دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ دورۀ دکتری تخصصی حقوق عمومی، گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد، گروه حقوق عمومی و بین الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

اصل علنی بودن دادرسی‌ها که در اسناد بین‌المللی و اصول 165 و 168 قانون اساسی و برخی قوانین عادی دیگر مورد توجه قرار گرفته، یاز جلوه‌ها و شاخصه‌های اساسی دادرسی عادلانه است و از مهم‌ترین تضمینات آن محسوب می‌شود. با این حال، واقعیت این است که به‌رغم شأن و جایگاه انکارناپذیر اصل علنی بودن دادرسی‌ها، این اصل در حقوق ایران به شکل قابل قبولی تحقق‌ نیافته و اجرای آن با موانع و چالش‌های متعددی مواجه شده است و درست همین امر، ضرورت بحث در موانع تحقق اصل مذکور در حقوق ایران را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد. در این زمینه، در مقالۀ حاضر به روش توصیفی – تحلیلی به بررسی برخی موانع تحقق اصل مذکور از جمله موانع نظری (مغایرت دادرسی علنی با مبانی حقوقی و اصول دادرسی) و موانع قانونی پرداخته شده تا با شناسایی این موانع در نظام حقوقی ایران و ارائۀ پیشنهادهایی در جهت رفع آنها، گام مؤثری در جهت تحقق واقعی و مطلوب این اصل برداشته شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Considering the obstacles to the realization of the principle of the Public Trial in Iranian Law

نویسندگان [English]

  • Ali Hajipour Kondroud 1
  • Seyed Mohammad Hashemi 2
  • Asadollah Yavari 3
  • Mohammad Jalali 3

1 Ph.D. Candidate of Public law, Department of Public & International Law, College of Law and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2 Full Professor, Department of Public & International Law, College of Law and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

3 Assistant Professor, College of Law, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

The principle of the Public Trial, which is taken into account in international documents, principles 165 and 168 of the Constitution and some other ordinary laws, is one of the basic features and characteristics of a fair trial and is one of the most important guarantees of that. However, the fact is that in spite of the undeniable nature of the the principle of the Public Trial, this principle has not been fully implemented in Iranian law and its implementation has encountered many obstacles and challenges, And just this, the necessity of discussing obstacles to the realization of this principle is inevitable. In this regard, the present article analyzes the barriers to realization of the mentioned principle in Descriptive and analytical method, including theoretical barriers and legal barriers, , in order to identify these obstacles in the legal system of Iran and to develop appropriate measures in this regard To identify these obstacles in Iran's legal system and to take appropriate measures to eliminate them, an effective step towards real and desirable realization of this principle is to be taken.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fair trial
  • the principle of public trial
  • theoretical barriers
  • legal barriers
1. فارسی
الف) کتاب‌ها
1. ادارۀ کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1364). صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج 3، تهران.
2. شمس، عبدالله (1384). آیین دادرسی مدنی، ج 2، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
3. قربانی، علی (1390). دادرسی منصفانه در رویۀ دادگاه اروپایی حقوق بشر، قم: حقوق امروز.
4. مصطفی‌زاده، فهیمه (1385). حق خلوت به‌عنوان یکی از مصادیق حقوق شهروندی، تهران: مجموعه مقالات مرکز مطبوعات و انتشارات قوۀ قضائیه.
5. ناجی زواره، مرتضی (1389). دادرسی بی‌طرفانه در امور کیفری، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
6. هاشمی، سید محمد (1380). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ج 2، تهران: دادگستر.
 
ب) مقالات
7. اسماعیلی، محسن (1376). «دادگاه‌های مطبوعاتی، شرایط و ویژگی‌ها»، نشریۀ رسانه، سال هشتم، ش 54.
8. امیدی، جلیل (1382). «مبانی عدالت در حقوق کیفری و حقوق بشر»، نشریۀ مجلس و پژوهش، سال 10، ش 38.
9. امیری محسن؛ ویژه، محمدرضا (1393). «اصول بنیادین ناظر بر تضمین استقلال قضایی در نظام حقوقی ایران با نگاهی به حقوق فرانسه»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 18، ش 3.
10. انصاری، باقر (1390)،.«مطالعۀ تطبیقی حق دسترسی رسانه‌ها به دادرسی‌ها و اطلاعات قضایی»، فصلنامۀ پژوهش حقوق، سال سیزدهم، ش 35.
11. خاکزاد، محسن (1389). «موازین حقوق بشری و تقابل منافع فرد و جامعه در فرایند کیفری»، پژوهشنامۀ حقوقی، سال اول، ش 1.
12. خالقی، علی (1383). «علنی بودن دادرسی در پرتو اسناد بین‌المللی و حقوق داخلی»، مجلۀ پژوهش‌های حقوقی، سال سوم، ش 5.
13. ----------- (1388). «تأملی بر انتشار تصویر چهره متهم در روزنامه‌ها»، مجلۀ پژوهش‌های حقوقی، ش 15.
14. شاملو، باقر؛ محمدی، شهرام (1390). «نقض بی‌طرفی و عدم استقلال قاضی، جلوه‌ای از اقدام مخل دادرسی عادلانه»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 6.
15. شمس ناتری، محمد؛ عطازاده، سعید (1387)، «حمایت کیفری از حقوق شهروندی در ایران»، نشریۀ کارآگاه، دورۀ دوم، ش 4.
16. مرادی حسن‌آباد، محسن (1393). «پوشش تلویزیونی فرایند رسیدگی در دادگاه‌های کیفری»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال هفتادوهشتم، ش 87.
17. ناجی زواره، مرتضی (1385). «بی‌طرفی در دادرسی کیفری»، مجلۀ حقوقی دادگستری، سال هفتادم، ش 56 و 57.
18. هاشمی، سید محمد (1382). «حمایت‌ها و تضمینات حقوق بشر در حقوق داخلی و نظام بین‌المللی»، مجلۀ تحقیقات حقوقی دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، ش 38.
 
2. انگلیسی
A) Books
19. Allen, Michael and Brian Thompson (2005). Cases and Materials on constitutional and Adminstrative Law, New York, Oxford university press.
20. Bhardwaj, Ripudaman Singh (2012). Basic of constitutional law, USA, published by Nyx Academics LLC.
21. Croall, Davies and Tyler (1998). Criminal Justice, United kingdom, Longman press,.
22. Mclachlin, Beverley (2014). Openness and the Rule of Law, London, Remark at the Annual International Rule of Law Lecture.
23. Saferling, Christoph .J. M (2001). Towards an international criminal procedur, New York, Oxford University press.
24. Stepniak, Daniel (2014). The Theraepuetic value of open Justice, Law school, The University of western Australia.
25. White, Robin C.A (1999). The English Legal system in Action, New York, oxford university press.
 
B) Articles
26. Bell, Bernard p. (1983). “Closure of pretrial suppression Hearings: Resolving the Fair Trial- Free press conflict”, Fordham Law Review,vol 51.
27. Spigelman, JJ (2006). ”The principle of open Justice: A comparative prespective”, UNSW Law Journal, vol 29(2).