فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران

دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اعضای هیأت تحریریه

اهداف و چشم‌انداز

اخبار و اعلانات

پرسش‌های متداول

پیوندهای مفید

راهنمای نویسندگان

راهنمای نحوه ارسال مقاله

فهرست داوران

خط مبدأ در کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر رژیم حقوقی جدید و منحصربه‌فردی برای این پهنۀ آبی پدید آورده که سنگ‏شالودۀ آن تقسیم سطح و ستون آب دریای خزر به مناطق دریایی کشورهای ساحلی در مقابل پهنۀ دریایی مشترک است. بدین‌لحاظ، خط مبدأ کارکردی بنیادی در رژیم حقوقی نوین دریای خزر دارد، زیرا حدود خارجی مناطق دریایی کشورهای ساحلی از خطوط مبدأ تعیینی آنها اندازه‏گیری خواهد شد که خود دامنۀ مکانی پهنۀ دریایی مشترک را مشخص خواهند کرد. از سوی دیگر، کنوانسیون مزبور رویکرد ویژه‏ای به موضوع خط مبدأ اتخاذ کرده است. گذشته از تعاریف و مقررات خودویژۀ کنوانسیون دربارۀ خطوط مبدأ عادی و مستقیم، انعقاد موافقت‏نامه‏ای جداگانه‏ در مورد روش ترسیم خطوط مبدأ مستقیم در این کنوانسیون پیش‏بینی شده است. بنابراین، تحقق یک عنصر اساسی از رژیم حقوقی نوین دریای خزر به مذاکرات بعدی کشورهای ساحلی موکول شده که اینک در جریان است. آنچه به این موافقت‏نامه اهمیتی دوچندان می‏بخشد، امتیاز کلیدی است که ایران در این خصوص تحصیل کرده است، چه سایر کشورهای ساحلی متعهد شده‏اند که «وضعیت نامساعد» جغرافیای ساحلی ایران را در موافقت‌نامۀ مذکور ملحوظ کنند. مقالۀ حاضر به بررسی مقررات کنوانسیون وضعیت حقوقی دریای خزر دربارۀ خط مبدأ و چالش‏ها و راهکارهای پیشروی دیپلماسی حقوقی ایران در خصوص موافقت‌نامۀ روش تعیین خطوط مبدأ مستقیم می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Baselines in the Convention on the Legal Status of the Caspian Sea

نویسنده [English]

  • Sasan Seyrafi

Assistant Professor, Faculty of law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The Convention on the Legal Status of the Caspian Sea has created a new and unique legal regime which is based on the division of the Caspian Sea’s water-column into the maritime areas of the littoral States as opposed to the Common Maritime Space. Therefore, baselines fulfill an essential function in the new legal regime of the Caspian Sea as the outer limits of the littoral States maritime zones will be measured from their established baselines and the outer limits will, in turn, determine the spatial scope of the common maritime zone. Meanwhile, the Convention has adopted a singular approach to the issue of baselines. Aside from its distinctive definitions and provisions on normal and straight baselines, the Convention provides that the methodology for establishing straight baselines shall be determined in a separate agreement among all the parties. On that account, a critical element of the new legal regime of the Caspian Sea will be developed in subsequent negotiations that are on-going as of this writing. What makes this agreement even more significant is the key concession granted to Iran in this respect as the other littoral States have undertaken to take Iran’s disadvantageous coastal geography into account. This paper will examine the Convention on the Legal Status of the Caspian Sea in terms of its provisions on baselines as well as the challenges and solutions facing Iran’s legal diplomacy regarding the agreement on the methodology for establishing straight baselines.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Normal Baseline
  • Straight Baselines
  • New Legal Regime of the Caspian Sea
  • Actau Convention
  • High-Level Working Group on the Caspian Sea
  • Agreement on the Methodology for Establishing Straight Baselines
مراجع
1. فارسی
الف) کتاب‌ها
1.چرچیل، رابین؛ لو، آلن (1385). حقوق بین‏الملل دریاها، چ چهارم، ترجمۀ بهمن آقایی، تهران: کتابخانۀ گنج دانش.
2. صبری، نورمحمد (1382). درآمدی بر روش تحقیق در حقوق، تهران: میزان.
 
ب) مقالات
3. حافظ‌نیا، محمدرضا؛ احمدی‌پور، زهرا؛ مجتهدزاده، سپنتا؛ پیردشتی، حسن (1396). «تبیین مؤلفه‌های ژئومرفولوژیکی در استقرار رژیم حقوقی دریای خزر»، پژوهش‏های جغرافیای انسانی، دورۀ 49، ش 1، ص 131-115.
4. سالاری، اسماء (1398). «اثر جزایر در تحدید حدود مناطق دریایی از دیدگاه رویۀ قضایی بین‏المللی»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 49، ش 4، ص 1066-1043.
5. صیرفی، ساسان (1397). «کاربرد خطوط مبدأ مستقیم در تحدید حدود دریایی؛ با نگاه ویژه به تحدید حدود دریایی بین ایران و کویت»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دورۀ 48، ش 3، ص 505-483.
6. رنجبریان، امیرحسین و ساسان صیرفی (1392). «بررسی خط مبدأ ایران در خلیج‌فارس و دریای عمان و اعتراض کشورهای دیگر به آن»، مجلۀ حقوقی بین‏المللی، سال سی‏ام، ش 48، ص 64-35.
7. ----------------------------- (1394). «ایران و برنامۀ آزادی دریانوردی آمریکا»، مجلۀ حقوقی بین‏المللی، سال سی‌ودوم، ش 52، ص 158-121.
8. ناظمی، مهرداد (81-1380). « دریای خزر و حقوق بین‌الملل: گزینه‌های متفاوت با توجه به آرای دیوان بین‏المللی دادگستری» مجلۀ حقوقی بین‏المللی، ش 26 و 27، ص 348-147.
 
ج)پایان‏نامه‏ها
9.دمیرچی‌لو، مجتبی (1390). نظام حقوقی بهره‏برداری از منابع نفت و گاز دریای خزر، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
10. صیرفی، ساسان (1392). حقوق بین‏الملل عرفی خط مبدأ مناطق دریایی، رسالۀ دکتری حقوق بین‏الملل، دانشگاه تهران.
2. انگلیسی
A) Books
11. Prescott, Victor ; Clive Schofield (2005). The Maritime Political Boundaries of the World (2nd ed.), Leiden / Boston: Martinus Nijhoff Publishers.
12. Reisman, W. Michael; Gayl Westerman (1992). Straights Baselines in International Maritime Boundary Delimitation, New. York: St. Martin's Press.
13. Roach, J. Ashley; Robert W. Smith (2012). United States Responses to Excessive Maritime Claims (3rd ed.), The Hague: Martinus Nijhoff Publishers.
14. Tanaka, Yoshifumi (2011). The International Law of the Sea (2nd ed.), Cambridge: Cambridge University Press.
15. O’Connel, Daniel P. (1982). The International Law of the Sea (Vol. I), Oxford: Clarendon Press.
16. Zonn, Igor S., Andrey G. Kostianoy, Aleksey N. Kosarev & Michael H. Glantz (2010). The Caspian Sea Encyclopedia, Verlag/ Berlin /Heidelberg: Springer.
 
