دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور، مازندران، ایران

2 عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد تهران مرکز، تهران، ایران

چکیده

یکی از زنده‌ترین و البته پیچیده‌ترین وقایع حقوقی- سیاسی منطقۀ خزر را می‌توان رژیم حقوقی حل‌نشدۀ دریای خزر به‌حساب آورد. دریای خزر به‌عنوان یک دریای بسته از گذشتۀ پرفراز‌و‌نشیبی در زمینه رژیم حقوقی خود برخوردار بوده و شاید نتوان چشم‌انداز مشخصی از آیندۀ آن را ترسیم کرد. در حال حاضر کشورهای حاشیۀ خزر در زمینۀ محیط زیست و محدودۀ آب‌های سرزمینی و منطقۀ ویژۀ ماهیگیری به توافقات نسبتاً مشخصی دست یافته‌اند، اما ماراتن پیچیدۀ خزر در حوزۀ منطقۀ انحصاری اقتصادی و همچنین فلات قارۀ این دریا همچنان حل‌نشده باقی مانده است. در این زمینه با مروری بر مواضع جمهوری اسلامی ایران خواهیم دید که ایران برای تقسیم یا تحدید حدود دریای خزر به اصل انصاف استناد کرده و در پی احقاق حقوق ازدست‌رفتۀ خود از این رهگذر است. مقالۀ حاضر سعی دارد با بررسی معنی و مفهوم اصل انصاف به‌عنوان جلوه‌ای از حق طبیعی و تشریح رویۀ دیوان بین‌المللی دادگستری در زمینۀ تحدید حدود فلات قاره، به درک صحیحی از این واژه و حدود آن دست یابد تا از این طریق بتوانیم به ایدۀ مشخصی دربارۀ تحدید حدود بستر و زیربستر دریای خزر برسیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Delimitation of the Seabed and Subsoil of the Caspian Sea on the Basis of the Principle of Equity

نویسندگان [English]

  • Maysam Araee Daronkola 1
  • Sasan Seyrafi 2
  • Abbas Koutchnejad 3

1 Stractur & Ph.D. Student, Pnu University, Pun university of mahmoodabad, Mazandaran, Iran

2

3 Assistant Prof., Law department, Islamic Azad University Central Tehran Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the most alive and, to be sure, complicated political and legal events in the Caspian Sea region is the unresolved issue of its legal regime. The Caspian Sea, as a closed sea, has had a volatile history in terms of its legal regime and for the time being one cannot see a clear vision for solving its legal regime problem. The Caspian states have reached a consensus on the issues of environment and territorial as well as the special fishing zone, but the complex Caspian marathon in the exclusive economic zone and also continental shelf of the sea, remains unsolved. In this regard, if we look at the Islamic Republic of Iran’s position on the legal status of the Caspian Sea, we will see that Iran refers to the "principle of equity" as a basis for the division or delimitation of the Caspian Sea in order to restore its lost rights. This article tries to examine the meaning of the principle of equity as an element of natural justice and to elaborate the practice of the International Court of Justice regarding the delimitation of the continental shelf. We try to reach an accurate understanding of this term and its scope so as to reach a definite idea on the delimitation of the seabed and subsoil of the Caspian Sea.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Principle of equity
  • Natural Justice
  • Delimitation
  • Caspian Sea
  • Continental Shelf
1. فارسی
الف) کتاب‌ها
1. آقانباتی، سید علی (1383). زمین‌شناسی ایران، چ اول تهران: سازمان زمین‌شناسی.
 
ب) اسناد
2. سازمان حفاظت از محیط زیست (1392). دومین گزارش ملی تغییر آب‌وهوا جهت ارائه به دبیرخانه کنوانسیون (UNFCCC)، تهران: سازمان حفاظت از محیط زیست.
3. عهدنامۀ دوستی منعقده بین دولتین ایران و جمهوری شوروی روسیه (معروف به عهدنامۀ 1921)، مجموعه توافق‌های تشریفاتی ایران و سایر کشورها، ج 2، ص 22-13.
4. قرارداد بازرگانی و بحرپیمایی منعقده بین دولت ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (معروف به قرارداد 1940)، مجموعه توافق‌های تشریفاتی ایران و سایر کشورها، ج 2، ص 163-150.
 
ج) منابع اینترنتی
5. پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی (تاریخ مراجعه: 23/3/96 ) به نشانی (URL):
 
 
2. انگلیسی
A) Books
6. Garner, Bryan A. (2009). Black's Law Dictionary, United States, Thomson Reuters.
7. Cook, Peter J. & Chris M. Carleton (2000). Continental Shelf Limits, New York, Oxford University Press.
8. Kostianoy, Andrey G., Sergey S. Zhiltsov & Igor S. Zonn, (2016). Oil and Gas Pipelines in the Black-Caspian Seas Region, Switzerland, Springer.
9. Suarez, Suzette V. (2008). The Outer Limits of Continental Shelf, Berlin/Heidelberg /New York, Springer.
 
B) Articles
10. Herman, Lawrence L. (1984). “The Court Giveth and the Court Taketh Away: An Analysis of the Tunisia-Libya Continental Shelf Case” International and Comparative Law Quarterly, vol. 33.
11. Highet, Keith (1993). "The Use of Geophysical Factors in the Delimitation of Maritime Boundaries," in Charney, Jonathan I. & Lewis M. Alexander, (eds.), International Maritime Boundaries, Dordrecht/Boston/London: Martinus Nijhoff Publishers, vol. 1.
12. Mehdiyoun, Kamyar (2000), “Ownership of Oil and Gas Resources in the Caspian Sea,” American Journal of International Law, vol. 94.
13. Roach, J. Ashley & Robert W. Smith (2005). “Caspian Seabed Boundaries,” in Colson, David A. & Robert W. Smith, (eds.) International Maritime Boundaries, Leiden/Boston: Martinus Nijhoff Publishers, vol. 5.
14. Rothpfeffer, Tomas (1972). “Equity in the North Sea Continental Shelf Cases,” Nordisk Tidsskrift for International Ret (Nordic Journal of International Law), vol. 42.
 
C) Documents
15. Letter dated 3 September 1997 from the Chargé d’affaires of the Permanent Mission of the Islamic Republic of Iran to the United Nations addressed to the Secretary-General, UN Doc. A/52/325.
16. Letter dated 11 November 1997 from the Chargé d’affaires of the Permanent Mission of the Islamic Republic of Iran to the United Nations addressed to the Secretary-General, UN Doc. A/52/588.
17. Letter dated 20 May 1998 from the Chargé d’affaires of the Permanent Mission of the Islamic Republic of Iran to the United Nations addressed to the Secretary-General, UN Doc. A/52/913.
18. Letter dated 26 July 2002 from the Chargé d’affaires of the Permanent Mission of the Islamic Republic of Iran to the United Nations addressed to the Secretary-General, UN Doc. A/56/1017.