دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

چکیده

خشونت‌های داخلی کنیا اولین فرصت اعمال صلاحیت تکمیلی را به‌دلیل بی‌ارادگی دولت کنیا در تحقیق و تعقیب متهمان مدنظر دیوان کیفری به دست قضات داد. دادستان از اولین فرصت انجام تحقیقات در وضعیت کنیا به تشخیص خود بهره‌برداری کرد. بی‌ارادگی دولت ذی‌صلاح در تعقیب متهمان جرایم بین‌المللی شاخص‌های متفاوتی دارد که در این پرونده با معیار «همان فرد، همان رفتار» تشخیص داده شد. دولت کنیا صلاحیت دیوان کیفری را در پذیرش وضعیت کنیا با این معیار به‌دلیل ابهامات آن به چالش کشید. لیکن دادستان و قضات دیوان با توسل به این معیار اثبات کردند که دولت کنیا یا تحقیق و تعقیب را علیه همان افراد مدنظر دیوان انجام نداده است، یا اینکه رفتارهای مدنظر از آن افراد را مشمول تحقیق و تعقیب قرار نداده است. سؤال این است که آیا مؤلفه‌های تشخیص معیار همان فرد، همان رفتار مدنظر دیوان دارای ابهام و مانع از اعمال صلاحیت تکمیلی دیوان در وضعیت کنیاست؟ مؤلفه‌های تعیین‌کنندۀ این معیار در وضعیت کنیا حاکی از آن است که دولت کنیا به‌نحو مقتضی از صلاحیت خویش استفاده نکرده است. ازاین‌رو دیوان بین‌المللی کیفری صلاحیت تکمیلی رسیدگی به این پرونده را دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Complementarity Jurisdiction of the International Criminal Court in Addressing Internal Violence in Kenya State Passivity

نویسنده [English]

  • Javad Salehi

Assistant Prof., Department of Law, University of Payame Noor, Tehran, Iran

چکیده [English]

Kenyan domestic violence gave the first opportunity to exercise complementarity jurisdiction at the International Criminal Court due to the Kenyan government's unwilling in investigating and prosecuting the accused in ICC. Prosecutor used the first opportunity to conduct research in Kenyan case according to his own discretion. Unwillingness of Kenyan government in prosecuting authorities over their international crimes has different criteria which are recognized with the "same person/same conduct" criterion in this case. Kenyan government challenged the jurisdiction of the International Criminal Court in accepting Kenyan case because of its ambiguities. But prosecutors and judges of the Court used this criterion to prove that the Kenyan government did not investigation or prosecution against those individuals accused in the Court or they did not prosecute the related conduct of them. The question is whether the criteria for identifying "the same person, the same conduct" as considered by ICC, is ambiguous and precludes exercise complementarity jurisdiction in Kenya situation? Determinants of this criterion in Kenya situation indicate that the Kenyan government has not used its Criminal jurisdiction appropriately. Therefore, International Criminal Court has complementarity jurisdiction in this case.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unwillingness
  • International Criminal Court
  • Kenyan Government
  • judicial procedure
  • Complementarity Jurisdiction
  • Same Person/Same Conduct
  1. فارسی               

الف) کتاب‌ها

  1. آقایی جنت مکان، حسین (1392). حقوق بشر در محاکمات کیفری بین‌المللی، تهران: جنگل.
  2. شریعت باقری، محمدجواد (1397). حقوق کیفری بین‌المللی، چ پانزدهم، تهران: جنگل.
  3. مظاهری، امیرمسعود (1393). اصل صلاحیت تکمیلی دیوان بین‌المللی کیفری، تهران: میزان.
  4. میرمحمدصادقی، حسین (1395). دادگاه کیفری بین‌المللی، چ  نهم، تهران: دادگستر.

