دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسنده

استادیار، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران

چکیده

بطلان مقررات یکی از ضمانت‌اجراهای مهمی است که در حقوق اداری کشورهای مختلف و از جمله ایران، برای تضمین حاکمیت قانون درنظر گرفته شده است. با این حال، این مسئله که پس از ابطال یک عمل اداری آثار آن عمل از چه زمانی ملغی و رفع خواهد شد، یکی از مباحث مهم حقوق دادرسی اداری است. این مسئله حداقل از چهار نظر اهمیت دارد؛ تحلیل مفهومی ابطال، الزامات حاکمیت قانون و نیز احیای حقوق تضییع‌شدۀ اشخاص با اثر قهقرایی ابطال سازگارترند. اما امنیت حقوقی و نیز حقوق مکتسبه با قهقرایی نبودن اثر ابطال همسوترند. مادۀ 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 اثر ابطال را از زمان صدور رأی دانسته است، مگر در موارد مغایرت با شرع یا مواردی که به‌سبب رعایت حقوق تضییع­شدۀ اشخاص، اثر ابطال به زمان تصویب مترتب شود. این ماده هرچند به نفع امنیت حقوقی و حقوق مکتسبۀ اشخاص است، با فهم حقوقی و اصل حاکمیت قانون مغایر است و رویۀ عملی دیوان نیز نشان می‌دهد که این نهاد رویکرد چندان مطلوبی به سازوکار حمایتی حقوق تضییع‌شدۀ اشخاص ندارد. روش پژوهش تحلیلی- تطبیقی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Thinking about the Effects of Annulment of Regulations Contrary to the Law

نویسنده [English]

  • Moslem Aghaei Tough

Assistant Prof., University of Judicial Science and Administrative Services, Tehran, Iran

چکیده [English]

Nullity of regulations is one of the main sanctions of the rule of law in administrative law of Iran as well as other different countries. However, the fact that after the annulment of an administrative act, what time it effects will be nullified, is one of the most important issues of administrative law. This is important at least for four reasons: the conceptual analysis of annulment, requirements of the rule of law and compensation of the breached rights are consistent with the retroactive effects of the annulment. On the other hand, legal security and acquired rights are more consistent with the prospective effects of the annulment. Article 13 of theStructure and the Process of the Court of Administrative Justice Act (2013) has considered the effect of the annulment since the issuance of a judgment except in cases of conflict with the Sharia or when it is not suitable for the restoration of breached rights. Although this article is on the side of legal security and acquired rights, it is contrary to the legal understanding and the rule of law. The precedent of the Court of Administrative Justice shows that it doesn’t have a good supportive approach to the breached rights of persons. The method in this study is analytic- comparative.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Annulment
  • Nullity
  • Administrative Law
  • Court of Administrative Justice
  • Regulations
  1. 1. فارسی

    1. طباطبایی مؤتمنی، منوچهر (1390). حقوق اداری، چ شانزدهم، تهران: سمت.
    2. مرکز تحقیقات شورای نگهبان (1389). مجموعه نظریات شورای نگهبان، چ دوم، تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری.

    2. انگلیسی

    A) Articles

    1. Campbell, Enid (2003). “The Retrospectivity of Judicial Decisions and the Legality of Governmental Acts”, Monash University Law Review, Vol. 29, pp.49-84.
    2. Conrad, Daniel H. (2011). “Filling the Gap: The Retroactive Effect of Vacating Agency Regulations”, Pace Environmental Law Review, Vol. 29, pp.1-41.
    3. Corr, John Bernard (1983). “Retroactivity: A Study in Supreme Court Doctrine as Applies”, North Carolina Law Review, Vol. 61, pp.745-7 97.
    4. Forsyth, Christopher (2001). “Administrative Acts: the Theory of the Second Actor Explained and Developed”, Amicus Curiae, Vol. 35, pp.20-23.

    B) Documents

    1. Held-Daab, Ulla (2009). Review of Administrative Decisions of Government by Administrative Courts and Tribunals, Report presented to the 10th Congress of the International Association of Supreme Administrative Jurisdictions.

    3. اسپانیایی

    A) Libros

    1. Alzate Ríos, Luis Carlos (2011). Temas de Derecho Procesal Administrativo Contemporáneo, Universidad La Gran Colombia.
    2. Fraga, Gabino (2000). Derecho Administrativo, Revisada y actualizada por Manuel Fraga, 40º edición, México: Editorial Porrúa.
    3. Gordillo, Agustín (2011). Tratado de Derecho Administrativo y Obras Selectas, 10ª edición, Buenos Aires: Fundación de Derecho Administrativo, Tomo 3.
    4. Ramírez Martínes, Greta Judith (2010). El Acto Administrativo en el Ecuador, Universidad Católica de Loja.

    B) Articulos

    1. Arrau, Pedro Pierry (1994). “Nulidad en el derecho administrative”, Revista de derecho de la Universidad Católica de Valparaíso, Vol.15, pp.79-100.
    2. Cajarville Peluffo, Juan Pablo (2004). “Breve Presentacion de la Jurisdiccion Contencioso Admnistrativa Uruguaya”, Revista de la Facultad de Derecho, Nº.23, pp.123-144.
    3. Danós Ordoñez, Jorge (2003). “Régimen de la Nulidad de los actos administrativos en la Nueva Ley Nº 27444”, en: Comentarios a la Ley del Procedimiento administrativo General, Lima: ARA editores.
    4. Menéndez, Uría (2016). Efectos de las Sentencias de Anulación de Instrumentos de Planeamiento Urbanístico, Actualidad Jurídica, Vol.44, pp.69-75.

    4. ایتالیایی

    A) Libri

    1. Chieppa, Roberto e Vincenzo Lopilato (2007). Studi di diritto amministrativo, Milsno: Giuffrè Editore.
    2. Falzea, Angelo, Grossi, Paolo, ed Enzo Cheli (2008). Enciclopedia del diritto, Vol.2, Milsno: Giuffrè Editore.
    3. La Femina, Nadia (2016). La modulazione temporale degli effetti della sentenza di annullamento del giudice amministrativo; Un’indagine comparata, Tesi di Dottorato, Università degli Studi di Trento.

    5. فرانسه

    A) Livres

    1. Clémence Barray, Pierre-Xavier Boyer (2015). Contentieux administratif, Flammarion - Champs Universite.
    2. Dupuis, George; Guédon Marie- José et Patrice Chrétien (2007). Droit Administratif, 10e édition, Dalloz.
    3. Frier, Pierre Laurant et Jacques Petit (2014). Droit administratif, 9e édition, LGDJ.
    4. Wline, Jean (2008). Droit administratif, 22e édition, Paris: Dalloz.