نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• بیژن عباسی ¹
• محمدجواد محمدپور ²

¹ استاد، گروه حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران‏

² دانش‏ آموخته کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران‏

چکیده

اندیشه تحدید قدرت دولت سابقه‏ ای تاریخی دارد و طی تاریخ، دچار تحولات بسیار شده است. برای فهم بهتر اندیشه تحدید قدرت دولت در دوره معاصر و اندیشه مشروطه‏ خواهی، آگاهی از روند پیدایش، تکوین و گسترش این مفهوم ضرورت دارد. ودیعه به ‏عنوان عقدی معین در فقه، در حقوق عمومی، مفهومی متفاوت دارد و مبنایی در جهت محدود کردن قدرت دولت است که در دوره قاجار و در آثار مکتوب آن عصر، ظهور بسیاری دارد. مفهوم ودیعه به مثابه مبنایی در تحدید قدرت دولت بر بنیانی استوار است که در عصر صفوی پی‏ ریزی شده و در برخی آثار علمای عصر صفوی، سرنخ ‏های مهمی از پیدایش این مفهوم وجود دارد. رفته ‏رفته با کمرنگ شدن وجه فقهی این مفهوم، بر جنبه سیاسی آن افزوده شد و ودیعه به ‏عنوان نظریه‏ ای اساسی در حکمرانی به مفهومی در جهت تنظیم رابطه مردم و شاه بدل شد. این مقاله با روشی توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‏ ای، درصدد بررسی مفهوم ودیعه و چگونگی پیدایش و تحول آن به‏ عنوان مبنایی در جهت تحدید قدرت دولت در دوره قاجار و ریشه‏ یابی آن در عصر صفوی بوده است. 

کلیدواژه‌ها

• تحدید قدرت دولت
• حقوق ‏عمومی
• عصر صفوی
• قاجار
• ‏مشروطه
• ودیعه.‏

عنوان مقاله [English]

The concept of deposit at Safavid dynasty; a basis for restricting state's ‎power at Qajar era

نویسندگان [English]

• Bizhan Abbasi ¹
• Mohammadjavad Mohammadpoor ²

¹ Prof. Department of Public Law. Faculty of Law and Political Science. University of Tehran. ‎Tehran. Iran‎

² ‎; MA. In Public Law. Faculty of Law and Political Science. University of Tehran. Tehran. Iran.‎

چکیده [English]

The idea of limiting power of the state has a history and has undergone changes throughout history. In order to understand the idea of limiting power of the state in the contemporary period and the idea of constitutionalism, it is necessary to know the process of evolution of this concept. Deposit as a specific contract in jurisprudence, in public law, has a different concept and is a basis for limiting the power of state, which appears a lot in the Qajar era and in the written works of that time. The concept of deposit as a basis for limiting power of government is based on the foundation that was established in the Safavid era, and in works of scholars of Safavid era, .Gradually, as the jurisprudential aspect of this concept faded, its political aspect was added, and deposit as a basic theory in governance turned into a concept to regulate relationship between people and the king. This article, with a descriptive-analytical method and using library sources, aims to investigate the concept of deposit and its origin and evolution as a basis for limiting the power of the state in the Qajar period and finding its roots in the Safavid era.

کلیدواژه‌ها [English]

• limiting state's power
• ‎public law
• Safavid ‎dynasty
• Qajar
• ‎constitutionalism
• deposit.‎