دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسندگان

1 دکتری حقوق عمومی، مدرس دانشگاه ازاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 استاد گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

تمرکزگرایی که در ساختار حقوقی– سیاسی کشور و اندیشۀ فرمانروایان ریشه دوانیده است، اصلی‌ترین چالش شهر تهران است. دلیل اصلی تراکم بالا در تهران را نیز می‌توان تمرکز متورمانۀ سیاسی-اداری در آن دانست. به‌واقع اگر تمرکزی وجود نداشته باشد، تراکمی نیز وجود نخواهد داشت. تراکم‌زدایی حقوقی از شهر تهران شأن قانونگذاری دارد، نه شأن مقررات‌گذاری. سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که اصلی‌ترین علل عدم تحقق تراکم‌زدایی حقوقی-اداری از تهران چیست؟ فرضیۀ اصلی تحقیق حاضر را که در راستای بررسی علل اصلی تحقق تراکم‌زدایی حقوقی-اداری از تهران است، می‌توان در چهار نکتۀ کلیدی بیان کرد: الف) ساختار حقوقی-سیاسی بسیط و متمرکز در پایتخت؛ ب) اقتدارگرایی مقامات حاکم و رسوخ فرهنگ سیاسی تمرکزگرا در ذهن مسئولان؛ ج) تفسیر محدودنگر شورای نگهبان در خصوص دایرۀ صلاحیت واحدهای اداری محلی؛ د) عدم اهتمام به اجرای قوانین مرتبط با تراکم‌زدایی. این تحقیق از لحاظ روش‌شناسی توصیفی-تحلیلی و کاربردی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Reflection on Legal Obligations of Government for Delocalization of Tehran

نویسندگان [English]

  • Mohammad Zereshgi 1
  • kheirollah parvin 2

1 department of public and international law,faculty of law,theology and political sciences,science and research branch,islamic azad university,tehran,iran.

2 Professor Public Law Department, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran (Corresponding author).

چکیده [English]

One of the most essential challenges in Tehran could be seen in centralization, which has roots in legal-political structure as well as in the thoughts of the governing group. The main reason of high density in Tehran is its political-administrative centralization in political-administrative affairs which has gotten out of hand. In fact, without any centralization, there will be no density either. Legal delocalization of Tehran city contains legislation capacity rather than mere passing of executive rules. The research is descriptive-analytical in methodology and practical. The main question with respect to current investigation is: what are the basic causes of fail to fulfill the delocalization in legal-administration? The main hypothesis of the current thesis, in which is aligned to search for the main reasons of delocalization coming true in Tehran, might be cited in for key statements: A- The vast and focused legal-administration structure in Capital; B- Authoritarianism of ruling authorities and penetration of center-based political culture in their minds. C- The restrictive interpretation of Guardian Council on scope of qualification of local offices; D- Non-attempt to implement law related to delocalization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • spatial planning
  • Delocalization
  • centralization
  • E-Government
  • Government Miniaturization
  1. 1. فارسی

    الف)کتاب‌ها

    1. افروغ، عماد (1373). شهری شدن و توسعه و نظریۀ شهری پیشنهادی مرکز-پیرامون، مجموعه مقاله‌های سمینار جامعه‌شناسی، تهران: سمت.
    2. پروین، خیرالله (1393). مبانی حقوق عمومی، تهران: سمت.
    3. پی گلدینگ، مارتین (1393). مفهوم حق(1): درآمدی تاریخی، محمد راسخ، تهران: طرح نو.
    4. خسروی، حسن (1388). حقوق اساسی، تهران: دانشگاه پیام‌نور.
    5. شمس، عبدالحمید (1390). حاکمیت ملی، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.  
    6. عباسی، بیژن (1390). حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین، تهران: دادگستر.
    7. فتحیان، محمد؛ مهدوی‌نور، سید حاتم (1389). مبانی و مدیریت فناوری اطلاعات، تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران.
    8. قاری سید فاطمی، سید محمد (1393). حقوق بشر در جهان معاصر، تهران: شهر دانش.
    9. قاضی، ابوالفضل (1383). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: میزان.
    10. کاتوزیان، ناصر (1386). مبانی حقوق عمومی، تهران: میزان.
    11. کاظمیان، غلامرضا و دیگران (1392). مدیریت شهری، تهران: نشر تیسا.
    12. کوهن، کارل (1373). دموکراسی، فریبرز مجیدی، تهران: خوارزمی.
    13. محسنی، منوچهر (1386). جامعه‌شناسی جامعه اطلاعاتی، تهران: نشر دیدار.
    14. مدیر شانه‌چی، محسن (1379). تمرکزگرایی و توسعه‌نیافتگی سیاسی در ایران معاصر، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا.
    15. ویژه، محمدرضا (1390). مبانی نظری و ساختار دولت حقوقی، تهران: جنگل.
    16. هاشمی، سید محمد (1387). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: میزان.
    17. هداوند، مهدی؛ آقایی طوق، مسلم (1389). دادگاه‌های اختصاصی اداری، تهران: خرسندی.
    18. یاسوری، مجید؛ حاتمی‌نژاد، حسین؛ اسدزاده، هانیه (1394). تمرکزگرایی در تهران، روندها و سیاست‌ها، تهران: سیمای دانش.

    ب) مقالات

    1. پاپلی یزدی، محمدحسین (1393). «نتایج همایش تراکم‌زدایی و تمرکززدایی پایتخت»، مجموعه مقالات همایش تراکم‌زدایی و تمرکززدایی پایتخت، ص 33-16.
    2. حافظ‌نیا، محمدرضا (1393). «راهبردهای تمرکززدایی و تراکم‌زدایی از تهران به‌عنوان پایتخت ایران»، مجموعه مقالات همایش تمرکززدایی و سازماندهی پایتخت، اسفند 93، ص 9-1.
    3. رضایی‌زاده، محمدجواد؛ زرشکیان، سهرورد (1390). «مدخلی بر خدمات عمومی الکترونیک در نظام حقوقی ایران»، مجلۀ حقوق خصوصی، ش 19، دورۀ 8، ص 168-137.
    4. لطیفی، غلامرضا (1388). «سیر تحول برنامه‌های آمایش سرزمین در برنامه‌های قبل و بعد از انقلاب»، مجلۀ برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، ش1، دورۀ 1، ص 147-111.
    5. مالکی، محمدرضا و دیگران (1392). «بررسی ابعاد حقوقی و اداری طرح مهرآفرین»، نشر مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ش 13008، ص 27-1.
    6. هداوند، مهدی؛ کاظمی، داوود (1392). «تأملی بر اصول مدرن حقوق اداری در ق.م.خ.ک.»، فصلنامۀ راهبرد، ش 67، دورۀ 22، ص 93-63.

    ج) سخنرانی‌ها

    1. مهریار، امیرهوشنگ، تراکم‌زدایی، تمرکززدایی و نظام بودجه‌نویسی متمرکز در ایران، «سلسله مباحثات اقتصادی و مدیریتی، نشست سی‌وچهارم، 3 خرداد 1385»، مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.
    2. 2-میدری، احمد، تراکم‌‌زدایی، تمرکززدایی و نظام بودجه‌نویسی متمرکز در ایران، «سلسله مباحثات اقتصادی و مدیریتی، نشست سی‌وچهارم، 3 خرداد 1385»، مؤسسۀ عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.

    2. لاتین

    A) Books

    1. Badash D. C (1990). Cours de Droit Constitutionnel et la science politique. publiee par la Faculté de droit de caen.
    2. kelsen,Hans (1999). Theorie pure du droit,traduit de l'allemand per Charles G.D.J/Bruylant, Eisenmann,Pariss/Bruxelles,L.
    3. MELIN SOUCRAMANIEN, Ferdinand.(1997). le principe d'egalite dans la jurisprudence du conseil constituuionnel,PARIS:Aix-Marseille,Economica,Presses Univerditaires d' Aix-en-provence.
    4. Schwatzschil, Maimon (1999). Constitutions Law and Equality, ed. Patterson D.,A Companion to Philsophy Law and Legal Theory, Blackwell Publisher.

    B) Articles

    1. Lemley ellen c.; d Russell Gregory (2002). “impelmenting restorative justice by "groping along": a case study in program evoloutionary implementation, the justicesystem journal, vol.23, No 2.