دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار دانشکدۀ حقوق، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

تبلیغات انتخاباتی در نظام جمهوری اسلامی ایران نتوانسته است به یک مدل شایسته و الگوی بومی دست یابد و به‌ویژه، وعده‌محوری، به یک رویۀ عمومی در انتخابات تبدیل شده است. هرچند در میان فقها در لزوم یا عدم لزوم وفا به وعده‌ها اختلاف وجود دارد، به نظر می‌رسد ادلۀ طرفداران لزوم وفای به وعده در موضوع وعده‌های انتخاباتی پسندیده‌تر باشد. البته قوانین و مقررات خاص و ویژه‌ای نیز برای مقابله با این معضل تبلیغاتی پیش‌بینی نشده است، اما برخی اصول قانون اساسی یا برخی بندهای سیاست‌های کلی نظام در امر انتخابات نیز می‌توانند مبنای حقوقی مقابله با وعده‌های دروغین انتخاباتی و لزوم عمل به وعده‌های قانونی باشند. همچنین، ضمانت اجراهای موردنظر در این مورد باید در شرایطی خاص و بدون هرگونه سوء‌استفاده و تحت نظر اصل حاکمیت قانون و در قالب یک فرایند قضایی یا شبه‌قضایی و طی یک بررسی کاملاً مستند و مستدل همراه اصول و قواعد دادرسی منصفانه باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Necessity of fulfilling election promises by candidates and fight against empty election promises and their Jurisprudential principles

نویسندگان [English]

  • Mohsen Esmaeili 1
  • Seyed Ahmad Habibnezhad 2

1 Associate Professor, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Faculty of Law, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran

چکیده [English]

Election campaigns in Iran fail to create a worthy national model, and candidates tend to make rash and empty promises. In spite of the fact that in religious teachings, fulfilling promises is controversial, adherents of necessity of election promises fulfillment present more irrefutable proofs than the opponents. There is lack of legal basis for this issue in Iran but we can interpret several constitution article and provisions of “the general policies on election act” as a legal basis for this issue. Enforcements should base on rule of law and be supplemented by fair legal process and trial and justification as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • campaign promises
  • Competence
  • election campaign
  • primary conditions
  • Rule of Law
  • social commitment
الف) فارسی
اسماعیلی، محسن (1377). «ایجاب و زوال آن از دیدگاه فقه و حقوق تطبیقی و کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا»‌، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 2، شمارۀ 9.
انصارى، مرتضى بن محمد امین (1415). کتاب القضا و الشهادات، قم: کنگرۀ جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
ـــــــــــــــــــــــ (1415 ه‍. ق). کتاب المکاسب (للشیخ الأنصاری، ط - الحدیثه)، قم: کنگرۀ جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى.
ایروانى، على بن عبدالحسین نجفى (1406 ه‍ ق). حاشیة المکاسب (للإیروانی)، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
بحرانى آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405 ه. ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهره، قم‌: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسان حوزۀ علمیۀ قم.
حبیب‌نژاد، سیداحمد (1385). «ماهیت نمایندگی با تکیه بر آموزه‌های اسلامی»، فصلنامۀ تخصصی فقه و حقوق، سال دوم‌، شمارۀ 8.
ـــــــــــــــــــــــ (1386). نمایندگی مجلس (حقوق وظایف)، تهران: کانون اندیشۀ جوان‌.
الحلبی‌، أبی الصلاح تقی بن نجم (بی‌تا). الکافی فی الفقه، اصفهان: کتابخانۀ عمومی‌ امیرالمؤمنین.
خمینی، سید روح‌الله (1379). تحریرالوسیله‌، قم: مؤسسۀ مطبوعات دارالعلم.
سبزوارى، سید عبد‌الأعلى (1413 ه‍. ق). مهذّب الأحکام (للسبزواری)، قم‌: مؤسسۀ المنار‌.
طباطبایی‌، سید محمدحسین (1417). المیزان فی تفسیر القرآن، قم‌: دفتر انتشارات اسلامی‌.
عاملى، حر، محمد بن حسن (1418 ه‍. ق). الفصول المهمة فی أصول الأئمة (تکملة الوسائل)، قم‌: مؤسسۀ معارف اسلامى امام رضا‌.
قاضی شریعت‌پناهی، ابوالفضل (1372). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، دانشگاه تهران.
کلینى، محمد بن یعقوب (1375). اصول الکافی، ترجمۀ کمره‏اى‌، قم.
گیلانى، میرزاى قمى، ابوالقاسم بن محمد حسن (1427 ه.‍ ق). رسائل المیرزا القمی، قم‌: دفتر تبلیغات اسلامى شعبۀ خراسان.
محمدی ری‌شهری‌، محمد (1386). میزان الحکمه، قم: دارالحدیث.
مراغی، احمد بن مصطفی (بی‌تا). تفسیر مراغی، بیروت‌: دار احیا التراث العربی‌.
مکارم شیرازی‌، ناصر (1374). تفسیر نمونه، تهران‌: دارالکتب الاسلامیه‌.
نجفی‌، شیخ محمدحسن (1362). جواهر الکلام‌، بیروت: دار احیاء التراث العربی.‌
نراقی، احمد بن محمد مهدی (1391). الرسایل و مسائل، تهران: برهان صادق.
ـــــــــــــــــــــــ (1417 ه‍ ق). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم‌: دفتر تبلیغات اسلامى حوزۀ علمیۀ قم.
یزدى، سیدمحمد کاظم طباطبایى (1421 ه‍ ق). حاشیة المکاسب (للیزدی)، قم‌: مؤسسۀ اسماعیلیان.
ب) قوانین و مقررات و اسناد بالادستی
سیاست‌های کلی نظام در انتخابات.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی.
قانون مدنی.
قانون انتخابات ریاست جمهوری.
قانون نظارت مجلس بر رفتار نمایندگان.
قانون آیین‌نامۀ داخلی مجلس شورای اسلامی.
سیاست‌های کلی نظام در امر انتخابات.