دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حقوق، دانشکدۀ علوم انسانی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

2 گروه فقه و حقوق، دانشکده علوم انسانی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران

چکیده

الکترونیک شدن گسترده، به دور طبیعت زیست انسانی تار دنیای مجازی تنیده، شهرها را به محل کار و سکونت و خیابان‌ها را به ممر عبور تقلیل داده است. هدف پژوهش حاضر خوانش ماهیت حقوقی خیابان یا تبیین برهمکنش حقوق و خیابان است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است؛ به این ترتیب که مؤلفه‌های خیابان خوب از منظر علوم مرتبط با شهرسازی، به‌عنوان چارچوب نظری، با بایسته‌های حقوقی خیابان که ناشی از اصول حقوق بشر و دموکراسی است، تطبیق داده ‌می‌شود. خیابان خوب چهار ویژگی دارد: نفوذپذیری، امنیت، خوانایی و تنوع کالبدی و عملکردی. از یک طرف در فرض وجود سطح لازم و کافیِ این ویژگی‌ها، خیابان می‌تواند به محلی برای ایجاد، اصلاح و نظارت بر اجرای قواعد حقوقی تبدیل شود و به تعبیر دیگر نقش خود را به‌عنوان جزئی از سپهر عمومی ایفا کند و از این رهگذر خیابان بر حقوق تأثیر بگذارد. از طرف دیگر، حقوق، رعایت اصول سه‌گانۀ نظام حقوق بشر بین‌الملل، یعنی آزادی، برابری و همبستگی، را در ساخت و توسعة خیابان تجویز می‌کند و به این ترتیب بر آن تأثیر می‌گذارد. حاصل برهمکنش حقوق و خیابان، احیای کارکرد سیاسی خیابان/شهر و بازگرداندن مشارکت عمومی از فضای مجازی به عرصة مرئی زندگی انسان است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Interaction between the Law and the Street

نویسندگان [English]

  • Samaneh Rahmatifar 1
  • Marzieh Pilehvar 2

1 Associate Prof, Department of Law, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran

2 Assistant Prof. Department of Law, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran.

چکیده [English]

Comprehensive electronicization weaves a virtual web around human nature, reduces cities to a place for work and residence, moreover reduces streets to passageways. The purpose of research is to study the legal nature of the street and explain the interaction between the law and street. The research method is descriptive-analytical: the components of a good street from the point of view of the related sciences to urban planning, as a theoretical framework, are adapted to the legal requirements of the street, which derives from the principles of international human rights law and democracy. A good street has four characteristics: permeability, security, legibility, and functional diversity. On the one hand, if there exists a necessary and sufficient level of these four features, the street will become a place to create, modify, and monitor the implementation of legal rules. In other words, it can play its role as a part of the public sphere; which means the street affects the law; on the other hand, the law prescribes the protection of the three principles of international human rights law, namely equality, freedom, and solidarity, in the construction and development of the street, by this mean affects it. The consequence of the interaction between law and the street is the revival of the political function of the street/city and the return of public participation from the virtual space to the visible arena of human life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Democracy
  • Human Rights
  • Security
  • Freedom
  • Equality
  • Diversity
  1. فارسی‌

الف) کتاب‌ها

  1. پاکزاد، جهانشاه (1393). راهنمای طراحی فضاهای شهری. چ نخست، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی.
  2. کامیار، غلامرضا (1402). شهر و حقوق شهروندی. چ دوم، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.

 

