دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 نویسندة مسئول، دانشجوی دکتری حقوق بین‏الملل دانشگاه تهران

چکیده

بحران مالی، که نخستین بارقه‌های آن در سال 2005 در بازار مسکن آمریکا و سپس بخش‌های مختلف اقتصاد غرب اروپا بروز نمود، رفته‌رفته، جهان را تحت تأثیر عمیق خود قرار داد و امواج مخرب آن تا به امروز فروکش نکرده است. به‌رغم تلاش‌های هماهنگ دولت‌ها از طریق همکاری‏های بین‌الدولی و نیز از طریق سازمان‌های بین‏المللی، همچون بانک جهانی و صندوق بین‏المللی پول، و اجرای برنامه‌های هماهنگ جهانی، از جمله اجرای «برنامة ارزیابی بخش اقتصادی»، بحرانِ اقتصادیِ جهانی رو به گسترش نهاد و دولت‌ها را وادار ساخت تا به موازات اقدامات بین‏المللی مستقلاً تصمیماتی را در حوزة اقتصاد داخلی به‌اجرا گذارند. اجرای تصمیمات فوق، بدون توجه به تعهدات بین‏المللی، در شرایطِ ضرورتِ واکنش سریع به تهدیدهای ناشی از بحران، خسارات زنجیره‌واری را به اشخاص حقیقی  و حقوقیِ سرمایه‏گذار در عرصة بین‏المللی‌ـ که خود از تابعان حقوق بین‏الملل به‌شمار می‏روند‌ـ وارد ساخت. پژوهش حاضر، پس از شناسایی، ریشه‌یابی، و طبقه‌بندی اقدامات اقتصادی دولت‌ها در مواجهه با بحران، به مقایسة اجمالی ضمانت اجرای سازوکارهای حل‌ و فصل اختلاف «مراجع حل اختلاف تجاری بین‌الدولی» با «مراجع نسبتاً جدیدتر» در حوزة خاص بین‌المللی «سرمایه‌گذاری» می‌پردازد. نیز به بررسی راه‏های طرح دعوی و جبران خسارات وارده به این تابعان با توسل به سازوکارهای شق اخیر و بر اساس اصول و قواعد حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری در محاکم حل و فصل اختلافات بین‏المللی سرمایه‏گذاری می‌پردازد. نیز به مقایسة این سازوکارها با یکدیگر و استخراج عناصر اجرای آن‌ها می‌پردازد و روابط میان آن‌ها را با اقدامات اقتصادی دولت‌ها در مواجهه با بحران تحلیل می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

International economic crisis, states anti-crisis emergency measures and the means of settlement of international investment disputes arising from the reform

نویسندگان [English]

  • Ahmad Momenirad 1
  • Majid Ghasemzadeh 2

1 Associate Professor, Public and International Law Department, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

2 PhD Candidate in International Law, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Financial crisis the first signs of which started to spark off in 2005 at the residential property market of the United States and continued to grow at the various parts of the west European Economy in 2008 altered the economic face of the whole world and hasn't been receded until this moment. Despite the fact that states concerted attempts via inter-state cooperation as well as international organizations such as the World Bank, International Monetary Fund (IMF) and performing concrete programs like the latter's "Financial Sector Assessment Program (FSAP)" to hinder the progressive expansion process of the crisis, it spread gradually throughout the global markets and forced governments to devise national economic measures in parallel with the international steps. Carrying out these plans unconcerned about international obligations and need for prompt action against the crisis led to a series of damages incurred by various subjects of the international investment law including international investor individuals and corporations. Current article aims at identifying, tracing back and classifying states anti-crisis measures, to summarily compare international trade law dispute settlement mechanisms with their newish rival in international investment law, to scrutinize the means of taking legal action and compensation for these measures in investment dispute settlement tribunals, to compare them with each other, to extract their basic elements and ultimately analyze correlations thereof.

