دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده

تابعیت وصفی است که وابستگی شخص معین را به یک دولت تعیین می‌کند؛ این وابستگی ماهیت سیاسی دارد و هر دولت به استناد آن اتباع خود را مشخص می‌سازد. با این حال، با صدور اعلامیۀ جهانی حقوق بشر و سایر اسناد حقوق بشری متعاقب آن، تابعیت به حق اساسی برای افراد تبدیل شده و سلب آن در چارچوب حقوق بین‌الملل بشر قابل ارزیابی است. از این منظر، سلب تابعیت اصولاً ممنوع است و در موارد استثنا نیز باید مطابق قانون و بدون اعمال تبعیض انجام گیرد؛ در غیر این صورت مشمول عنوان «سلب تابعیت خودسرانه» خواهد شد که در تعارض با موازین بین‌المللی حقوق بشر است. در این مقاله، پس از بررسی حق بر تابعیت و شرایط سلب آن، در چارچوب حقوق بین‌الملل، سلب تابعیت اتباع بحرین در پی اعتراضات عمومی و مسالمت‌آمیز در این کشور ارزیابی می‌شود. به‌نظر می‌رسد سلب تابعیت اتباع بحرین که اغلب فعالان رسانه‌ای، دینی، اجتماعی و سیاسی‌اند، مصداق سلب تابعیت خودسرانه است و نقض تعهدات بین‌المللی دولت بحرین و در تعارض با حقوق بین‌الملل بشر در این قلمرو است و ضرورت دارد سازمان‌های بین‌المللی، به‌ویژه شورای حقوق بشر به دور از جانبداری سیاسی و توجه به خواست قدرت‌های حامی رژیم بحرین، اقدامات قاطع اجرایی در قبال این وضعیت اتخاذ کنند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Deprivation of Nationality of Nationals from Bahraini the viewpoint of International Human Rights

نویسنده [English]

  • Golam ali Ghasemi

international law department, law faculty,Qom university,QOM

چکیده [English]

Nationality Is a Description which determines a person`s relation to a state. This relationship has political Nature and any state determines Its Nationals according to this matter. However, by issuance of universal Declaration of Human Rights and other Human Rights Instruments, The Nationality Became a fundamental Right for Individuals, furthermore, any Deprivation of the Nationality must be evaluated according to the principles of International Human Rights. from this perspective deprivation of nationality basically is forbidden and it should be done on the basis of law in the exceptions, in otherwise this deprivation will be marked as arbitrary deprivation and contrary to international human rights. In this article, we have discussed the right to nationality and its deprivation under Conventional Laws and customary International Law. Subsequently we have assessed the deprivation of Nationality for Bahraini Nationals. It seems, deprivation of Bahraini Nationals is an arbitrary deprivation and is a breach of International commitments of state of Bahrain .It is necessary to adopt decisive measures by International organizations especially Human Rights council , in order to stop this process and treatment of the state of Bahrain

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nationality
  • deprivation of nationality
  • human rights
  • Bahrain
  • International Law
۱. فارسی
الف) کتاب‌ها
۱. ارفع‌نیا، بهشید (۱۳۸۰). حقوق بین‌الملل خصوصی، ج ۱، تهران: بهتاب.
۲. سلجوقی، محمود (۱۳۷۷). حقوق بین‌الملل خصوصی، ج ۱، تهران: دفتر خدمات حقوقی جمهوری اسلامی ایران.
۳. نصیری، محمد (۱۳۷۲). حقوق بین‌الملل خصوصی، ج ۱، تهران: آگاه.
 
ب) مقالات
۴. فضایلی، مصطفی (۱۳۹۳). «جایگاه اصول دادرسی عادلانه در حقوق بشر و دکترین قضایی اسلام»، فصلنامۀ پژوهش‌های تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال اول، ش ۱.
۵. فضایلی، مصطفی؛ کرمی، موسی (۱۳۹۶). «سلب تابعیت از منظر حقوق اسلام و نظام بین‌المللی حقوق بشر»، فصلنامۀ مطالعات حقوق تطبیقی، دورۀ۸، ش ۱.
۶. مقامی، امیر (۱۳۹۶). «سلب تابعیت شیخ عیسی قاسم از منظر حقوق بین‌الملل و حقوق داخلی بحرین»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ ۴۷، ش ۲.
 
۲. انگلیسی
A) Books
7. Carol A, Batchelor (2006). Development in International Law: The Hailbronner, kay, Nationality in public International Law and European Law, in Acquisition and Loss of Nationality: Policies and Trends in 15 European Countries, Amsterdam University press.
8. Pilgrim, lisa (2011). international law and European university laws, European university institute, felorence Robert schumain centre for advanced studies eudo citizenship observatory.
9. Rainer, Baubock et al. (2006). Acquisition and Loss of Nationality Policies and Trends in 15 European states, vol 2, Country Analyses, Amsterdam University press.
10. Ruma, Mandal; Gray, Amanda (2014). International Law programme, out of the shadows: The Treatment of statelessness under International Law.
 
B) Articles
11. Alena, Caterina (2017). " stripping of nationality as a weapon of political suppression, the cases of Bahrain, united kingdom, united Arab Emirates and Kuwait, Islamic human rights commission", available at:www.ihrc.org.uk.
12. Amnesty, international (2016). "arbitrary deprivation of citizenship seminar", London.
 
13. Amnesty International (2015). public statement 4 February, Bahrain:"stop arbitrarily rendering citizens stateless", available at: www.amnesty.org
14. Bahrain center for Human Rights, (24 September 2014), "stateless in Bahrain", available at: www.bahrainrights.org.
 
C) Documents
15. Human rights and arbitrary deprivation of nationality, report of the secretary-general, A/HRC/25/28 19/12/2013
16. Human rights and arbitrary deprivation of nationality, report of the secretary general, A/HRC/31/29 16 December 2015
17. 1.Human rights and arbitrary deprivation of nationality, A/HRC/RES/26/14 11 JULY 2014
18. Resolution 7/10 (2008), A/HRC/RES/7/10
19. Resolution 10/13 (2009), A/HRC/RES/10/13
20. Resolution 13/2 (2010), A/HRC/RES/13/2
21. Resolution 20/5 (2017), A/HRC/RES/20/5
22. Nottebohm case Iliechtenstein V. Guatemala, ICJ Reports, 1955.
23. P.C.I.J, Advisory opinion on the Tunis and Moroco Nationality Decrees, 1923.
24. Inter – American court of Human Rights, Advisory opinion on proposed Amendment to the Nationalization provision of the constitution of Casta Rica, oc-A/84, 19 Januray 1984.  25-Case 25. case C-200/02 – chen V. Secretary of state for the Home Department, ECR 2004, I-3887