دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 پژوهشگر حقوق بین الملل

چکیده

مکاتب حقوقی به مجموعۀ منسجمی از اعتقادات حقوقی با اهداف و مبانی واحد گفته می‌شود. با توجه به منشأ اعتبار و الزام قواعد حقوقی می‌توان گرایش‌های مختلف را به دو مکتب «حقوق طبیعی» و «حقوق پوزیتیویستی» تقسیم کرد. هر کدام از این دو مکتب در بازه‌های مختلف زمانی طرفداران خاص خود را داشته و یکی بر دیگری غالب بوده است. در این میان جایگاه پوزیتیویسم حقوقی در حقوق بین‌الملل و ارکان جامعۀ بین‌الملل رخ می‌نماید. هرچند تناقض‌ها و اشکالات عمده‌ای در این دیدگاه و جایگاه وجود دارد، نظریۀ پوزیتیویسم حقوقی در ارکان نظام بین‌الملل آشکار است. امروزه درمی‌یابیم که بسیاری از قواعد حقوق بین‌الملل در سطح بین‌المللی و ارکان سازمان ملل متحد همچون شورای امنیت و دیوان بین‌المللی دادگستری ریشه در پوزیتیو بودن دارند. با نگاه کلی به عقاید علما و دانشمندان پوزیتیو در بررسیجایگاه پوزیتیویسم حقوقی در جامعۀ بین‌المللی، باید بگوییم که دولت، محور اصلی است. این مقاله با نیم‌نگاهی به پوزیتیویسم حقوقی، تعاریف و نظرهای پیرامون آن، به‌اختصار به بررسی جایگاه پوزیتیویسم حقوقی در ارکان اصلی و تأثیرگذار سازمان ملل متحد می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal Positivism Place in the Organs of the United Nations

نویسندگان [English]

  • Shahram Zarneshan 1
  • Seyed Hossein Mirjafari 2

1

2

چکیده [English]

Schools of jurisprudence are an integrated set of legal beliefs incorporating common goals and foundations. Considering the origin of validity and binding nature of legal rules, different fields of jurisprudence could be divided into two schools of ‘natural law’ and ‘legal positivism’. Each of the schools has had their own specific followers and supremacy during different time intervals. Meanwhile, legal positivism has had manifestations in the realms of international law and principal organs of international community such as Security Council and International Court of Justice. Although there are major problems and inconsistencies in this viewpoint and its position, legal positivism theory is manifested through foundations of international legal system. Nowadays it has become clear that many international legal rules stem from their ‘positivistic’ nature. A general glance at views of scholars and specialists in the field of ‘legal positivism’ reveals the fact that the government stands as the central pivot. The article casts a brief look at legal positivism, definitions, views and position in the principal and main organs of the United Nations Organization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organs of the United Nations
  • legal positivism
  • international society
  • International Law
الف) فارسی
کتاب‌ها
1. آوتوِیت، ویلیام؛ باتامور، تام (1392). فرهنگ علوم‌اجتماعی قرن بیستم، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران، نشر نی.
2. ارسطو (۱۳۸۱). سیاست، ترجمۀ دکتر حمید عنایت، چ چهارمتهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
3. اشترواس، لئو (1373). حقوق طبیعی و تاریخ، ترجمۀ باقر پرهام، تهران: انتشارات آگاه.
4. جان موریس کلی (1383). تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمۀ محمد راسخ، تهران: طرح نو.
5. جوان، موسی (1329). مبانی حقوق، ج 2، نشر چاپخانه رنگین تهران.
6. خالقی، علی (1393). جستارهایی از حقوق جزای بین‌الملل، تهران: شهر دانش، چ چهارم.
7. ذوالفقاری مجید (1387). تأثیرات متقابل حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی، انتشارات مؤسسۀ فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان.
8. ذوالعین پرویز (1378). مبانی حقوق بین‌الملل عمومی، وزارت امور خارجه، تهران: وزارت امورخارجه، ج اول.
9.رستم زاد، حسینقلی (1382). جامعۀ بین‌المللی و تعهدات دولت‌ها، رسالۀ دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی.
10. زرنشان، شهرام (1393). شکل‌گیری و شناسایی حقوق بین‌الملل عرفی، انتشارات گنج دانش، چ دوم.
11. سادات میدانی، سید حسین (1384). صلاحیت قانون‌گذاری شورای امنیت، انتشارات وزارت امور خارجه.
12. سروش، عبدالکریم (1382). دانش و ارزش، انتشارات صراط.
13. شریف، محمد (1382). بررسی دکترین نامحدود بودن صلاحیت شورای امنیت، انتشارات اطلاعات.
14. صفدری، محمد (1342). حقوق بین‌الملل عمومی، ج 1، تهران: انتشارات ابوریحان.
15. قاری سیدفاطمی، سید محمد (1388). حقوق بشر در جهان معاصر، دفتر یکم؛ درآمدی بر مباحث نظری: مفاهیم، مبانی، قلمرو و منابع، انتشارات مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
16. کاتوزیان، ناصر (1385)، فلسفۀ حقوق، ج 1 (تعریف و ماهیت حقوق)، انتشارات شرکت سهامی انتشار.
17. کی نیا، مهدی (۱۳۸۴). کلیات مقدماتی حقوق، ت‍ه‍ران: انتشارات دان‍ش‍گ‍اه ت‍ه‍ران.
18. کلودآلبر، کلییار (1368). نهادهای روابط بین‌الملل، ترجمۀ هدایت‌الله فلسفی، نشر نو.
19. کلی، جان (1383). تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمۀ محمد راسخ, تهران: طرح نو.
20. لویی برول هانری (1370). جامعه‌شناسی حقوق، ترجمۀ ابوالفضل قاضی، انتشارات دانشگاه تهران.
21. موسی‌زاده، رضا (1390). بایسته‌های حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: میزان.
22. موحد، محمدعلی (1381). در هوای حق و عدالت، از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، نشر کارنامه.
23. ملکم شاو (1389). حقوق بین‌الملل، ترجمۀ محمدحسین وقاری، انتشارات اطلاعات.
24. ملکیان، مصطفی (1377). تاریخ فلسفۀ غرب، انتشارات دفتر همکاری حوزه و دانشگاه.
25. میرعباسی، سید باقر (1389). حقوق بین‌الملل عمومی، ج 1، تهران میزان.
26. نقیبی منفرد، حسام (1389). حکمرانی مطلوب در پرتو جهانی شدن حقوق بشر، انتشارات مؤسسۀ مطالعات شهر دانش.
27. وکیل، امیرساعد و همکاران (1389). مروری بر مکاتب فلسفی حقوق بین‌الملل، تهران: میزان.
 