B) Articles
17. Bantekas, Ilias (2011). “Bilateral Delimitation of the Caspian Sea and the Exclusion of Third Parties,” The International Journal of Marine and Coastal Law, Vol. 26, pp. 47-58.
18. Beazley, Peter B. (1971) “Territorial Sea Baselines,” International Hydrographic Review, Vol. 48, No. 1, pp. 143-154.
21. Chen, J.L., T. Pekker, C. R. Wilson, B. D. Tapley, A. G. Kostianoy, J.-F. Cretaux, and E. S. Safarov (2017). “Long-term Caspian Sea level change” Geophysical Research Letters, Vol. 44, pp. 6993–7001.
22. Lathrop, Coalter G. (1997). “The Technical Aspects of International Maritime Boundary Delimitation, Depiction, And Recovery,” Ocean Development & International Law, Vol. 28, pp. 167- 197.
23. Lathrop, Coalter G. (2015).“Baselines” in Donald R. Rothwell, Alex G. Oude Elferink, Karen N. Scott, and Tim Stephens (Eds.), The Oxford Handbook of the Law of the Sea, Oxford, Oxford University Press, pp. 69-90.
24. Medvedev, I. P., E. A. Kulikov ; A. B. Rabinovich (2017) “Tidal oscillations in the Caspian Sea,” Oceanology, Vol. 57, No. 3, pp. 360–375.
25. Roach, J. Ashley; Robert W. Smith (2005), “Caspian Seabed Boundaries” in David A. Colson and Robert W. Smith (Eds.), International Maritime Boundaries (vol. V), Dordrecht: Martinus Nijhoff Publishers, pp. 3537-3549.
26. Schofield, Clive (2012). “Departures from the Coast: Trends in The Application of Territorial Sea Baselines Under the Law of the Sea Convention,” The International Journal of Marine and Coastal Law, Vol. 27, pp.723–732.
27. Symmons, Clive (2017). “Article 11 Ports” in Alexander Proelss (Ed.), United Nations Convention on the Law of the Sea: A Commentary, München/Oxford/Baden-Baden, C.H. Beck/Hart/Nomos, pp. 352-373.
28. Symmons, Clive; Michael W. Reed (2010), “Baseline Publicity and Charting Requirements,” Ocean Development & International Law, Vol. 41, pp. 77-111.
29. Trümpler, Kai (2017). “Article 7 Straight Baselines” in Alexander Proelss (Ed.), United Nations Convention on the Law of the Sea: A Commentary, München/Oxford/Baden-Baden, C.H. Beck/Hart/Nomos, pp. 65-84.
30. Kosarev, A.N. (2005). “Physico-Geographical Conditions of the Caspian Sea” in Andrey G. Kostianoy; Aleksey N. Kosarev (Eds.), The Caspian Sea Environment, Verlag /Berlin/ Heidelberg, Springer, pp. 5-32.
 
C) Documents
31. Antunes, Nuno Sérgio Marques (2000). The Importance of the Tidal Datum in The Definition of Maritime Limits and Boundaries Maritime Briefing, vol.2 no.7, International Boundaries Research Unit, Department of Geography University of Durham.
32. Carleton, Chris & Clive Schofield (2001). Developments in the Technical Determination of Maritime Space: Charts, Datums, Baselines, Maritime Zones and Limits, Maritime Briefing, vol.3. no.3, International Boundaries Research Unit, Department of Geography University of Durham.
33. DoS [United States Department of State] (1987). Developing Standard Guidelines for Evaluating Straight Baselines, Limits in the Seas, no. 106, Office of Ocean Affairs, Bureau of Oceans and International Environmental and Scientific Affairs.
34. ILA [International Law Association] (2018a). The Committee on Baselines under the International Law of the Sea, Final Report on Straight Baselines, Report of the 78th Conference of the International Law Association (Sydney, 2018), Retrieved from http://www.ila-hq.org/index.php/committees.
35. ILA [International Law Association] (2018b). Annex to Resolution 1/2018 (Sydney Conclusions On Baselines Under the International Law of the Sea) Retrieved from http://www.ila-hq.org/index.php/committees
36. ILC [Internatinal Law Commission] (1956). Commentaries to the Articles Concerning the Law of the Sea, Report of the International Law Commission submitted to the General Assembly, Reprinted in earbook of the International Law Commission, 1956, vol. II, pp. 265-301.
37. Hodgson, Robert & Lewis Alexander (1971). Towards an Objective Analysis of Special Circumstances: Bays, Rivers, Coastal and Oceanic Archipelagoes and Atolls, Law of the Sea Institute Occasional Paper no. 13, University of Rhode Island.
38. UN [United Nations] (1989). Baselines: An Examination of the Relevant Provisions of the United Nations Convention on the Law of the Seas, United Nations Office for Ocean Affairs and the Law of the Sea.
 
D) Cases
39. ICJ [International Court of Justice] (1951). Fisheries Case (United Kingdom v. Norway), Judgment of 18 December 1951, ICJ Reports 1951, pp. 116-143
40. ICJ [Interntional Court of Justice] (2001). Case Concerning Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain (Qatar v. Bahrain), Merits, Judgment of 16 March 2001, ICJ Rerports 2001, pp. 40-118.
41. UNCLOS [United Nations Convention on the Law of the Sea] Annx VII Arbitral Tribunal (2016). In The Matter of the South China Sea Arbitration (Philippines v. China), Merits, Award of 12 July 2016, Retrieved from https://pcacases.com/web/sendAttach/2086
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران
دوره 50، شماره 1
بهار 1399
فروردین 1399
صفحه 275-310
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 25 مرداد 1398
  • تاریخ بازنگری: 12 شهریور 1398
  • تاریخ پذیرش: 01 مهر 1398
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار