فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران

دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اعضای هیأت تحریریه

اهداف و چشم‌انداز

اخبار و اعلانات

پرسش‌های متداول

پیوندهای مفید

راهنمای نویسندگان

راهنمای نحوه ارسال مقاله

فهرست داوران

بررسی تطبیقی نسبت حق تعیین سرنوشت و حقوق اقلیت‌ها در حقوق بین‌الملل و نظام جمهوری اسلامی ایران

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدۀ معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

2 دانشجوی دکترای معارف اسلامی و حقوق عمومی، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

3 کارشناس ارشد معارف اسلامی و حقوق خصوصی حقوق دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

چکیده

امروزه حق تعیین سرنوشت ملت‌ها به‌منزلۀ یک قاعدۀ آمرۀ بین‌المللی و به تعبیری تعهدی عام‌الشمول شناسایی شده است که کشور‌ها نسبت به این تعهد، در قبال جامعۀ بین‌المللی متعهد و مسئول‌اند. این حق تمام جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... را شامل می‌شود و دارای دو بعد داخلی و خارجی است. در بعد داخلی علاوه بر عموم شهروندان، حق مزبور، اقلیت‌های موجود در داخل مرز‌های کشور را نیز حمایت می‌کند و شامل می‌شود. مطابق حقوق استناد اقلیت‌ها به حق تعیین سرنوشت، به معنای جدایی‌طلبی و استقلال نیست، بلکه استفاده از این حق درخصوص اقلیت‌ها به معنای رفع تبعیض، مشارکت سیاسی در امور حکومت و تضمین حقوق آن‌هاست که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تحت تأثیر دستورات اسلامی و قرآن کریم، فراتر از حدودی که حقوق بین‌الملل برای اقلیت‌ها در زمینۀ حق مشارکت سیاسی مشخص کرده است امتیازاتی را در جهت مشارکت اقلیت‌ها در زمینه‌های مختلف حکومتی و امور جاری ادارۀ کشور پیش‌بینی کرده است. از جملۀ این حقوق می‌توان به حق انتخاب نامزد موردنظر در تمام انتخابات اشاره کرد، ضمن اینکه حق تعیین نمایندۀ اختصاصی اقلیت‌ها در مجلس شورای اسلامی، حق تشکیل حزب و آزادی در مراسم دینی و مذهبی و ... را نیز باید به این فهرست افزود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Right to Self-Determination and the Rights of Minorities in International Law and the Legal System of Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Hossein khalafrezaei 1
  • Valiyollah Heidarnezhad 2
  • Hamid Naseri Manshadi 3

