دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسندگان

1 استادیار، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه پیام‌نور، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل، دانشگاه پیام‌نور، پیام‌نور تهران، تهران، ایران

چکیده

در چند دهۀ اخیر، به موازات سیر صعودی کنش‌های تروریستی در سطح بین‌المللی، لزوم اتخاذ واکنش‌های ضدتروریستی درک شد و کنوانسیون‌ها و معاهدات بین‌المللی منعقد و تصویب شد. این تدابیر معطوف به الزام دولت‌ها به جرم‌انگاری داخلی، صلاحیت محاکم کیفری ملی و پیش‌بینی اقداماتی برای پیشگیری از اعمال تروریستی بوده است. افعال گروه موسوم به داعش نشان از این دارد که ماهیت تهدیدآمیز آن برای صلح و امنیت بین‌المللی، از اصل تروریسم به‌عنوان تهدید صلح و امنیت بین‌المللی نشأت می‌گیرد. ازاین‌روشناسایی ماهیت این گروه، سیاست کیفری و تقنینی سازمان ملل متحد، به‌خصوص شورای امنیت را در جرم‌انگاری اقدامات صورت‌گرفته بررسی و نحوۀ تعقیب و رسیدگی به اعمال گروه تروریستی تکفیری داعش به‌واسطۀ محاکم کیفری بین‌المللی هدف از این نوشتار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Potential of International Community for Confrontation with Daesh Takfiri Terrorist Group (Challenges and Hopes)

نویسندگان [English]

  • Masoud Alizadeh 1
  • Ebrahim Rahmani 2

چکیده [English]

During recent decades and in parallel with ascending trend of terroristic actions at international level, the necessity for taking anti-terrorist reactions was perceived and international conventions and treaties were concluded and ratified. These measures have been referred to require governments to criminalize terroristic actions in domestic law, jurisdiction of national criminal courts and predict measures to prevent these actions. Actions committed by the so-called Daesh group reflect its threatening nature to peace and international security, originated from terrorism itself as threat to international peace and security. Thus, identifying the nature of this group, examination of criminal and legislative policy of United Nations, particularly Security Council in criminalization of the perpetrated measures and also method of prosecution and proceeding of actions which have been done by Daesh takfiri terrorist group by international criminal courts are the objectives of the present article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • terrorism
  • International Criminal Court
  • Islamic State of Iraq and Syria (ISIS)
  • United Nations
  • Security Council
  1. 1. فارسی

    الف) کتاب‌ها

    1.  خالقی، علیرضا (1392). جستارهایی از حقوق جزای بین‌الملل، تهران: شهر دانش.
    2. دلخوش، علیرضا (1390). مقابله با جرایم بین‌المللی: تعهد دولت‌ها به همکاری، تهران: شهر دانش.
    3. مظاهری، امیرمسعود (1391). اصل صلاحیت تکمیلی دیوان کیفری بین‌المللی، تهران: میزان.

    ب) مقالات

    1. آقایی جنت‌مکان، حسین؛ قریشی، سید محمدجعفر (1392). «سازوکارهای حقوقی کیفری بین‌الملل برای محاکمۀ تروریست‌های تکفیری در سوریه»، فصلنامۀ سیاست خارجی، سال 27، ش 4، ص 1011-989.
    2. اردبیلی، محمدعلی و دیگران (1385). «نسل‌کشی و ضرورت جرم انگاری آن در حقوق ایران»، فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، ش 47، ص 26-1.
    3. اسدی، علی‌اکبر (1393). «خیزش داعش و بحران امنیتی در عراق»، دفتر مطالعات سیاسی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شمارۀ مسلسل 13739.
    4. ایرانی، محمد (1393). «داعش و القاعده»، ماهنامۀ معارف، ش 103، ص 44.
    5. بیگ‌زاده، ابراهیم (1379). «بررسی جنایت نسل‌کشی وجنایات برضد بشریت در اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی»، مجموعه مقالات دیوان کیفری بین‌المللی و جمهوری اسلامی، تهران، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
    6. تقی‌زاده انصاری، مصطفی (1386)، «بررسی قطعنامۀ 28 سپتامبر 2001 شورای امنیت سازمان ملل در رابطه با مقابله با تروریسم»، مجلۀ راهبرد، ش 43، ص 180-163.
    7. جوانمرد، مجید و دیگران (1382). «آشنایی با دیوان بین‌المللی کیفری»، گزارش دفتر بررسی‌های حقوقی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
    8. جودکی، حجت‌اله (1393). «گفتمان تقریب و گفتمان تکفیر»، ماهنامۀ نسیم بیداری، ش 49، ص 35-34.
    9. حبیب‌زاده، محمدجعفر؛ توحیدی فر، محمد (1380). «اختیارات شورای امنیت سازمان ملل متحد در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی»، مجلۀ دادرسی، ش 30، ص 22-16.
    10. دلخوش، علیرضا (1393). «حمایت مالی و نظامی دولت‌ها از گروه داعش از منظر حقوق بین‌الملل»، قابل دسترسی در: (5www.yjc.ir/fa/news/501942)
    11. دونل، دانیال (1391). «معاهدات بین‌المللی ضدتروریسم و اعمال تروریستی نیروهای مسلح در درگیری مسلحانه»، ترجمۀ پیمان نمامیان و سبحان طیبی، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، ویژه‌نامۀ ترجمه، ص 6237-237.
    12. ساعد، محمدجعفر (1390). «تروریسم و دادگاه بین‌المللی کیفری؛ وضعیت امروز، دورنمای آینده»، در مجموعه مقالات مدون در کتاب تروریسم و مقابله با آن، به اهتمام: عباسعلی کدخدایی و نادر ساعد، تهران: مجمع جهانی صلح اسلامی.
    13. سبحانی تبریزی، جعفر (1385). «تکفیر و تروریسم»، ماهنامۀ درس‌هایی از مکتب اسلام، سال 46، ش 9، ص 11-7.
    14. شهبازی، آرامش؛ جوادی شریف، خدیجه (1392). «وضعیت دولت – کشورهای ناتوان در حقوق بین‌الملل معاصر»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، ش 39، ص 60-35.
    15. فخر، حسین (1387). «مفهوم نسل‌کشی در پرتو رأی دیوان بین‌المللی کیفری رواندا»، مجموعه مقالات همایش جهانی شدن حقوق و چالش‌های آن، مشهد: دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد دانشگاه فردوسی.
    16. گودرزی، هادی (1393). «رویکرد دوگانۀ غرب در مواجهه با تروریسم با تأکید بر گروه تروریستی داعش»، اندیشکدۀ راهبردی تبیین؛ قابل دسترسی در: (http://tabyincenter.ir/index.php/215)
    17. مجمع جهانی صلح اسلامی (1393). «مقابله با گروه‌های تروریستی در منطقه (به‌ویژه داعش) در پرتو گفتمان راهبرد حقوقی بین‌المللی علیه تروریسم»، گروه رصد و آینده‌پژوهی صلح و عدالت در جهان، تهران: گزارش راهبردی.
    18. نمامیان، پیمان (1386). «مفهوم تجاوز در معاهدات و قطعنامه‌های بین‌المللی»، مجلۀ دادرسی، ش 61، ص 11-7.
    19. ----------- (1390). «صلاحیت قضایی دیوان کیفری بین‌المللی در رسیدگی به تروریسم)، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، ش 51، ص 84-59.
    20. نمامیان، پیمان؛ عباسی، صمد (1391). «تأملی در قطعنامۀ 1373شورای امنیت: تغییر ماهیت در تعهدات و الزامات حقوقی مبارزه با تروریسم»، فصلنامۀ مطالعات بین‌المللی پلیس، ش 9، ص 168-149.
    21. نمامیان، پیمان؛ طیبی، سبحان (1391). «حمایت از کودکان در مخاصمات مسلحانه»، فصلنامۀ مطالعات بین‌المللی پلیس، ش 9، ص 123-93.
    22. واتسون، جفری (1376). «حاکمیت قانون بررسی قضایی و دیوانی جهانی»، ترجمۀ حسین شریفی طرازکوهی، مجلۀ راهبرد، ش 13، ص 134-89.
    23. هوشی سادات، سید محمد (1393). «داعش؛ میراث سیاست غربی- عربی»، دفتر مطالعات سیاسی، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شمارۀ مسلسل 13761.

