دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 استادیار گروه حقوق، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

ورود نظامی روسیه به جنگ‌ داخلی سوریه در سال 2015، سؤالات حقوقی متعددی را مطرح کرده است. این سؤالات اغلب به مشروعیت چنین مداخله‌ای مربوط می‌شود. اگر‌چه دولت روسیه مبنای این اقدام را مقابله با تروریسم جهادی براساس رضایت دولت دمشق تعریف کرده است، برخی از تعارض چنین مداخله‌ای با اصلی به نام «ممنوعیت مداخله در جنگ‌های داخلی» سخن گفته‌اند. براساس این اصل، دولت‌های خارجی نمی‌توانند به‌ سود هیچ‌یک از طرفین درگیر اعم از دولت مرکزی یا گروه‌های شورشی مداخله کنند. مؤسسۀ حقوق بین‌الملل در دهۀ هفتاد میلادی قرن گذشته از عرفی شدن چنین اصلی سخن گفته است. با این همه هنوز در زمینۀ عرفی شدن این قاعده اجماع کاملی وجود ندارد. مقالۀ حاضر با بررسی رویۀ دولت‌ها و شورای امنیت در خصوص بحران سوریه و دیگر بحران‌های مشابه معاصر به این نتیجه رسیده است که امروزه به‌دشواری می‌توان از وجود چنین محدودیتی برای مداخله در جنگ‌های‌ داخلی به سود دولت مرکزی سخن گفت. به‌عبارت دیگر، درحالی‌که در مورد حمایت از گروه‌های شورشی محدودیت‌های مداخله همچنان پابرجاست، صرف رضایت معتبر دولت مرکزی نافی مسئولیت دولت خارجی است که علیه شورشیان و به سود دولت مرکزی اقدام به مداخله می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Russian Intervention in the Syrian Crisis and the Principle of Non-Intervention in Civil War

نویسندگان [English]

  • Siamak Karamzadeh 1
  • Masoud Alizadeh 2

1 1. Assistant Prof. Department of Law, Faculty of Humanities, Shahed University, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Department of Law, University of Payam Nour, Iran

چکیده [English]

The Russian intervention in the Syrian civil war in 2015 has raised several legal questions. These questions are generally relating to the legality of intervention. Although the Russian Government has based its intervention on the consent of the Syrian Government for combating terrorism, some believe that this intervention is in contradiction to the principle of non-intervention in the civil war. Under this principle, the foreign States are not allowed to intervene in the conflict to support neither the central government nor the rebellions. In the 70s the International Law Institute suggested that this principle has become a customary rule. However, there is no consensus on the status of this principle as a customary principle of international law. By considering the practice of States and the UN Security Council relating to the Syrian crisis, we can conclude that it is difficult to observe such a restriction on the intervention in the civil war in support of the central government. While there still exist restrictions on the intervention in support of rebellions, the consent of the central State negates the responsibility of the foreign intervening State against the rebellions and in support of the government.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Principle of Non-Intervention in the Civil War
  • Syrian Civil War
  • Consent of States
  • International Responsibility
1. فارسی
الف) کتاب‌ها
1. فیوضی، رضا (1379). مسئولیت بین‌المللی و نظریۀ حمایت از اتباع، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
 
ب) مقالات
2. زمانی، مسعود؛ نیکویی، مجید ( بهار 1396). «مشروعیت مداخلۀ نظامی کشور ثالث براساس دعوت کشور میزبان: بررسی تحلیلی مداخلات نظامی در مالی، اوکراین، سوریه و یمن»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، ش 54، ص 298.
3. شایگان، فریده (زمستان 1392). «مداخله براساس دعوت در ناآرامی‌های داخلی از منظر حقوق بین‌الملل با تأکید بر قضیۀ بحرین»، فصلنامۀ سازمان‌های بین‌المللی، سال اول، ش 4، ص 69.
4. صادقی، دیدخت (پاییز 1390). «تحول در مفهوم اصل عدم مداخله در حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، دورۀ 4، ش 16، ص 96.
5. ضیایی، سید یاسر؛ یدایی امناب، محسن (پاییز 1395). «مداخلۀ نظامی خارجی در مخاصمات مسلحانۀ غیر‌بین‌المللی از منظر حقوق بین‌الملل: بررسی وضعیت سوریه، یمن و بحرین»، فصلنامۀ آفاق امنیت، سال نهم، ص 187.
6. عزیزی، ستار (تابستان 1390). «بررسی مشروعیت دعوت از مداخله خارجی در مخاصمات داخلی: با تأکید بر رأی دیوان بین‌المللی دادگستری در قضیۀ فعالیت‌های نظامی در سرزمین کنگو»، فصلنامۀ پژوهش حقوق و سیاست، سال سیزدهم، ش 33، ص 190.
7. قاسمی، غلامعلی (زمستان 1395). «چالش‌های اصل عدم مداخله و جایگاه آن در حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ آفاق امنیت، سال نهم، ش 33، ص 143.
 