1 Assistant professor, Faculty of Law and Islamic Studies, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

2 Ph.D. Student, Public Law, Faculty of Law and Islamic Studies, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

3 MSc, Islamic Studies and Private Law, Faculty of Law and Islamic Studies, Imam Sadiq University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The right of self-determination, as a well-established obligatory principle of international law, consists of all political, economic, social and cultural rights and may be reviewed on both national and international scale. In its national perspective, the said right protects citizens, including all groups of minorities. The scope of the right of self-determination, however, does not extend to declaration of separation and independence. It refers to the elimination of all forms of discrimination against minorities, securing their political participation in the government as well as providing them with rights they must enjoy as citizens. The Constitution of Islamic Republic of Iran recognizes the right of participation in governmental structures, such as the right to elect representatives in the Parliament, the right to establish political parties and the freedom to mark religious ceremonies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-determination
  • Principles of International Law
  • Minorities
  • Constitutional Law of Islamic Republic of Iran
  • political participation
مراجع
الف) فارسی
اخوان‌خرازیان، مهناز (1386). «تحول حق تعیین سرنوشت در چارچوب ملل متحد»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، شمارۀ 36.
امیدی، علی (1387). «گسترش مفهومی حق تعیین سرنوشت از استقلال ملل تحت سلطه تا حق دموکراسی برای همه»، فصل‌نامۀ حقوق مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، شمارۀ 2.
بهمنی‌قاجار، محمد‌علی (1388). «چگونگی اعمال حق تعیین سرنوشت-مجازنبودن جدایی‌خواهی»، مجلۀ اطلاعات سیاسی ‌اقتصادی، شمارۀ 261.
پروین، خیر‌الله و قفوری‌بلندی، محمدصادق (1391). «اجرای حق تعیین سرنوشت توسط ملت‌ها؛ مطالعۀ موردی سوریه»، فصل‌نامۀ مطالعات حقوق‌بشر ‌اسلامی، سال اول، شمارۀ 2.
ترنبری، پاتریک (1379). حقوق بین‌الملل و حقوق اقلیت‌ها، ترجمۀ آزیتا شمشادی و علی‌‌اکبر آقـایی، پژوهشکدۀ مطالعات‌ راهبردی‌ غیرانتفاعی، چاپ اول.
حسینی‌بهشتی، سید‌علی‌رضا (1380). بنیاد نظری سیاست در جوامع چند فرهنگی، تهران: نشر بقعه.
ژرژ، پی‌یر (1374). ژئوپلیتیک اقلیت‌ها، ترجمۀ سیروس سهامی، تهران: سهامی نشر واقفی.
سیفی، سید‌جمال‌الدین (1384). «تحولات مفهوم حاکمیت دولت‌ها در پرتو اصل تعیین سرنوشت»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، شمارۀ 15.
شوتاژ، سوفی (1386). شناخت و درک مفاهیم جغرافیای سیاسی، سیدحامد رضیی، تهران: سمت.
شعبانی، قاسم (1373). حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران، چاپ دوم، تهران: مؤسسۀ اطلاعات.
صفار، محمد‌جواد (1372). آشنایی به قانون اساسی‌ جمهوری اسلامی ایران، چاپ چهارم، تهران: مرکز آموزش ‌مدیریت‌ دولتی.
مشروح ‌مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1364). جلسۀ اول تا سی‌ و ‌یکم، چاپ اول، تهران: ادارۀ کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.
ضیایی، سیدیاسر (1390). «جدایی‌طلبی در حقوق بین‌الملل تقابل حق تعیین سرنوشت مردم و اصل احترام به تمامیت اراضی کشورها»، مجلۀ پژوهش حقوق و سیاست، شمارۀ 32.
عمیدزنجانی، عباسعلی (1362). حقوق اقلیت‌ها، چاپ سوم، تهران: دفتر نشر ‌فرهنگ ‌اسلامی.
عزیزی، ستار (1394). حمایت از اقلیت‌ها در حقوق بین‌الملل، چاپ دوم، تهران: شهر دانش.
ــــــــــــــــــــ (1387). «استقلال کوزوو: بررسی مشروعیت جدایی یک‌جانبه در حقوق بین‌الملل»، مجلۀ حقوقی بین‌الملل، شمارۀ 38.
غمامی، سیدمحمدمهدی (1390). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
قاضی شریعت‌پناهی، ابوالفضل (1393). بایسته‌های حقوق ‌اساسی، چاپ پنجاه، تهران: میزان.
قاری‌ سید‌فاطمی، سید‌محمد (1382). «حق تعیین سرنوشت و مسئلۀ نظارت بر انتخابات-نظارت تضمینی در مقابل نظارت تحدیدی»، مدرس علوم انسانی، شمارۀ 31.
ــــــــــــــــــــ (1389). حقوق بشر در جهان معاصر، جلد 2، چاپ دوم، تهران: شهر دانش.
کلییار، کلود آلبر (1368). نهادهای روابط بین‌الملل، ترجمۀ هدایت‌الله فلسفی، تهران: نشر نو.
لسانی، حسام‌الدین (1382). «جایگاه اقلیت‌ها در حقوق بین‌المللی بشر»، اندیشه‌های حقوقی، شمارۀ 3.
مدنی، سیدجلال‌الدین (1362). حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران، جلد 1، چاپ دوم، تهران: انتشارات صدا‌ و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
مهرپور، حسین (1387). مختصر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ 1، تهران: نشر دادگستر.
نجفی‌اسفاد، مرتضی و محسنی، فرید (1386). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، چاپ چهارم، تهران: انتشارات بین‌المللی هدی.
والدرون، جرمی (1383). مجلۀ فقه و حقوق، سال اول، ترجمۀ راسخ، سال 79، نور مگز.
وکیل، امیر‌ساعد و عسکری، پویا (1383). قانون اساسی در نظم حقوقی کنونی، چاپ اول، تهران: مجد.
هاشمی، سیدمحمد (1391). حقوق بشر و آزادی‌های سیاسی، چاپ دوم، تهران: میزان.
ــــــــــــــــــــ (1392الف). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد 1 و 2، چاپ دوازدهم، تهران: میزان.
ــــــــــــــــــــ (1392ب). حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی، چاپ دوم، تهران: میزان.
یزدی، محمد (1368). شرح و تفسیر قانون اساسی، جلد 1، چاپ اول، تهران: پیام.
سایت روزنامۀ ایران.
http://iran-newspaper.com/Newspaper/MobileBlock?NewspaperBlockID=76431
ب) انگلیسی
Antonio, Cassese )1996(. "Self – determinatinon of peoples, a legal Reappraisal", Cambridge university.
Archibugi, Daniele )2003(. "A critical analysis of the self-determination of peoples: Acosmopolitan Perpective", Constellations. Black well publishing Ltd. Vo1.10, Number 4.
Bayefsky, Anne F )2000(. "Self–Determination in International Law", Kluwer Law International.
B.Simma )1994(. The Charter of the United Nation: a Commentary, Oxford Univesity Press.
Brownlie, Ian (1998). Principle of Public International Law, 5th Edition, Clarendon Press, Oxford.
Crawford, James )1997(. "State Practice and Intenational Law in Relation ti Unilateeral Secssion", from: http: //www.tamilnation.org/ selfdetermination /97crawford.htm.
Crawford, James (1978). The Certain of Stayes in International Law, Oxford.
Capotori, Francesco (1985). "Minorities", in Rudolf Bemhardt; ed., Encyclopedia of Public Internayional Law, vol.8.
Frowein, Jochen A (1984). "Jus Cogens", in R. Bernhardt (ed.), Encyclopedia of Public International Law, Vol. 7.
Leo Kuper (1985). "the Right to Self- Determination: Issuse Raised", Cited on: www.
Tamilnation.org.
Van Der Vyver, Johan D. (2000). "Self-Determination of the peoples ofQuebec under International Law", Jeneral of International Law and policy, Vol. 10.
Vienna Declaration and Programme of Action Adopted by the World Conference on Human Rights in Vienna on 25 June 1993./ United Nation A/CONF. 157/23 (12 July 1993).
Raic, David )2002(. "statehood and the law of self-determation", Developments in international law, Kluwer Law International .Vo1. 43.
S/RES/, 23 Sep. )1998(. S/Res/1160, 31 Mar. 1998; R/Res/1239, 14 May 1999; S/Res 1244, 10 June 1999.
 
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران
دوره 47، شماره 3
مهر 1396
صفحه 665-687
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 12 مرداد 1395
  • تاریخ بازنگری: 13 آذر 1395
  • تاریخ پذیرش: 13 دی 1395
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار