دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسنده

استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

گذر زمان از شدت جراحاتی که بر روح و جسم مصدومان شیمیایی قربانی جنگ تحمیلی عراق علیه ایران رفته، نکاسته، در مقابل بار تعهد جامعه را نسبت به ایشان، سنگین‌تر کرده است. بی‌تردید، احقاق حقوق مصدومان شیمیایی، در مراجع قضایی ملی و بین‌المللی، تنها گامی کوچک در راه ادای این تعهدات نسبت به کسانی است که خالصانه در راه اعتقادشان، از تعلقاتشان گذشتند، با این حال، احقاق حق در مراجع قضایی، خود، با استلزاماتی همراه است، که نادیده گرفتنشان، تنها موجبات درد و رنج مضاعف این مصدومان است. اگر درصدد اثبات محکومیت کاربرد تسلیحات شیمیایی در جنگ هشت‌سالۀ عراق علیه ایران هستیم، صرف توجه به مقررات حقوق بشردوستانۀ بین‌المللی کافی به مقصود نیست؛ که اگر مقررات و اصول بنیادین حقوق بشردوستانۀ بین‌المللی، تنها بر زمان مخاصمه حاکم است، حقوق بین‌الملل بشر، هم در زمان جنگ و هم در زمان صلح، به حمایت از نوع بشر می‌پردازد. در این مقاله، به‌اجمال به این بحث مهم می‌پردازیم که رعایت حریم خصوصی مصدومان شیمیایی، مقدم و مقارن با احقاق حق ایشان در مراجع قضایی ملی و بین‌المللی است و نادیده گرفتن این ضرورت، مصداقی از نقض حقوق بشر تلقی می‌شود، در این زمینه تأملی در رویۀ برخی مراجع بین‌المللی نیز راهگشای مقصود بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Medical privacy of the victims of use of chemical weapons in Iran-Iraq war

نویسنده [English]

  • Aramesh Shahbazi

Assistant Professor, International Law Department, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabatabaii University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The use of chemical weapons in Iran-Iraq war left many soldiers and civilians dead or severely injured. Provisions of binding international instruments and international customary law were breached and Iraq violated the principles of distinction, separation and use of conventional weapons during a conflict. While international humanitarian law regulates the conducts of the hostilities during the time of war, the principles of Human Rights are obligatory in both war and peace. This article will consider the right of victims of chemical weapons to privacy as an obligation for the medical teams, legal advisers, governmental and non-governmental entities and also by the judiciary branch.

کلیدواژه‌ها [English]

  • the charter of the patients
  • human rights
  • Iran-Iraq war
  • the right to privacy
  • victims of use of chemical weapons

کتاب‌ها

قرآن کریم
انصاری، باقر (1386)، حقوق حریم خصوصی، چ اول، تهران: سمت، 1386.
انوری تهرانی‌، ابراهیم‌ (1368)، تمهیدات‌ رهبران‌ عراق‌ برای‌ تجاوز به‌ قلمرو ایران‌، در بازشناسی‌ جنبه‌های‌ تجاوز و دفاع‌: مقالات‌ ارائه‌شده‌ به‌ کنفرانس‌ بین‌المللی‌ تجاوز و دفاع‌، ج 2‌، تهران‌: دبیرخانۀ‌ کنفرانس‌ بین‌المللی‌ تجاوز و دفاع‌.
انوری، حسن (1382)، فرهنگ بزرگ سخن، ج 3 و 4، چ دوم، تهران: سخن، 1382.
زمانی، سید قاسم (1376)، حقوق بین‌الملل و کاربرد سلاح‌های شیمیایی در جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس.
زمانی، سید قاسم، و اسماعیل منصوری لاریجانی (1378)، نظام امنیت جمعی سازمان ملل متحد و تجاوز رژیم عراق به جمهوری اسلامی ایران، تهران: بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس.
معین، محمد (1386)، فرهنگ فارسی، ج 1، چ بیست‌وچهارم، تهران: امیرکبیر.

مقالات

اردلان، اسعد (1389)، «سلاح‌های شیمیایی و حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ سیاست خارجی، سال بیست‌وچهارم، ش4.
انصاری، باقر (1383)، «حریم خصوصی و حمایت از آن در حقوق اسلام، تطبیقی و ایران»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش 66.
رحمدل، منصور (1384)، «حق انسان بر حریم خصوصی»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، ش 70.
زمانی، سید قاسم (1385)، «موازین بین‌المللی حقوق بشر و بازداشت محکومین مالی در ایران»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری، ش 35.
مادرشاهیان، فرح (1384)، « بررسی میزان رعایت حقوق بیمار در جانبازان شیمیایی جنگ تحمیلی»، طب نظامی، ش 7.
 