    2. انگلیسی

    -          A)Books

    1. Arnold, Roberta (2004). The ICC as a New Instrument for Repressing Terrorism, Transnational Publishers, Inc. Ardsely, New York.
    2. Cassese, Antonio (2003). International Criminal Law, Oxford: Oxford University Press.
    3. Cassese, Antonio (2004). Terrorism as an International Crime, in: Andrea Bianchi (ed.), Enforcing International Law Norms against Terrorism, Oxford and Portland Oregon:

    Hart Publishing.

    1. The American Heritage (2000). Dictionary of the English Language, 4th ed.Houghton Mifflin Company.

    B) Articles:

    1. Burgess (2006). Hostis Humani Generi: “Piracy, Terrorism and a New International Law”,  Miami Int'l & Comp. L. Rev., Vol. 13, No. 293, Spring.p293-341.available at: repository.law.miami.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1069&context=umiclr
    2. Casey, Mary Joshua Haber (2014). “Rebel factions continue fight against ISIL in Northern Syria”, Foreign Policy, and Retrieved 7 January.avaiable at: (http://foreignpolicy.com/2014/01/07/rebel-factions-continue-fight-against-isil-in-northern-syria/)
    3. Cassese, Antonio (2006). “The Multifaceted Criminal Notion of Terrorism in International Law”, J. Int’l Crim. Jus, Vol. 4, No. 933-958.
    4. David W. Bowker, Laura Goodall, and Rebecca A. Haciski (2016), (Confronting ISIS’s War on Cultural Property”, ASIL,Issue: 12, Vol 20, July 14
    5. Ferran, lee, momtaz, rym (2014). “ISIS: trial of terror”, ABC news, retrieved14sep.
    6. Hassan, Hassan (2014). “political reform in Iraq ill stem the rise of Islamists”’ the national. Retrieved 18 June.
    7. Koechler, H (2002). “The United Nations, the International Rule of Law and Terrorism Fourteenth Centennial Lecture”, Manila.
    8. Luban, David (2008). “Jurisdiction, Legality, and the Legitimacy of International Criminal Law”, Georgetown law faculty Working Papers, available at: http://lsr.nellco.org/georgetown /fwps/papers/67/, P.P 1-25.

    C) Documents:

    1. Annan, kofi (2003). available at: www.ohchr.org/english/issues/terrorism /index.htm .australia.
    2. Healy Tomas (1925). Theorie generale de Iordre public" RCADI, tome9, p.411-412.
    3. Human Rights Council(2015). Report of the Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights on the Human Rights Situation in Iraq in the Light of Abuses Committed by the so-called Islamic State in Iraq and the Levant and Associated Groups, Twenty-eighth session, A/HRC/28/18, 13 March.
    4. Report of the International Law Commission on the work of its forty-third session (29 April to 19 July 1991), A/46/10, YILC, 1991, Vol. II (Part Two), p. 176.
    5.  Report of the International Law Commission on the work of its forty-seventh session (2 May-21 July 1995), YILC, 1995, Vol. II (Part Two), note 62.
    6. Report of the Commission to the General Assembly on the work of its forty-eight session (6May to 26 July 1996); A/51/10, YILC, 1996, Vol. II, (Part Two), p. 50.
    7. Report on the Protection of Civilians in Armed Conflict in Iraq: 6 July – 10 September 2014’. United Nations, 26 September 2014, Geneva. Retrieved 11 November 2014.
    8. Resolution No.43/7 (IS) On the Preparation of a Code of Conduct for Combating International Terrorism. The Seventh Islamic Conference. Casablanca. Kingdom of Morocco. (December 13-15, 1994)
    9. Terrorism, UN Office on Drugs and Crime. September 11, 2006. UNODC,2006
    10. Security Council/RES/2169 (2014)
    11. Security Council/RES/2170 (2014)
    12.  www.un.org/press/en/2014/sc11520.doc.htm.