دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق عمومی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

چکیده

نهاد شورا در ساختار‌های متعدد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از قوای سه‌گانه گرفته تا نهاد‌های خاص همچون شورای‌عالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام مقرر گشته است. این موضوع نشان از اهمیت فراوان این نهاد نزد مقنن اساسی دارد. در بحث از کارکرد‌های این نهاد، اغلب محققان آن‌را منحصر به کارکردی یگانه ( نظارتی و یا مشورتی) دانسته‌اند. اما بررسی و تدقیق در این مورد، نمایانگر این است که نمی‌توان این نهاد را منحصر به یک کارکرد دانست. شورا از ماهیتی با کارکرد‌های مختلط تقنینی، نظارتی و مشورتی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران برخوردار است که مصادیق نهاد مورد نظر به اقتضای موقعیت و شرایط موجود، از آن برخوردار گشته‌اند. بر این اساس در مقالۀ پیشِ رو، به منظور اثبات مختلط بودن کارکردهای نهاد شورا و عدم انحصار آن به کارکردی خاص، پس از شرح اختصاری مفهوم شورا، به بررسی کارکرد تقنینی، نظارتی و مشورتی این نهاد در قانون اساسی و قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Functions of the council institution in the Islamic Republic of Iran’s legal system

نویسندگان [English]

  • Firouz Aslani 1
  • Ali Sohrablu 2

1 Assistant Professor, Public and International Law Department, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Graduate Student of Public Law, Faculty of Law and Political Sciences, University Of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The council institution was established in various structures of the three branches of Iran's constitution and specific institutions such as the National Security Council and the Expediency Council. This shows the high importance of this institution for the legislative power. In discussion of the council’s functions, it is understood that this institution cannot be limited to one function (regulatory or advisory). Council has all legislative, regulatory and advisory functions in the legal system of the Islamic Republic of Iran regarding its situations. So in this paper, to prove the mixed function of council institution, after defining the council concept, its legislative, regulatory and advisory functions are examined in laws and regulations and Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • consultation
  • council
  • Function
  • Legislation
  • Supervision
عربی
- ابن منظور، جمال الدین ابوالفضل محمد بن مکرم، (1408 ه. ق)، لسان العرب، ج 7، دار احیاء تراث العربی
- جصاص، ابی بکر احمد بن علی الرازی، (1405 ه. ق)، احکام القرآن، دار احیاء التراث العربی، بیروت
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1373)، معجم مفردات الفاظ القرآن، نشر مرتضوی، تهران
- شاوی، توفیق، (1995 م)، الشوری اعلی مراتب الدیمقراطیه، دارالزهرا، قاهره
- طریحی، فخرالدین، (1367)، مجمع البحرین، ج 1، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران
- قرشی، علی اکبر، (1353)، قاموس قرآن، ج 3، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران
فارسی
- آقابخشی، علی و افشاری راد، مینو، (1383)، فرهنگ علوم سیاسی، نشر چاپار، تهران
- الوانی، مهدی، (1378)، مدیریت عمومی، چاپ سیزدهم، نشر نی، تهران
- ایران نژاد پاریزی، مهدی، ساسان گهر، پرویز، (1371)، سازمان و مدیریت از تئوری تا عمل، نشر مؤسسۀ بانکداری ایران، تهران
- برچ، جان، ج و نیتزگی، گری، (1374)، سیستم‌های اطلاعاتی در تئوری و عمل، ترجمۀ منوچهر غیبی، ج اول، تهران
- جاسبی، عبدالله، (1370)، اصول مبانی مدیریت، انتشارات دانشگاه اسلامی، تهران
- جعفری لنگرودی، محمد جعفر، (1387)، ترمینولوژی حقوق، چاپ 19، کتابخانۀ گنج دانش، تهران
- دشتی، علی، (1388)، جایگاه حقوقی و تعاملات قانونی شوراهای اسلامی محلی در نظام حقوقی و سیاسی ایران، مجلۀ تحقیقات حقوقی، شماره 49
- راسخ، محمد، (1390)، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، انتشارات دراک، چاپ دوم، تهران
- رستمی، ولی و حسینی‌پور اردکانی، مجتبی، (1392)، جایگاه شوراهای اسلامی کشور در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامۀ دانش حقوق عمومی، شماره 5
- رنه داوید، کامی ژوفره اسپنیزی، (1387)، درآمدی بر حقوق تطبیقی و دو نظام بزرگ حقوقی معاصر، ترجمه حسین صفایی، چاپ هفتم، نشر میزان
- سعادت، اسفندیار، (1376)، مدیریت منابع انسانی، انتشارات سمت، تهران
- عمید زنجانی، عباسعلی، (1366)، فقه سیاسی، ج 1، انتشارات امیرکبیر، تهران
- عمید زنجانی، عباسعلی، (1387)، کلیات حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ سوم، انتشارات مجد، تهران
- فلاح زاده، علی محمد، و همکاران، (1391)، تفکیک تقنین و اجراء، زیرنظر ابراهیم موسی زاده، چاپ اول، معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، تهران
- قاضی، ابوالفضل، (1383)، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، چاپ 23، انتشارات میزان، تهران
- کعبی، عباس، (1393)، گزارش پژوهشی: مبانی تحلیلی نظام جمهوری اسلامی ایران؛ تحلیل مبانی اصل هفتم قانون اساسی، تهران، پژوهشکدۀ شورای نگهبان
- گرجی، ابوالقاسم، (1367)، حکومت در اسلام، مؤسسۀ انتشارات امیرکبیر، تهران
- گرجی، علی اکبر، (1393)، مبانی حقوق عمومی، چاپ چهارم، انتشارات جنگل، تهران
- محبی انجدانی، داود، (1389)، ماهیت حقوقی و صلاحیت شوراهای عالی اداری در حقوق ایران، ماهنامۀ کانون، شماره 109
- میرعلی، محمد علی، (1385)، جایگاه شورا در نظام مردم‌سالاری دینی، مرکز انتشارات مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی
- هاشمی، محمد، (1391)، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج 2، چ 23، انتشارات میزان
انگلیسی
- Robbins, P. Stephon, (1994), Essentionals of organization, 4th Edition, Prentice hall international