فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران

دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اعضای هیأت تحریریه

اهداف و چشم‌انداز

اخبار و اعلانات

پرسش‌های متداول

پیوندهای مفید

راهنمای نویسندگان

راهنمای نحوه ارسال مقاله

فهرست داوران

مبانی نظری پوزیتیویسم و آثار آن بر عدالت حقوقی

نویسندگان

1 استاد، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

مادی‌گرایی حقوقی حاصل از مبادی فلسفی پوزیتیویسم در عالم حقوق که بر اصالت حس و امکان رصد تجربی از طرفی و افتراق حوزۀ حقایق عینی و نفی امکان معرفت عقلی از تشریعیات قانونی طرفی دیگر، شکل گرفته، سبب ترسیم نقشۀ قوانین وضعی در رهایی از هر گونه قید ارزشی ایدئولوژیک و تقید بر دایرۀ بستۀ اراده و فرامین بشری بدون امکان خروج به ماورای خود، شده است. تقلیل اثبات‌گرایی به‌مثابۀ نظریه‌ای شکلی بر مبنای روش تحلیل زبانی-عرفی به تقریر کلسنی-هیومی و رسیدن به نسبی‌گرایی و صدق‌ناپذیری، از نتایج چنین دیدگاهی است. بر همین اساس، مفهوم عدالت حقوقی، به ویژگی‌های بی‌معیاری، شخصی‌سازی و تفریع بر قانون وضعی تحول مفهومی یافته است. با وجود این، مغالطات موجود در چینش مقدمات و نتایج غیرقابل التزام، سبب عدم توفیق مکتب مزبور به‌مثابۀ مبنایی نظری در دانش حقوق و مفهوم عدالت قانونی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical Analytical Analysis of Theoretical Foundations of Legal Positivism and Its Effects on Legal Justice

نویسندگان [English]

  • Mohamad javad Javid 1
  • Mohamad Mahdi khosravi 2

1 Professor, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Applying formal and material objectivy, derived from philosophical foundations of positivism, on human law, which are framed based on authenticity of feeling and the possibility of experimental observation on the one hand and on the differentiating the realms of objective truths and negating the possibility of rational knowledge of legislation and practical wisdom on the other hand,  has formed the frame of rights and duties released from all kinds of ideological value constraints and commitment to the closed circle of mankind's will and commands without being able to move out to its own supernatural. Preventing the inconsistency between the two abovementioned issues will reduce positivism, as a formalist theory based on the conventional-lingual analysis method, to a Kelsen-Hume(ic) expression and therefore it has consequently encountered to relativism and inaccuracy. Accordingly, the concept of justice in public law has been conceptually transformed to the characteristics of having no criteria, personalization and being separated from the positive law. Nevertheless, the existing fallacies through ordering the introduction and uncommittable results has caused failure of the mentioned school through law and legal justice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Descriptivism
  • Advocacy
  • right
  • Assignment
  • Linguistic Analysis
  • Justice
  • Governance
  • ought
  • is
مراجع
1. فارسی
الف) کتاب‌ها
1. راسخ، محمد (1393). حق و مصلحت، مقالاتی در فلسفۀ حقوق فلسفۀ حق و فلسفۀ ارزش، چ سوم، تهران: نشر نی.
2. قاضی، ابوالفضل (1383). بایسته‌های حقوق اساسی، چ سوم، تهران: میزان.
3. کاپلستون، فردریک چارلز (1388). تاریخ فلسفه، ترجمۀ امیرجلال‌الدین اعلمی، ج 5، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
4. محمدرضایی، محمد (1388). تبیین و نقد فلسفۀ اخلاق کانت، چ سوم، قم: مؤسسۀ بوستان کتاب.
5. هارت، هربرت (1395). مفهوم قانون، ترجمۀ محمد راسخ، چ اول، تهران: نشر نی.
6. واعظی، احمد (1388). نقد و بررسی نظریه‌های عدالت، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
 
