نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه بزرگمهر قائنات، قائن، ایران.
چکیده
مقولة حقوق شهروندی از مسائل حائز اهمیت در دوران معاصر است. در این میان یکی از مهمترین موضوعاتی که در این زمینه مطرح است، حقوق شهروندی ناظر بر فضاهای سبز و پیادهراهها است. در این زمینه هدف نوشتار حاضر شناسایی آن دسته از حقوق شهروندی است که بهنحوی با فضاهای سبز شهری و پارکها مرتبط است. پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و به لحاظ روش اجرا، از سنخ توصیفی-تحلیلی است. دادههای مربوط به پژوهش، بر پایة دو قاعدة کرامت و لاضرر و با رجوع به قوانین و اسناد حقوقی مرتبط، تجزیهوتحلیل شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد موارد متعددی از حقوق شهروندی را در موضوع پارکها و فضاهای سبز شهری، میتوان در ذیل قواعد کرامت و لاضرر شناسایی کرد. حقوقی از قبیل ایجاد امکانات برای معلولان، تخصیص فضاهای خاص برای ورزش بانوان، ارائة خدمات ضروری و بسط فضاهای سبز را میتوان از نتایج قاعدة کرامت دانست و اموری مانند پرهیز از آسیب رساندن به فضای سبز و اموال عمومی و رعایت حقوق دیگران را میبایست در ذیل قاعدة لاضرر تعریف کرد که به رسمیت شناختن چنین حقوقی باید در قوانین موضوعه نیز لحاظ شود.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Analysis of Citizenship Rights Pertaining to Urban Parks and Green Spaces
نویسنده [English]
- Ali Mohammadian
Associate Professor of Jurisprudence and Islamic Law, Bozorgmehr University of Qaenat, Qaen, Iran.
چکیده [English]
The concept of citizenship rights is one of the most important issues in contemporary society. Among these, one of the most critical issues is citizenship rights related to green spaces and pedestrian walkways. The present study aims to identify those civil rights that are in some way related to urban green spaces and parks. This research is qualitative in nature and uses a descriptive-analytical methodology. The data for the study were analyzed based on two fundamental principles: the principle of human dignity (karamah) and the principle of no harm (la zarar), with reference to relevant legal documents and regulations. The results of the study show that numerous civil rights related to urban parks and green spaces can be identified under the principles of karamah and la zarar. Rights such as providing facilities for people with disabilities, allocating special spaces for women's sports, providing basic services, and expanding green spaces can be attributed to the principle of karamah. Meanwhile, obligations such as avoiding damage to green spaces and public property and respecting the rights of others fall under the principle of la zarar. The recognition of such rights should be incorporated into existing legal frameworks.
کلیدواژهها [English]
- Citizenship Rights
- Parks
- Urban Green Spaces
- Principle of Dignity (Karamah)
- Principle of No Harm (La Zarar).
- فارسی
الف) کتابها
- امامی، سیدحسن (1386). دوره حقوق مدنی. تهران: اسلامیه.
- پیرهادی، علیاکبر (1385). حقوق شهروندی. تهران: سروش ملل.
- تفلیسی، ابوالفضل (1360). وجوه قرآن. تهران: بنیاد قرآن.
- سلجوقی، محمود (1388). حقوق بینالملل خصوصی. تهران: میزان.
- طباطبائی، سید محمدحسین (1350). اصول فلسفه و روش رئالیسم. قم: دار العلم.
- مطهری، مرتضی (1364). امامت و رهبری. تهران: صدرا.
- معین، محمد (1362). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
- مجنونیان، هنریک (1374). مباحثی پیرامون پارکها، فضای سبز. تهران: سازمان پارکها و فضای سبز تهران.
- دهخدا، علیاکبر (1377). لغتنامه دهخدا. تهران: دانشگاه تهران.
- محقق داماد، مصطفی (1406ق). قواعد فقه. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
- مطهری، مرتضی (1376). نظام حقوق زن در اسلام. تهران: صدرا.
- محمودی، سید محسن (1381). مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع. ورامین: صاحبالزمان.
ب) مقالات
- تقوایی، مسعود و کیومرثی، حسین (1392). ارزیابی و مکانیابی بهینة پارکهای ناحیهای و منطقهای شهر شیراز. نشریة برنامهریزی توسعة کالبدی. 1(2)، 28-54.
- رسولی، سارا؛ رحیم دخت خرم، سمیرا (1388). ایجاد منظر شهری مطلوب در مسیرهای پیاده. معماری و شهرسازی آرمانشهر، (2)، 103-112.
- عاشوری، علی (1389). بررسی نقش پیادهراه در حیات شهر. منظر، 2(8)، 44-47.
- معین، سیدمهدی (1385). افزایش قابلیت پیادهمداری. نشریة هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، (27)، 5-16.
- عربی
- ابنبابویه، محمد بن علی (1413ق). من لایحضره الفقیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- ابن منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. بیروت: دارالفکر.
- بجنوردی، میرزاحسن (1417ق). القواعد الفقهیه. قم: الهادی.
- بروجردی، آقا حسین طباطبایی (1429ق). جامع أحادیث الشیعة. تهران: فرهنگ سبز.
- جوهری، اسماعیل بن حماد (1410ق). الصحاح. بیروت: دارالعلم.
- سیستانی، سید علی حسینی (1414ق). قاعدة لاضرر و لاضرار. قم: دفتر آیة الله سیستانی.
- شهید اول، محمد بن مکی عاملی (1419ق). ذکری الشیعة. قم: مؤسسة آلالبیت.
- طباطبایی، محمدحسین (1390ق). المیزان. بیروت: الأعلمی.
- طریحی، فخرالدین (1416ق). مجمع البحرین. تهران: مرتضوی.
- علامه حلی، حسن بن یوسف (1420ق). تحریر الأحکام. قم: مؤسسة امام صادق (ع).
- کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
- نوری، میرزا حسین (1408ق). مستدرک الوسائل. بیروت: مؤسسة آلالبیت.