دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسنده

استادیار گروه حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، اصفهان

چکیده

حق پاسداشت کرامت انسانی، استقلال و حق‌های بشری در جامعه، غلبۀ گفتمان حق در عرصۀ زمان کنونی است. حق تعیین سرنوشت به‌مثابۀ بنیان بسیاری از حق‌ها، اقتضا دارد تا توانش نظارت مستمر و تعقیب خط سیر قدرت را با هدف تحدید آن، در مرزهای حق‌ها و آزادی‌های بشری داشته باشد. روابط ناشی از حق نظارت همگانی بر قدرت همچون بسیاری از حق‌ها مناقشه‌برانگیز است. این امر ضرورت تبیین آن را با هدف منقح‌سازی ساحت حق از تحدیدهای غیرضرور و مخل و شفاف‌کردن محتوای حق‌ها که به‌وضوح تکالیف نیز می‌انجامد، مبرهن می‌کند. در پژوهش حاضر با تحلیلی اجمالی از مؤلفه‌های حاکم بر روابط دوگانۀ هوفلد و ارکان حق نظارت همگانی بر قدرت، قابلیت آن در بهره‌مندی از شیوۀ تمایزگذاری روابط و پردازش حق‌ها و تکالیف متفاوت به تصویر کشیده شده است. پیامد سنجش مزبور نشان از امکان بهره‌مندی از تحلیل رابطۀ قانونی یا موقعیت قانونی حق-ادعا و حق-آزادی دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Concept of Public Supervision on Power Based on Two Relation Claim-right and Liberty-right

نویسنده [English]

  • Sayed Mohammad Sadegh Ahmadi

Assistant Professor, Department of Public Law, Isfahan (khorasgan), Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

چکیده [English]

The result of preserving the independence of dignity and human rights in society has caused right discourse is common at the present time. The right of Self-determination as the basis of many rights and freedoms requires in order that the one has power for Continuous monitoring and prosecution powers to limit it and guarantee the human rights and freedoms. Relation caused by the right of public oversight to power as many rights dispute. This different look requires the right of public oversight to power has been examined more. To determine the scope of necessary limitations of unnecessary restrictions. This would also make the content of right clear. In the present study component ruling on Hohfled’s bilateral relations and the elements of the right of public oversight to power will be analyzed. This attempt will be done to distinguish relations and rights and assignments. The result of this analysis shows that the analysis of legal relations and legal positions of claim-right and liberty-right can be used in analysis of right of public oversight to power.

کلیدواژه‌ها [English]

  • right
  • claim
  • liberty
  • public oversight
  • legal relation
  • legal position
الف) فارسی
آلتمن، آندرو (1385). درآمدی بر فلسفه حقوق، ترجمۀ بهروز جندقی، قم: پژوهشگاه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.
السان، مصطفی (1385). «تئوری حق»، حقوق بشر، شمارۀ 1، 33-52.
بینمور، کن (1389). عدالت طبیعی، ترجمۀ گروه فلسفه و دین مرکز و کرسی حقوق‌بشر صلح و دموکراسی یونسکو دانشگاه شهید بهشتی، تهران: مجد.
تبیت، مارک (1384). فلسفۀ حقوق، ترجمۀ حسن رضایی خاوری، مشهد: دانشگاه علوم رضوی.
جونز، پیتر (1392). حق‌ها، ترجمۀ مشتاق زرگوش و مجتبی همتی، تهران: میزان.
ــــــــــــــــــــ (1387). حقوق، ترجمۀ سیدرضا حسینی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
راسخ، محمد (1392). حق و مصلحت، تهران: نی.
ــــــــــــــــــــ (1387). حق و مصلحت، تهران: طرح نو.
ــــــــــــــــــــ (1388). «نظریۀ حق»، در حقوق بشر در جهان معاصر، تهران: کمیسیون حقوق‌بشر اسلامی ایران، 383-417.
ــــــــــــــــــــ و خداپرست، امیرحسین (1392). «حق بر شناختن پدر و مادر بیولوژیک»، در حق و مصلحت، تهران: نی.
راینبولت، جرج (1394). مفهوم حق، ترجمۀ علیرضا میرزایی، تهران: راه نوین.
صانعی دره‌بیدی، منوچهر (1384). «رابطۀ حق و تکلیف در نظام سیاسی از دیدگاه کنت»، حکمت و فلسفه، سال 1، شمارۀ 2، 7-21.
طالبی، محمدحسین و حسینی‌نسب، سیدمصطفی (1388). «تبیین حق از نگاه هوفلد»، حکومت اسلامی، سال 14، شمارۀ 1، 155-189.
قاری سیدفاطمی، سیدمحمد (1388الف). حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر یکم، تهران: شهر دانش.
ــــــــــــــــــــ (1388ب). حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر دوم، تهران: شهر دانش.
ــــــــــــــــــــ (1382). «حق تعیین سرنوشت و مسئلۀ نظارت بر انتخابات: نظارت تضمینی در مقابل نظارت تحدیدی»، مدرس علوم انسانی، دورۀ 7، شمارۀ 31.
قربان‌نیا، ناصر (1394). در جستجوی حق و عدالت، تهران: مجد.
لاگلین، مارتین (1388). مبانی حقوق عمومی، ترجمۀ محمد راسخ، تهران: نی.
نبویان، سیدمحمود (1386الف). «معنا و ماهیت حق»، معرفت فلسفی، شمارۀ 4، 157-192.
ــــــــــــــــــــ (1386ب). «حق و تکلیف و تلازم آن‌ها»، معرفت فلسفی، سال 5، شمارۀ 2، 217-253.
ولمن، کارل (1387). «مفهوم حق 2: سهم هوفلد»، در حق و مصلحت، تهران: طرح نو، 202-217.
ــــــــــــــــــــ (1392). «مفهوم حق 3: فراتر از هوفلد»، در حق و مصلحت، تهران: نی، 459-528.
ویکس، ریموند (1389). فلسفۀ حقوق، ترجمۀ فاطمه آبیار، تهران: رخ‌داد نو.
هابز، توماس (1384). لویاتان، ترجمۀ حسین بشیریه، چاپ چهارم، تهران: نی.
هارت، هربرت (1392)، مفهوم قانون، ترجمۀ محمد راسخ، تهران: نی.
هگل، گئورگ ویلهم فردریش (1394). عناصر فلسفۀ حق، ترجمۀ مهبد ایرانی‌طلب، تهران: قطره.
ب) انگلیسی
Dowrkin, Ronald (1977). Taking Rights Seriously, Harvard University Press.
Hohfeld. wesley N. "Fundamental Legal Conceptions as Applied in Judicial Reasoning", Faculty Scholarship series, paper 4378.