی «پرهیز ازتعریف قانونی جرم سیاسی» قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون‌گذار عادی را به تعریف قانونی جرم سیاسی ملزم کرده است و تصویب نهایی قانون جرم سیاسی در اردیبهشت 1395، گرچه ممکن است از جنبة رسمی و ظاهری توفیق نظام تقنین تلقی شود، خلاف رویکرد مصلحت‌گرایانة قوانین اساسی مرجع و مبدع مفهوم جرم سیاسی در دنیا به شمار می‌آید. UR - https://jplsq.ut.ac.ir/article_60524.html L1 - https://jplsq.ut.ac.ir/article_60524_1a6274ffa472999739a5aa3368b4ffc2.pdf ER -