دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسنده

استادیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران

چکیده

بیش از 50 سال از عمر تدوین در نظام حقوقی ایران می‌گذرد، اما هنوز در عرصه‌های مختلف این برنامه، دچار آسیب‌های جدی هستیم. یکی از این آسیب‌ها، خلط میان دو مفهوم کلان (تدوین) و خرد (تنقیح) و تلاش برای همسنگ‌پنداشتن آن دو است. درواقع، در ادبیات حقوقی و نظام قانون‌گذاری کشور به تناوب گاه از تنقیح و تدوین و گاه از تدوین و تنقیح سخن گفته می‌شود. حال آنکه مطالعات ریشه‌شناختی و نگاهی به تجربۀ سایر کشورها و ادبیات حقوق تطبیقی نشان می‌دهد که بهترین ترجمه برای لفظ کدیفیکاسیون، لفظ تدوین است. تنقیح صرفاً بخشی از برنامۀ کلی تدوین است که به شناسایی زوائد و فضولات قوانین و مقررات می‌پردازد. حال آنکه برنامۀ تدوین شامل بخش‌های دیگری همچون نظام‌مندکردن قواعد حقوقی در یک حوزۀ خاص و ایجاد انسجام در کل نظام حقوقی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Conceptual approach to codification and its difference from depuration

نویسنده [English]

  • Moslem Aghaei Togh

Assistant Professor, Department of Public Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran

چکیده [English]

After more than 50 years of codification in Iran, we still have problems in this field. One of these problems is the confusion between two concepts: macro (Tadwin/codification) and micro (Tanqih/Depuration). Generally they are regarded to have same importance or even same meaning erroneously. In our legal literature and even in the legislative system these two concepts are alternatively misused. Etymological and comparative studies, however, reveal that the best translation for “Codification” is Tadwin. Tanqih is one of the components of Codification framework, the task of which is to depurate and expurgate obsolete or contradictories from an official legislative text. Codification own other aspects like systematizing the legal system and filling the gaps which are not necessarily concerned with depuration

کلیدواژه‌ها [English]

  • Code
  • codification
  • Compilation
  • Depuration
  • hyper lexis
  • Legislation
  1. الف) فارسی

    آیتو، جان (1385). فرهنگ ریشه‌شناسی انگلیسی، تهران: نشر نو.

    الموتیان، ابوالفضل (به کوشش) (1389). مقدمه‌‌‌ای بر اصول و قواعد تنقیح قوانین، تهران: مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس شورای اسلامی.

    انصاری، باقر (1386). «تنقیح قوانین و مقررات؛ تدبیری برای مبارزه با ابهام حقوقی»، فصلنامۀ اطلاع‌رسانی حقوقی، شمارۀ 11.

    شفیعی، حمیدرضا (1386). «تأملی بر تنقیح و تدوین قوانین و مقررات در ایران؛ گذشته، حال و آینده»، فصلنامۀ اطلاع‌رسانی حقوقی، شمارۀ 11.

    کاتوزیان، ناصر (1386). «تنقیح قوانین و مقررات (مصاحبه)»، فصلنامۀ اطلاع‌رسانی حقوقی، شمارۀ 11.

    مروستی، یحیی (1343). «تدوین قوانین»، مجلۀ کانون وکلا، شمارۀ 98.

    نبی‌لو، حسین (1386). «تورم قوانین و تنقیح قوانین و مقررات؛ ملاحظاتی درخصوص طرح تدوین و تنقیح قوانین و مقررات کشور»، فصلنامۀ اطلاع‌رسانی حقوقی، شمارۀ 11.

     

    ب) لاتین (انگلیسی، فرانسه و اسپانیایی)

    1. Arrocha, Belinda Rodríguez (2009) "José Martí y la Codificación del Derecho en América", Anales de la Facultad de Derecho, no.26.
    2. Canale, Damiano (2009) “The Many Faces of the Codification of Law in Modern Continental Europe”, A History of the Philosophy of Law from the Seventeenth Century to 1900 in the Civil-law Tradition, Edited by Canale, D., Grossi, P. and H. Hofmann, NY: Springer.
    3. Caroni, Pio (2013) Lecciones de Historia de la Codificación, Madrid: Universidad Carlos III.
    4. Cruz Barney, Oscar (2004) La Codificación en Mexico entre 1821-1917; Una Aproximación, Universidad Nacional Autonoma de Mexico.
    5. Malaurie, Philippe (1996) "Rapport de Synthèse", La Codification, Ouvragecollectifpublié sous la direction de B. Beignier, Dalloz.
    6. Mattarella, B. G. (1994) "La Codification du Droit :RéflexionssurL'expérienceFrançaiseContemporaine", Revue Française de Droit Administratif, Vol.10, no.4.
    7. Oppetit, B (1996) ”De la Codification”,La Codification, Editione par Beignier, B. Dalloz.
    8. Pacheco G. Maximo (1990) Theoria del Derecho, Cuarta Edition, Editorial Juridica de Chile.
    9. Tapia Rodríguez, Mauricio (2005) “Códigos Civiles y Recopilaciones de Derecho Constante a Propósito del Bicentenario del Código Civil de Napoleón”, De la Codificación a la Descodificación, Edicionado por Wilson, Carlos Pizarro y Mauricio Tapia Rodríguez, Santiago: Universidad Diego Portales.
    10. Vanderlinden, Jacques (1964) “Code et Codification dans la Pensee de Jeremy Bentham”, TijdschriftvoorRechtsgeschiedenis, Vol. 32.
    11. Voermans, Wim; Moll, Chris; Florijn, Nico and Peter van Lochem (2008) “Codification and Consolidation in Europe as Means to Untie Red Tape”, Statute Law Review, Vol.29, no.2.
    12. Weiss, Gunther A. (2000) “The Enchantment of Codification in the Common Law World”, Yale Journal of International Law, Vol.25.