ب) مقالات

  1. اردبیلی، محمد؛ وحیددستجردی، فاطمه (1397). «اهداف نظام کیفری بین‌المللی در اسناد و رویۀ دادگاه‌های کیفری بین‌المللی»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، ش 81، ص 87-65.
  2. باقری ابیانه، علیرضا (1396). «انسجام حقوقی در حقوق کیفری بین‌المللی با توجه به کثرت در منشأ و ارگان‌های اجرایی-قضایی»، پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی، دورۀ 5، ش 9، ص 167-145.
  3. پوربافرانی، حسن (1396). «صلاحیت داخلی در رسیدگی به جنایت تجاوز ارضی»، پژوهشنامۀ حقوق کیفری، سال هشتم، ش 2 (پیاپی 16)، ص 29-7.
  4. جلالی، محمود؛ زیلابی، سلمان (1393). «اصل استقلال قضایی در دیوان بین‌المللی کیفری»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 18، ش 2، ص 47-23.
  5. خالقی، علی؛ مظاهری، امیرمسعود (1391). «عدم تمایل دولت به رسیدگی: یکی از مبانی قابل پذیرش موضوع در دیوان کیفری بین‌المللی»، فصلنامۀ حقوق، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 42، ش 3، ص 176-159.
  6. رضوی فرد، بهزاد؛ نصرالهی شهری، نیما (1395). «اشکال متفاوت تعارض صلاحیت در حقوق بین‌الملل کیفری در پرتو اساسنامۀ دیوان بین‌المللی کیفری»، مجلۀ مطالعات حقوقی، دورۀ 8، ش 2، صص 57-33.
  7. رضوی فرد، بهزاد؛ فرجی، محمد (1396). «تشکیل دادگاه کیفری بین‌المللی‌شده (مختلط) کامبوج؛ مبانی و چالش‌ها»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، دورۀ 34، ش 57، صص 333-313.
  8. رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین؛ بهمئی، منصور (1396). «تحقق عدالت کیفری بین‌المللی در آفریقا؛ موانع و راهکارها»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 47، ش 1، ص 26-1.
  9. زمانی، قاسم؛ حسنی اکبرنژاد، هاله (1394). «جامعۀ بین‌المللی و عدالت کیفری جهانی، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی»، دورۀ 45، ش 3، ص 339-315.
  10. سلیمی ترکمانی، حجت (1396)، «تأملی بر ظرفیت‌های دیوان بین‌المللی کیفری در حمایت از حقوق بشر»، آموزه‌های حقوق کیفری، ش 13، ص 192-165.
  11. سیدزاده ثانی، مهدی؛ فرهادی آلاشتی، زهرا (1393). «جنایات جنگی در منازعه‌های داخلی و بین‌المللی؛ مبانی و مصادیق تمایز»، پژوهش‌نامۀ ایرانی سیاست بین‌الملل، سال 3، ش 1، ص 71-44.
  12. صابر، محمود؛ ناظریان، حسین (1393). «مهلت معقول دادرسی در دیوان کیفری بین‌المللی و آرای دادگاه اروپایی حقوق بشر»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 18، ش 4، ص 72-47.
  13. صالحی، جواد (1393). «ارجاع وضعیت کنیا به دیوان کیفری: جلوه‌ای از اختیارات دادستان در مادۀ 15 اساسنامه»، فصلنامۀ مطالعات بین‌المللی پلیس، سال چهارم، ش 18، ص 50-37.
  14. ------------- (1396). «چالش‌های دیوان کیفری بین‌المللی در پیگیری پروندۀ رئیس‌جمهور سودان: از مخالفت اتحادیۀ آفریقا تا عدم همکاری کشورهای عضو اتحادیه»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، دورۀ 19، ش 57، ص 89-69.
  15. ضیایی، یاسر؛ حکیمی‌ها، سعید (1395). «شرایط حقوقی اعمال صلاحیت جهانی در حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، دورۀ 18، ش 53، ص 122-97.
  16. فروغی، فضل‌اله؛ جودکی، بهزاد (1396). «راه‌حل‌های تعارض صلاحیت در قلمرو حقوق جزای بین‌الملل»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، دورۀ 34، ش 57، ص 285-249.
  17. معظمی، شهلا؛ نمامیان، پیمان (1394). «نسل سوم محاکم کیفری بین‌المللی؛ دستاوردها، هنجارها و چالش‌ها»، پژوهش حقوق کیفری، دورۀ 3، ش 11، ص 146-113.
  18. مؤمنی، مهدی (1395). «اصول قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها در دادرسی‌های کیفری بین‌المللی»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، دورۀ 33، ش 55، صص 184-159.
  19. -------------- (1396). «ارزیابی اعمال صلاحیت جزایی ایران و دیوان کیفری بین‌المللی نسبت به جنایات ارتکابی داعش در سوریه و عراق»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 21، ش 1، ص 176-149.
  20. نژندی‌منش، هیبت‌الله؛ بَذّار، وحید (1396). «تکمیلی بودن صلاحیت دیوان بین‌المللی کیفری و جنایت تجاوز»، آموزه‌های حقوق کیفری، ش 14، ص 224-201.

