دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

آسیب‌های مختلف جسمی، روانی و اجتماعی بنا به علل گوناگون می‌تواند مردمان در معرض آن را با چالشی بیش از تهدید سلامتی مواجه سازد. چالشی که به‌رغم درمان‌های اولیه و اقدامات پزشکی ممکن است همچنان زمینه‌های بازگشت فرد به جامعه را فراهم نسازد و نیاز به مجموعه اقداماتی به‌منظور بازگشت به زندگی عادی وجود داشته باشد. موضوعی که از آن با نام توانبخشی یاد می‌کنند که در چارچوب علوم توانبخشی پیوند نزدیکی با معلولیت یافته است. به‌رغم پیشرفت‌های علم توانبخشی در چند دهة اخیر، از منظر حقوقی و به‌ویژه رویکرد حقوق بشری شاهد خلأهای قانونی در خصوص مقولة توانبخشی هستیم. ازاین‌رو، مقالة پیش‌رو با هدف تبیین نگاه حقوق بشری به توانبخشی، با درنظر گرفتن این فرضیه که دسترسی به خدمات توانبخشی یک حق بشری است، با نگاهی توصیفی- تحلیلی به این پرسش اصلی که آیا دسترسی به خدمات توانبخشی را می‌توان به‌عنوان یک حق بشری مستقل شناسایی کرد؟ پاسخ گفته است که دسترسی به خدمات توانبخشی حقی در شمار حقوق بشر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Access to Rehabilitation Services as a Human Right

نویسندگان [English]

  • Amirhossein Ranjbarian 1
  • Naser Sargeran 2

1 Associate Prof., Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Ph.D. Student of International Law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

People who have experienced different physical, psychological, and social harms may have challenges other than health threat to face due to various reasons. Challenges that despite treatments and medical interventions may cause the affected individual to be incapable of returning to the society and necessitate further processes for returning to normal life. This topic relates to disability in rehabilitation science. In spite of developments of rehabilitation science in recent decades, from a legal and especially human rights perspective, legal gaps in relation to rehabilitation exist. Thus, in this article with human rights in mind and considering the hypothesis that access to rehabilitation services is a human right and from an analytical descriptive aspect we answer the question that whether access to rehabilitation services could be recognized as a an independent human right?

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Rehabilitation
  • Professional Rehabilitation
  • Human Rights
  • Medical Rehabilitation
  • Access to Rehabilitation Services
  • Disability
1. فارسی
الف) کتاب‌ها
1. اسلامی تبار، شهریار (1395)، مبانی حقوق سلامت، تهران: مجد.
2. زرین کفشیان، غلامرضا (1395)، ناتوان شدگان، تهران: سپهر اندیشه.
3. فلاحتی، فرحناز؛ سروش، محمدرضا؛ خاطری؛ شهریار (1389)، «تأثیر صدمات ناشی از انفجار مین و مهمات عمل نکرده بر کیفیت زندگی قربانیان»، گزارش طرح تحقیقاتی، پژوهشکدة مهندسی و علوم پزشکی جانبازان با حمایت مالی کمیتة بین‌المللی صلیب سرخ.
4. کریمی، درمنی (1382)، حمیدرضا، توانبخشی گروه‌های خاص با تأکید بر خدمات مددکاری اجتماعی، اتهران: گستره.
5. کمالی، محمد و دیگران (1394)، مدیریت توانبخشی از تئوری تا عمل، انتشارات رویان پژوه، چ اول.
6. مور، آلن؛ کورنپلت، سارا (2012)، پیشبرد حقوق افراد معلول: گفت و شنود ایران و آمریکا دربارة حقوق، سیاست و دادخواهی، استیمسون سنتر.
7. نباتی، نگار (1389)، حمایت از اشخاص دارای معلولیت در نظام بین‌المللی حقوق بشر، تهران: مؤسسة مطالعات حقوقی و پژوهش‌های شهر دانش.
8. نودهی مقدم، افسون (1385)، مبانی توانبخشی، چ دوم، انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی.
9. ورنر دیوید و همکاران (1381)، امداد به معلولین، ترجمة ایرج دیهیمی، مازیار.
 
ب) مقالات
10. شهبازی، آرامش (1395)، «لزوم رعایت حریم خصوصی- درمانی قربانیان کاربرد سلاح‌های شیمیایی جنگ عراق علیه ایران»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، دورة ۴۶، ش ۲.
11. مرادزاده، حسن (1389)، «قانون مدنی و اصل مسئولیت مدنی بیماران ذهنی»، فصلنامة حقوق دانشگاه تهران، دورة ۴۰، ش ۳.
 