 
ب) مقالات
7. بخشایش، رضا (1379). «فلسفۀ زبان ویتگنشتاین متقدم و متأخر»، روش‌شناسی علوم انسانی، ش 25 و24.
8. پیکانی، جلال (1392). «برون‌گرایی و مسئلۀ استقرا»، مجله فلسفه علم، پژوهشگاه علوم انسانی، سال سوم، ش 1.
9. حسینی شاهرودی، مرتضی (1382). «معرفی و نقد پوزیتیویسم منطقی»، الهیات و حقوق، ش 7و 8.
10. دانش‌پژوه، مصطفی (1386).تأملی در «رابطۀ حقوق و عدالت» با تأکید بر حقوق اسلام، دورۀ 8، ش 26، پاییز و زمستان 1386.
11. شهابی، مهدی (1393). «جایگاه قانون در تحقق عدالت قضایی و تأثیر آن بر تفسیر قضایی»، مجلۀ پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، ش 1، بهار و تابستان.
12. کچوییان، حسین (1385). «پوزیتیویسم و جامعه‌شناسی در ایران»،نامۀ علوم اجتماعی، ش 25.
13. گرجی، علی‌اکبر (1387). «حاکمیت قانون و محدودیت‌های حق دادخواهی در دیوان عدالت اداری»، حقوق اساسی، ش 9.
 
2 .انگلیسی
A)Books
14. Austin , J, (1954). The Province of Jurisprudence Determined ,Edit by H.L.A Hart, George weidenfeld ltd,USA
15. Austin, John, (2002). Lectures on Jurisprudence, or The Philosophy of Positive Law, two vols, edit. R. Campbell, 4th edition, rev., London John Murray; reprint Bristol Thoemmes Press
16. Ayer, A.J, (1959). Logical Positivism, The Free Press pub, NewYork
17. Bentham ,J, (1970). Of Laws in General , Edit by H.L.A Hart, The Athlone Press Ltd,USA
18. Brodbeck, May, (1969).Readings in the philosophy of Social Sciences, University of Minnesot, london
19. Carnap, Rudolf (1969). Logical Structure of The World, Trans C.F. George, University of California press,California
20. Comte, Aguste, (1896). The introduction to Positive Philiosohy, Edit And Trans Ferederick Fere, Hacket pub company, Second Volume,USA
21. Copelestone, Fredrick (1956). Studies of logical positivism and Existentialism, London
22. Crowther, D. & Lancaster,G,(2008). Research Methods: A Concise Introduction to Research in Management and Business Consultancy, Butterworth-Heinemann,london
23. Dancy, Jonathan (2010). Companion to Epistemology, Wily-blackwell pub,Newyork
24. Freeman,M.D.A, (2001). Liloyds Introduction to Jurisprudence, Sweet & Maxwell limited,London,7th ed,2001
25. Hart, H.L.A, (2003). Positivim and The Seperation of Law and Morals ,in Philosophy of law and legal Theory,ed.Dennis Patterson ,Blackwell Ltd,USA
26. Hume, David, (1888). A Treatise of Human Nature , Selby-Bigge, Oxford: Clarendon, 2nd
edition,1888,USA
27. Hume, David,(1975). Enquiries Concerning Human Understanding and Concerning the Principles of Morals , Selby-Bigge,, Oxford: Clarendon, 3rd ed,USA
28. Kelsen,H, (1934). The pure Theory of law, Trans.Max Knight, The University of California Press,vol 50,1934
29. Lukes, Steven (2012). Condorcetpolitical writings, Cambridge Universitty Press,USA
30. Naletov, Igor (1984). Alternatives to Positivism. trans by Vladimir Stankevich: Progress Publishers Moscow
31. Oppenheim, Lassa (1908). The Science of international Law,Its Task and Method,A,J,I,L,VOL 2,Cambridge university press
32. Patterson, Dennis (2010). A companion to Philosophy of law and legal Theory, Second Edition, Blackwell publishing ltd
33. Ubel,Thomas,E. (1992). Overcoming logical positivism from within, Pub Editions Rodopi,Amesterdam-Atlanta
 
B) Articles
34. Carson, Thomas (1999). An Approach to Relativism, Teaching PhilosopyJournal,22:2.
35. Hare,R.M, (1993).ObjectivePrescriptionsinNaturalismandNormativity,PhilosophicalIssues Journal, vol 4,USA
36. Marmor, Andrei (2005). Legal Positivism: Still Descriptive and Morally Neutral, Forthcoming in the Oxford Journal of Legal Studies, USC Legal Studies Research Paper No. 05-16
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران
دوره 49، شماره 3
پاییز 1398
مهر 1398
صفحه 735-755
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 29 شهریور 1396
  • تاریخ بازنگری: 27 اسفند 1396
  • تاریخ پذیرش: 27 اسفند 1396
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار