TY - JOUR ID - 85067 TI - چالش‌های حقوقی جلوگیری از آلودگی زیست‌محیطی ناشی از آزمایش سلاح‌های هسته‌ای در فضای ماورای جو JO - فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران JA - JPLSQ LA - fa SN - 2423-8120 AU - کوشا, سهیلا AU - زارع آرند, فرامرز AD - استادیار گروه آموزشی حقوق دانشگاه پیام نور استان تهران، تهران، ایران AD - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق بین الملل دانشگاه پیام نور، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 52 IS - 2 SP - 1027 EP - 1050 KW - آلودگی KW - حقوق بین‌الملل فضا KW - سلاح هسته‌ای KW - عهدنامۀ قطب جنوب KW - محیط زیست DO - 10.22059/jplsq.2021.315222.2652 N2 - آزمایش سلاح‌های هسته‌ای در فضا از علل ایجاد آلودگی زیست‌محیطی در فضای ماورای جو و به‌تبع آن کرۀ زمین است. مادۀ 9 عهدنامۀ فضای ماورای جو (1967) بر جلوگیری از آلودگی محیط‌زیست زمین از طریق ورود مواد فرازمینی تصریح کرده است، لکن مادۀ 4 این عهدنامه فقط استقرار سلاح‌های کشتار جمعی در فضا را منع کرده و قاعده‌ای دربارۀ منع آزمایش سلاح‌های هسته‌ای ندارد. البته عهدنامۀ منع محدود آزمایش‌ها (1963)، آزمایش هر گونه سلاح هسته‌ای را در فضا منع کرده است، اما فاقد هرگونه مقرراتی برای راستی‌آزمایی است. عهدنامۀ منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای هم ممنوعیت آزمایش انفجارهای هسته‌ای در همۀ محیط‌ها را پیش‌بینی کرده، ولی تاکنون لازم‌الاجرا نشده است. این مقاله با بهره‌مندی از روش توصیفی- تحلیلی مبادرت به بررسی تعهدات دولت‌ها طبق اسناد فضایی، محیط‌زیستی و هسته‌ای هنگام انجام آزمایش سلاح هسته‌ای در فضا می‌کند. با توجه به منافع متفاوت و متنوع کشورهای دارای توانمندی انجام این آزمایش‌ها، اصلاح اسناد فضایی موجود قابل تصور نیست. از همین‌ رو به‌نظر می‌رسد، می‌توان از شیوۀ اتخاذی در عهدنامۀ قطب جنوب بهره برد و دستورالعمل رفتاری زیست‌محیطی در قالب پروتکل الحاقی لازم‌الاجرا را تدوین و به عهدنامۀ فضای ماورای جو ضمیمه کرد. UR - https://jplsq.ut.ac.ir/article_85067.html L1 - https://jplsq.ut.ac.ir/article_85067_f31447887e0f21f4693901ee8b1f307f.pdf ER -