ب) مقالات

  1. استادغفاری، صدف (1394). بازآفرینی شهری خوانایی-محور، رویکردی به تجدید حیات شکلی و محتوایی ساخت اصلی. فصلنامۀ مطالعات شهری، (17)5، 29-40.
  2. اشرفی، یوسف؛ پوراحمد، احمد؛ رهنمایی، محمدتقی؛ رفیعیان، مجتبی (1393). مفهوم‌سازی و گونه‌شناسی فضای عمومی شهری معاصر، پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی، (4) 2، 435-464. 10.22059/jurbangeo.2014.53590
  3. جاویدی کلاته جعفرآبادی، طاهره؛ عبدلی، افسانه (1396). زیبایی‌شناسی و هنر از دیدگاه ماکسین گرین و اشارات تربیتی آن. رویکردهای نوین آموزشی، (2) 12، 21-45. 10.22108/nea.2018.95681.0
  4. چرخچیان، مریم (1396). زندگی روزانه در خیابان. منظر، (39) 9، 60-71.
  5. حاتمی، یاسر و کیانوش ذاکرحقیقی (۱۳۹۷). بررسی عوامل مؤثر در انتخاب فضای عمومی توسط شهروندان (مطالعۀ موردی: پیاده‌راه بوعلی سینا و اکباتان شهر همدان). مطالعات محیطی هفت حصار، (23)۶، ۹۴-۸۱.
  6. حبیبی، سیدمحسن؛ امیری، مریم (1394). حق به شهر؛ شهر موجود و شهر مطلوب آنچه که هست و آنچه که باید باشد، پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، (2) 5، 9-30. 10.22059/ijar.2015.59014
  7. رحمتی‌فر، سمانه (1399)، حقوق‌سازی نظریۀ سپهرعمومی و خصوصی با ارجاع ویژه به "هانا آرنت"، پژوهش سیاست نظری، (28) 15، 221-243.
  8. زارع اندریان، قدرت؛ ذبیحی، حسین؛ کاردار، سعید (۱۴۰۲). تبیین ارتباط «حقوق شهروندی» و «حقوق معماری و شهرسازی» با تأکید بر «نظریۀ حق به شهر. نشریۀ تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، (69) ۲۳، ۱۵۵-۱۷۸. 0.61186/jgs.23.69.155
  9. سینافر، عطیه؛ پرتوی پروین؛ شکوهی، مهشید (1394). بررسی نقش نفوذپذیری در ارتقاء کیفیت محیط محله (مطالعۀ موردی: محلۀ نارمک تهران)، هویت شهر، (21) 9، 91-100.
  10. قلمبردزفولی، مریم؛ نقی‌زاده، محمد (1393). طراحی فضای شهری به‌منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی (مطالعۀ موردی: بلوار بین‌محله‌ای). هویت شهر، (17)8، 15-24.
  11. کاظمیان، غلامرضا؛ معصومی‌فر، امیرحسین (1398). تحلیل محتوایی و رویه‌ای حق بر شهر در قوانین شهری و شهروندی ایران. صفه، (3) 29، 83-100. 10.29252/soffeh.29.3.83
  12. کامیارراد، ساناز؛ هداوند مهدی؛ کامیارراد، صفرعلی (1400). حق بر شهر. پژوهش حقوق عمومی، 22(70)، 250-282. https://doi.org/10.22054/qjpl.2020.43300.2175
  13. کوکبی، لیلا؛ ایزدی خرامه، حسن؛ عبدالهی، رحمت‌اله؛ سلیمانی، رقیه (1391). حیات جمعی در فضای عمومی سبز راه، نگرشی بر تنوع فرهنگی اجتماعی استفاده از فضا؛ مطالعۀ ‌موردی پارک خطی باغ بلند شیراز. پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، (11) 3، 97-114.
  14. گلچین، مسعود؛ مفاخری صباح‌الدین (1396). خوانایی محیطی و حضور شهروندان در فضاهای عمومی شهر تهران. مطالعات جامعه‌شناختی شهری، (22)7، 23-46.

 

 

ج) اسناد

  1. معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران (1399). ابلاغیۀ شورای فنی شهرداری تهران در خصوص مناسب سازی معابر شهر تهران ( پیاده‌رو و پیاده‌راه‌ها)، ش. 646634/70، 5/7/1399.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Book
  3. Arendt, H. (1998). Human condition. 2nd Ed, Chicago: University of Chicago Press.

 

  1. B) Articles
  2. Appleyard, B., & Riggs, W. (2021). Human rights to the street. Journal of Transport and Land Use Stable, 14 (1).
  3. Oomen, B., & Baumgärtel, M. (2018). Frontier Cities: The Rise of Local Authorities as an Opportunity for International Human Rights Law. The European Journal of International Law, 29 (2).

 

  1. C) Documents
  2. Human Rights Committee, (2020). General comment No. 37 on the right of peaceful assembly, CCPR/C/GC/37.
  3. Inter-American Commission on Human Rights, (2019). Protest and Human Rights Standards on the rights involved in social protest and the obligations to guide the response of the State, OEA/Ser.L/V/II.
  4. Montréal city counci, (2005). Montréal Charter of Rights and Responsibilities, 05-056.
  5. United Cities and Local Governments Committee on Social Inclusion (2011). Participatory Democracy and Human Rights, Global Charter-Agenda for Human Rights in the City.
  6. UNOHCHR (UN Office of the High Commissioner for Human Rights) (2018). Guidelines for States on the effective implementation of the right to participate in public affairs.