نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
سعدی، پیش از آنکه شاعر و ادیب باشد، دانشمند، فقیه و اندیشمند بزرگی است که براساس معارف قرآن و اهل بیت (ع) منظومۀ فکری را در قالب نثر و نظم پدید آورد و از خود به یادگار گذاشت. آثار سعدی، معارف جامعی را بیان می‌دارد که از جنبه‌های گوناگون قابل بررسی است. این پژوهش تلاشی برای شناخت وجهی کمتر پرداخته‌شده از وجوه متنوع و متکثر سعدی علیه‌الرحمه یعنی اندیشه‌های حقوقی اوست. در این تحقیق برای شناخت اندیشه‌ها و آثار سعدیاز منظر فقه، قضا و حقوق برخی حکایات و داستان‌هایی که واجد عناصر وابسته به فقه، قضا، جزا و حقوق است، مطالعه و بررسی می‌شود. براساس نتایج پژوهش در آثار سعدی موضوعات، مسائل و نکات حقوقی متعددی در زمینۀ حقوق اساسی، حقوق دیوانی و اداری، نظام قضایی، حقوق جزا و آیین دادرسی وجود دارد که با نظام و احکام حقوقی و قضایی اسلام منطبق است و بر این اساس می‌توان اندیشه‌های حقوقی سعدی را تبیین کرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Judiciary and Legal Thought in Sa'adi's Word
نویسنده [English]
- Mohammad Eshaghi
Assistant Prof, Department of jurisprudence and the foundations of Islamic law group , Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Sa'adi should be considered more than a poet or literary man; he is also a great scientist, scholar and jurisprudent. Based on the Quran and Ahlolbeyt (members of prophet Mohammad’s family)’s teachings, he has created a prism in terms of prose and poetry as a monument. It is well-known that the works of Sa'adi cover various topics. This research is an endeavor to understand his less-known legal thoughts . It is possible to find many legal topics in the works of Sa'adi regarding constitutional, administrative, criminal, and procedural law that are compatible with Islamic jurisprudence. The findings of this research show that Sa'adi’s works include various legal points in the said fields which can explain his legal thoughts.
کلیدواژه‌ها [English]
- legal thought
- Sa'adi
- legal system
- Bustan and Gulistan
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- ای. زند، میخائیل (۱۳۵۶)، نور و ظلمت در تاریخ ادبیات ایران، ح. اسدپور پیرانفر، تهران: پیام.
- اقبال، عباس (۱۳۱۲)، تاریخ مفصل ایران - از استیلای مغول تا اعلان مشروطیت، تهران.
- بیانی، شیرین (اسلامی ندوشن) (۱۳۷۱)، دین و دولت در ایران عهد مغول، ج 2، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- دشتی، علی (۱۳۳۸)، قلمرو سعدی، تهران: کیهان.
- رزمجو، حسین (۱۳۶۶)، شعر کهن فارسی در ترازوی نقد اخلاق اسلامی، ج 2، مشهد: آستان قدس رضوی.
- ریپکا، یان (۱۳۵۴)، تاریخ ادبیات ایران، عیسی شهابی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۴۶)، شعر بی‌دروغ، شعر بی‌نقاب، تهران: علمی.
- سرخوش، سوسن (1383)، جزوۀ درس روش‌های کیفی.
- سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۶۵)، کلیات؛ به اهتمام محمدعلی فروغی، تهران: امیرکبیر.
- ------- (۱۳۸۶)، متن کامل و صحیح بوستان سعدی، چ دوم، به اهتمام منصور مهرنگ؛ تهران: نیل.
- صفا، ذبیحالله (۱۳۳۲)، تاریخ ادبیات در ایران، ج۱، تهران: ابنسینا.
- ---------- (1366)، تاریخ ادبیات در ایران، ج۳، تهران: فردوس.
- طالب، مهدی (۱۳۸۰)، شیوه‌های علمی مطالعات اجتماعی، تهران: دانشگاه تهران.
- گلدوزیان، ایرج (۱۳۸۱)، بایسته‌های حقوق جزای عمومی (3-2-1)، چ ششم، تهران: میزان.
- موحد، ضیاء (1373)، سعدی، تهران: طرح نو.
- نوربها، رضا (۱۳۷۸)، زمینۀ حقوق جزای عمومی، چ ششم، تهران: دادآفرین.
- یوسفی، غلامحسین (۱۳۵۹)، بوستان سعدی، تهران: انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی.
ب) مقالات
- 18. فقیه ملک مرزبان، نسرین؛ فردوسی، مرجان (۱۳۹۱)، «گفتمان حکومتی در گلستان سعدی»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، سال هفتم، ش 3.
)