کلیدواژه‌ها [English]

  • bilateral and multilateral investment treaties
  • fair and equitable treatment standard
  • International Financial Crisis
  • International Investment Law
  • International Trade law
  • national treatment standard
  • Non-discrimination Principle

 

جلالی، محمود (1383). «حل و فصل دعاوی سرمایه‌گذاری از طریق داوری ایکسید و ضرورت الحاق ایران»، فصلنامة آموزه‏های فقهی (الهیات و حقوق)، 13(36): 157 ـ 188.
قاسم‌زاده، مجید (1391). «تصمیمات و اقدامات سازمان‌های بین‏المللی تجاری‌- اقتصادی و حاکمیت دولت‌ها»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، به راهنمایی عباسعلی کدخدایی و مشاورة احمد مؤمنی راد، تهران: دانشگاه تهران.
Schish, Sebastian (2008). Deposit Insurance and Related Financial Safety Net Aspects, OECD.
Australia Banking Amendment Regulations, (No.1) (2008).
Canadian Model Foreign Investment Protection and Promotion Agreement (FIPA) (2004).
US Energy Independence and Security Act (2007).
Eureko B.V.Vs. Republic of Poland, Ad Hoc Arbitration Under The Agreement between the Kingdom of the Netherlands and the Republic of Poland on Encouragement and Reciprocal Protection of Investment ( 2005).
European Communities Measures Affecting Asbestos and Asbestos Containing Products, W/DS135/AB/R, Report of the Appellate Body ( 2001).
Bundestag Financial Market Stabilization Act – Finanzmarkt stabilisierungsgesetz (2008).
Australia Financial Systems Legislation Amendment (Financial Claims Schemes and Other Measures) Act (2008).
General Agreement on Trade in Services (GATS) (1994).
Her Majesty's Treasury, Statement on the Government´s asset protection scheme (2009).
Her Majesty's Treasury, Statement to the House of Commons on Bank Lending (2009).
ICJ Report (Case concerning Elettronica Sicula SpA (ELSI), (United States of America v. Italy) (1989).
ICSID ADF Group Inc. v USA (2003).
ICSID Archer Daniels Midland Companyand.Tate & Lyle IngredientsAmericas INC. Vs. The United MexicanStates (2007).
ICSID Azinian v. Mexico (1999).
ICSID Between ADF Group and USA (2003).
ICSID Eereko v. Poland, Partial Award (2005).
ICSID Maffezini v. Spain, Awrd on Merits (2000).
ICSID Marvin Feldman V. Mexico (2002).
ICSID Metalclad v. Mexico (2000).
ICSID Methanex Corp. vs. Us, Under Chapter 11 of Nafta (2005).
ICSID Middle East Cement v. Egypt (2002).
ICSID Mondef v. United States (2002).
ICSID Occidental Exploration and Production Company v. Ecuador (2004).
ICSID Siemens AG v. Argentina, Award and Separate Opinion (2007).
ICSID SPP v. Egypt (1992).
ICSID Tecmed v. Mexico (2003).
ICSID UPS vs. Canada Tribunal Under Chapter 11 of NAFTA (2001).
ICSID Waste Management v. Mexico (2004).
ILC Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts (2001).
International Thunderbird Gaming Corp. v. Mexico, Award, NAFTA under UNCITRAL (2006).
North Atlantic Free Trade Agreement (NAFTA) (1994).
OECD National Treatment for Foreign-Controlled Enterprises Including Adhering Country Exceptions to National Treatment (2008).
OECD National Treatment for Foreign-Controlled Enterprises Including Adhering Country Exceptions to National Treatment (2012).
Permanent Court of Arbitration -UNCITRAL Arbitration Rules, Saluka Investments BV v. Czech Republic, Partial Award (2006).
Pope & Talbot Inc. and The Government of Canada Arbitral Tribunal, Award on The Merits of Phase (2001).
Protocol to The Argentinean-US BIT (1994).
Report to the Trade Policy Review Body, from the Director-General on the Financial and Economic Crisis and Trade-Related Developments (2009).
SD Myers, Inc. v Canada, UNCITRAL Award under the NAFTA (2000).
U.S. Model Bilateral Investment Treaty (2012).
UNCTAD, Investor-State Disputes Arising from Investment Treaties: A Review (2005).
UNCTAD, Latest Developments in Investor-State Dispute Settlement, IIA Monitor No. 1 (2008).
US Public Law 110-343, Emergency Economic Stabilization Act (2008).
US Public Law 111-115, signed into law by President (2009).
US, 12 USC 5229, Judicial review and related matters (2010).
WTO Doc. WT/DS6/1 (1995).