2. انگلیسی
A) Books
8. Olivier Corten (2014). The Military Operations against the Islamic State, in: T. Ruys, O. Corten and A. Hofer (ed.), The Use of Force in International Law.
9. L. Ferro, T. Ruys, (2018). The Saudi-led Military Intervention in Yemen’s Civil War” in T. Ruys and O. Corten (ed.), The Use of Force in International Law. A Case-based Approach, OUP.
10. Olivier, Corten (2014). Le droit contre la guerre, Pedone.
11. ------------------- (2016) L’Etat islamique: un Etat? Enjeux et ambiguïté d’une qualification juridique, in : F. Safi, A. Casado (ed.), Daech et le droit.
12. George Nolte, (2010) Intervention by Invitation, Max Planck Encyclopedia of Public International Law.
13. M. Weller (ed.), (2015). The Oxford Handbook of the Use of Force in International Law, Oxford University Press.
14. Gregory H. Fox (2015). “Intervention by Invitation”, in: M. Weller (ed.), The Oxford Handbook of the Use of Force in International Law, Oxford University Press.
 
B) Articles
15. K. Banneilier-Christakis (2016). “Military Intervention against ISIL in Iraq, Syria and Libya and the Legal Basis of Consent”, Leiden Journal of International Law, vol.29, No. 3, pp.743-775.
16. Doswald-Beck (1986). “The Legal Validity of Military Intervention by Invitation of the Government”, BYIL, vol.56, issue 1, pp. 189-252.
17. J. H. Leurdijk (1977). “Civil War and Intervention in International Law”, Netherlands International Law Review, volume 24, issue 1-2,  pp. 143-159.
18. M. Bennouna (1974). “Le consentement à l’ingérence dans les conflits internes », LGDJ, pp 13-14, 36-38 et passim.
19. María G. Zornoza (2018). “Fue Legal la Intervención Militar en Siria?”, equi europa, available at: http://www.aquieuropa.com/noticia/64839-fue-legal-la-intervencion-militar-en-siria.
20. Julian Fernandez (2017). “As estruturas do direito de legitima defensa: a intervenção francesa na Siria”, Anuário Brasileiro de Direito Internacional, vol. 1, no. 22, pp 73-98.
21. Olivier, Corten (2014). “La rébellion et le droit international : le principe de neutralité en tension”, RCADI, tome 37, pp 135-168.
22. Sam, Heller (2016). “External Intervention in Syrian Civil War”, in: SIPRI Yearbook, pp 129-142.
23. L.C. Green (1962). “Le Statut des forces rebelles en droit international”, RGDIP, vol. 66, p 17.
24. D. Wippman (1996). “Change and Continuity in Legal Justifications for Military Conflict”, Columbia Human Rights Law Review, vol. 27, p. 435.
 
C) Documents
25. EU Council conclusions on Syria, Council of the European Union, 12 October 2015.
26. GA Résolution 71/203 (16 January 2016)
27. IDI, Résolution sur le principe de non-intervention dans les guerres civiles, session de Wiesbaden, 1975.
28. IDI, Résolution sur l’assistance militaire sollicitée, session de Rhodes, 2011.
29. ILC Yearbook (1979-II), 2nd Part.
30. UN Doc. S/2015/792
31. UN Doc S/2018/243
32. UN Doc. S/PV.8171
33. UN Doc. S/PV.8195
34. UN Doc S/PV.8188
35. SC RES. 2401 (24 Feb. 2018) UN Doc. S/RES/2401 (2018(