2. انگلیسی
A) Books
1. Casey (2014), The principles and practice of rehabilitation psychiatry Weapons under International Human Rights Law, Cambridge University Press.
2. Della Fina, Valentina and Others (2017), The United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities- A Commentary, Springer International.
3. Falahati, Farahnaz; Soroush, Mohammadreza and Khateri, Shahriyar (2010), "The Impact of Mine and Ammunition Explosions on the Quality of the Life of Victims", Research Project Report, Institute of Engineering and Medical Sciences of Veterans with the financial support of the International Committee of the Red Cross (In Persian).
4. Glenn, Roberts (2016), Enabling Recovery: The Principles and Practice of Rehabilitation Psychiatry, RCPsych Publication.
5. Islami tabar Shahriyar (2016), Basics of Health Law, Majd Publications, first edition (In Persian).
6. Joel A.; DeLisa M.D., M.S. (2005), Physical Medicine and Rehabilitation Principles and Practice, 4th Edition, Lippincott Williams & Wilkins Philadelphia.
7. Kamali Mohammad et al. (2015), Rehabilitation Management from Theory to Practice, Royan Pajooh Publications, First Edition (In Persian).
8. Karimi Darmani, Hamidreza (2003), Rehabilitation of special groups with emphasis on social work services, Gostareh Publications, first edition (In Persian).
9. Lawson, Anna (2008), Disability and equality of Law in Britain, Hart publishing.
10. Marianne, Schulze (2010), Handbook on the Rights of Persons with Disabilities, Handicap International.
11. Moore Allen, Sarah Cornplet (2012), Advancing the Rights of Persons with Disabilities: The Iran-US Dialogue on Rights, Politics, and Lawsuits, Stimson Center Publications (In Persian).
12. Nabati Negar (2010), Supporting Persons with Disabilities in the International Human Rights System, Tehran, Shahr-e-Danesh Institute for Legal Studies and Research (In Persian).
13. Nodehi Moghaddam Afsoon (2006), Basics of Rehabilitation, University of Social Welfare Sciences Publications, Second Edition (In Persian).
14. Nowak, M., & McArthur, E., (2008), The United Nations Convention Against Torture: A Commentary, Oxford, Oxford University Press.
15. Parton, Len (1999), Disability Human Rights and Education, open university press.
16. Roger, Blanpain (2008), European labor law, 11th revised edition, Kluwer Law International.
17. Sandoval, Villalba Clara (2009), Rehabilitation As A Form Of Reparation Under International Law, Vauxhall Walk London.
18. Shakespeare, T. (2006). Disability Rights and Wrongs. London, Routledge.
19. Shelton D. (2005), Remedies in International Human Rights, Oxford, Oxford University Press.
20. Werner David et al. (2002), Relief for the Disabled, translated by Iraj Deihimi, Maziar Publications, first edition, 2002 (In Persian).
21. Zarrin Kafshian Gholamreza (2016), The Disabled, Sepehr Andisheh Publications, First Edition (In Persian).
 
B) Articles
22. Lawson, Anna (2005), “the EU rights based approach to disability: strategies for shaping and inclusive society”, International Journal of discrimination and the law, Vol 6.
23. Moradzadeh Hassan (2010), "Liability of mental disabled in Iranian civil code", Tehran University Law Quarterly, Volume 40, Number 3 (In Persian).
24. Shahbazi Aramesh (2016), " Medical privacy of the victims of the use of chemical weapons in Iran-Iraq war", Public Law Studies Quarterly, Volume 46, Number 2 (In Persian).
 
C) Documents
25. Convention C159 - Vocational Rehabilitation and Employment (Disabled Persons) Convention, 1983 (No. 159).
26.Fact Sheet No. 323, World Health Organization Health and Human Rights, 2012.
27. General Comment No: 1 (2014), Art 12: Equal Recognition Before the Law, Committee on the Rights of Persons With Disability Eleventh Session 31-march 11 April 2014.
28. General Comment No: 2 (2014), Art 9: Accessibility, Committee on the Rights of Persons With Disability Eleventh Session 31-march 11 April 2014.
29. General comment No. 4 (2016), on the right to inclusive, Committee on the Rights of Persons with Disabilities.
30. General comment No. 5 (2017), on living independently and being included in the community, Committee on the Rights of Persons with Disabilities.
31. General Comment No. 14: The Right to the Highest Attainable Standard of Health (Art. 12) Adopted at the Twenty-second Session of the Committee on Economic, Social and Cultural Rights, on 11 August 2000 (Contained in Document E/C.12/2000/4)
32. Res.UN/SC/2365/2017.