مقالات
28. بادینی، حسن (1385). «آیا حقوق دانش مستقلی است»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش74، ص16.
29. باقری، صادق (1389). «حقوق بین‌الملل از نگاه توماس کات»، ماهنامۀ تخصصی حقوقی و فرهنگی عدالت، ش 91.
30. بیگ‌زاده، ابراهیم (1383). «دیوان بین‌المللی کیفری و حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ الهیات و حقوق، ش 13.
31. جلالی، غلامرضا (1384). «حقوق بشر در چشم‌انداز حقوق طبیعی»، مجلۀ حوزه، ش 127.
32. حبیبی، همایون؛ شاملو، سوده (1392). «نقش دیوان بین‌المللی دادگستری در توسعۀ حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، سال پانزدهم، ش 41.
33. رحمتی‌فر، سمانه؛ شهابی، مهدی؛ گرجی ازندریانی، علی‌اکبر (1395). «اساسی شدن حقوق به‌مثابۀ بدیل مشروطه‌گرایی در دوران جهانی شدن»، مجلۀ مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دورۀ هشتم، ش 4.
34. زمانیT سید قاسم، حسینی اکبرنژاد، هاله (1388). «اصل صلاحیت جهانی در آینه دیوان بین‌المللی کیفری»، مجلۀ پژوهش حقوق و سیاست، سال11.
35. فلسفی، هدایت‌الله (1387و1386). «رویارویی عقل و واقعیت؛ مسئلۀ منابع»، سالنامۀ ایرانی حقوق بین‌الملل و تطبیقی، ش 3.
36. ---------------- (1374). «جایگاه بشر در حقوق بین‌الملل معاصر»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 18 ویژه.
37. ----------------- (1385). «حقوق بین‌الملل از ارادۀ مطلق تا عقل و واقعیت، و از عقل و واقعیت تا بشریت»، سالنامۀ ایرانی حقوق بین‌الملل و تطبیقی، ش دوم. 
38. ---------------- (1371). «روش‌های شناخت منطقی حقوق بین‌الملل: تفسیر و اجراء مقررات حقوق بین‌الملل»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 10.
 
 
2. انگلیسی
A) Books
39.Alsto ph (2008). Making Space for New Human Rights. The Case of the Right to Development. Harvard Human Rights Year book.
40. Bedjaoui, Mohammed (2011). International Law: Achievements and Prospects, Martinus Nijhoff Publishers.
41. Beatrice I. Bonafé, (2014). International law in domestic and supranational settings, Cambridge University Press.
42. International Legal Positivism World (2012). Jean d'Aspremont and Jörg Kammerhofer, eds., Cambridge University Press, Forthcoming, Positivism and International Criminal Law: The Principle of Legality as a Rule of Conflict of Theories.
43.Pemmarju Sreenivasa Rao (2008). The Concept of International Community In International Law, Boston.
44. Rosenne, Shabtai (2005). The Law and Practice of the International Court,1920.2005, Martinus Nijhoff Publishers.
45. Mcwhinney, Edward (2009).The World Court and the Contemporary International Lawmaking Process, Brill, Sijthoff and Noordhoff.
46. Mcwinney, Edward (2007).The International Court of Justice and the Western Tradition of International Law, Martinus Nijhoff Publishers.
47. Monica Garcia-Salmones Rovira (2014). The Project of Positivism in International Law, Oxford University Press.
48. Shahabuddeen, Mohamed (2016). Precedent in The World Court, Cambridge University Press, First Ed.
49. Tams, Christian, J, (2005). Enforcing Obligation Erga Omnes in International Law, Cambridge University Press.
50. Malcolm N. Shaw. (2005). international law, fifth Edition, Cambridge university press.
B) Articles
51. Jörg Kammerhofer. (2013). International Legal Positivism in a Post-Modern World, Cambridge. 43-H.R.Trevor - Raper, (2015).Hitler's Table Talk ،London.
52. Shigeta, Yasuhiro (2010). “International Judicial Control of Environmental Protection: Standard Setting”, Compliance Control and the Development of International Environmental Law by the International Judiciary, Kluwer Law International.