 
Meron, T., (1987), Human Rights in Internal Strife: Their International Protection, Hersh Lauterpacht Memorial Lectures, Cambridge.
Nowak, Manfred, (1993), UN Covenant on Civil and Political Rights. CCPR Commentary, Kehl, Strasbourg, Arlington, N.P. Engel.
Nowak, Manfred, (2005), UN Covenant on Civil and Political Rights: CCPR Commentary, 2nd ed., Kehl am Rhein: Engel, pp. 378-81.
Westin, A.F., (1967), Privacy and Freedom, New York, Anthenaeum.
Meron, T., (1987), Human Rights in Internal Strife: Their International Protection, Hersh Lauterpacht Memorial Lectures, Cambridge.
Bartzis, A. (1997), “Escaping the Panopticon”, unpublished LLM thesis, Monash University.
Fried, C., (1968), “Privacy”, 77 Yale Law Journal, pp. 475-483.
Gormley, K. (1992), “One Hundred Years of Privacy”, Wisconsin Law Review, pp. 1335-1397.
Michael, J., (1995), “Privacy”, in D. Harris and S. Joseph (eds.), The International Covenant on Civil and Political Rights and United Kingdom Law, Oxford, Clarendon Press.
UNESCO, (1972), “The Protection of Privacy”, International social Science Journal, vol. xxiv, no. 3, pp. 417-ff.
Volio, F., (1981), “Legal Personality, Privacy, and the Family”, in L. Henkin (ed.), The International Bill of Rights, New York, Columbia University Press, pp. 193-5.
Warren, S.D. and l.D. Bradeis, (1890), “The Right to Privacy”, 4 Harvard Law Review, pp. 193-195.
Wilborn, S.E. (1998), “Revisitimg the Public/Private Distinction: Employee Monitoring in the Workplace”, 32 Georgia Law Review, pp. 825-833.

اسناد

A/HRC/23/40 (Para. 24)
CCPR General Comment No. 16: Article 17 (Right to Privacy), The Right to Respect of Privacy, Family, Home and Correspondence, and Protection of Honour and Reputation, UN Human rights Committee, 8 April 1988, available at: http://www.refworld.org/docid/453883f922.html (last visited at 6 July 2015)
Conclusions of the Nordic Conference, May, 1967, on the right to privacy, international commission of Jurists, Geneva.
Convention on the Rights of Persons with Disabilities, available at http://www.un.org/disabilities/documents/convention/convoptprot-e.pdf, article 22, (last visited at 3/6/2015)
Jacobs, Francis G., (1975), The European convention on Human Rights.
Protocol for the Prohibition of the Use of Asphyxiating, Poisonous or Other Gases, and of Bacteriological Methods of Warfare, Geneva, 17 June 1925, available at http://www.un.org/disarmament/WMD/Bio/pdf/Status_Protocol.pdf (last visited at 2/6/2015).

دعاوی

Avilkina & Ors v. et al. v. Russia, App. No. 1585/09 (June 6, 2013) (ECtHR).
Biriuk v. Lithuania, App. No. 23372/03 (November 25, 2008) (ECtHR).
C.C. v. Spain, App. No. 1425/06 (October 6, 2009), (ECtHR) [in French].
I v. Finland, App. No. 20511/03 (July 17, 2008) (ECtHR).
Sciacca v. Italy, no. 50774/99, §29, ECHR 2005-I, in Internet: case-law of the European Court of Human Rights, Council of Europe, European Court of Human rights, 2011, available at ww.echr.coe.int (last visited at 2/6/2015).
Z v. Finland, App. No. 22009/93 (February 25, 1997) (ECtHR)

تارنماهای اینترنتی

http://www.refworld.org/docid/453883f922.html (last visited at 6 July 2015)
http://www.un.org/disabilities/documents/convention/convoptprot-e.pdf, article 22, ( last visited at 3/6/2015)
http://law.dotic.ir/AIPLaw/lawview.do?reqCode=lawView&lawId=122170
http://rc.majlis.ir/fa/report/download/730224 (last visited at 18/5/2015)
http://www.fajrhospital.ir/upload/commission.pdf (last visited at 2/6/ 2015).
http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/eng.pdf
https://www.icrc.org/applic/ihl/ihl.nsf/States.xsp?xp_viewStates=XPages_NORMStatesParties&xp_treatySelected=280 (last visited at 17/5/2015).
http://www.un.org/disarmament/WMD/Bio/pdf/Status_Protocol.pdf (last visited at 2/6/2015).
http://ww.echr.coe.int (last visited at 2/6/2015).

پایان‌نامه تحصیلی

Bartzis, A. (1997), “Escaping the Panopticon”, unpublished LLM thesis, Monash University.