2.انگلیسی

A)      Books

  1. Schabas, A. William (2008). “Prosecutorial Discretion and Gravity”, in Carsten Stahn and Göran Sluiter (eds.), The Emerging Practice of the International Criminal Court, Legal Aspects of International Organizations, Vol. 48, Martinus Nijhoff, Leiden, pp. 229-246.

B)      Articles

  1. Greenawalt, K. A. Alexander (2009). “Complementarity in Crisis: Uganda, Alternative Justice, and the International Criminal Court”, Virginia Journal of International Law, Vol. 50 (107), pp. 107-162.
  2. Hansen, O. Thomas (2011). “The Policy Requirement in Crimes Against Humanity: Lessons from and for the Case of Kenya”, George Washington International Law Review,Vol. 43 (1), pp. 1-42.
  3. Olasolo, Hector (2005). “The Triggering Procedure of the International Criminal Court, Procedural Treatment of the Principle of Complementarity, and the Role of Office of the Prosecutor”, International Criminal Law Review, Vol. 5 (1), pp. 121-146.
  4. Sing’Oei, K. Abraham (2010). “The ICC as Arbiter in Kenya’s Post-Electoral Violence”, Minnesota Journal of International Law, Vol. 19, pp. 5-20.
  5. Stahn, Carsten (2010).“Perspectives on Katanga: An Introduction”, Leiden Journal of International Law, Vol. 23 (2), pp. 311-318.

C)      Cases

  1. ICC, Prosecutor v. Abu Garda, Decision on the Prosecutor`s Application under Article 58, Case No. ICC‐02/05‐02/09‐15‐AnxA, 7 May 2009.
  2. ICC, Prosecutor v. Ahmad Harun and Ali Kushayb, Decision on the Prosecution Application under Art. 58(7) of the Statute, Case No. ICC‐02/05‐01/07‐1‐Corr, 27 April 2007.
  3. ICC, Prosecutor v. Al Bashir, Decision on the Prosecution’s Application for a Warrant of Arrest against Omar Hassan Ahmad Al Bashir, Case No. ICC‐02/05‐01/09‐3, 4 March 2009.
  4. ICC, Prosecutor v. Bemba, Decision on the Prosecutor’s Application for a Warrant of Arrest against Jean‐Pierre Bemba Gombo, Case No. ICC‐01/05‐01/08‐14‐tENG, 10 June 2008
  5. ICC, Prosecutor v. Katanga and Ngudjolo, Judgment on the Appeal of Mr. Katanga against the Oral Decision of Trial Chamber II of 12 June 2009 on the Admissibility of the Case, Case No. ICC‐01/04‐01/07‐1497, 25 September 2009.
  6. ICC, Prosecutor v. Kony et al., Decision on the admissibility of the case under article 19(1) of the Statute, Case No. ICC‐02/04‐01/05‐377, 10 March 2009.
  7. ICC, Prosecutor v. Lubanga, Decision on the Prosecutor’s Application for a Warrant of Arrest, Case No. ICC‐01/04‐01/06‐8‐Corr, 24 February 2006.
  8. ICC, Prosecutor v. Ruto et al., Prosecutor’s Application Pursuant to Article 58, Case No. ICC-01/09-30, 15 Dec. 2010. 
  9. ICC, Prosecutor v. Ruto et al., Decision on the Application by the Government of Kenya Challenging the Admissibility of the Case Pursuant to Article 19(2)(b) of the Statute, Case No. ICC–01/09–02/11, 30 May 2011.
  10. ICC, Situation in the Republic of Kenya, Request for Authorisation of an Investigation Pursuant to Article 15, Case No. ICC-01/09-3, 26 November 2009.
  1. ICC, Prosecutor v. Bemba, Decision on the Admissibility and Abuse of Process Challenges, Case No. ICC‐01/05‐01/08‐802, 24 June 2010.
  1. ICC, Prosecutor v. Muthaura et al., Prosecutor’s Application Pursuant to Article 58, Case No. ICC-01/09-02/11, 15 Dec. 2010.
  1. ICC, Situation in the Republic of Kenya, Decision Pursuant to Article 15 of the Rome Statute on the Authorization of an Investigation into the Situation in the Republic of Kenya, Case No. ICC-01/09-19-Corr, 31 March 2010.
  2. ICC, Situation in the Republic of Kenya, Judgment on the Appeal of the Republic of Kenya Against the Decision of Pre-trial Chamber II of 30 May 2011 Entitled: Decision on the Application by the Government of Kenya Challenging the Admissibility of the Case Pursuant to Article 19(2)(b) of the Statute, Case No. ICC-01/09-02/11-274, 30 Aug. 2011.