دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، دانشکدة تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور واحد تهران، تهران، ایران

2 استادیار، حقوق بین‌الملل، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار، حقوق بین‌الملل، دانشکدة تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور واحد تهران، تهران، ایران.

چکیده

پیروزی و ابتکار عمل در بسیاری از جنگ‌های امـروزی بـا کـشوری است که برتری هوایی داشته باشد و در این برتری هوایی داشتن امتیاز استفاده از پهپادهاست و این مورد به شناخت کامل اصول حقوقی حاکم بر آن نیاز دارد که هدف این تحقیق بررسی تنها بخشی از قواعد حقوقی حاکم بر پرواز هواپیماهای بدون سرنشین در جنگ‌های هوایی از منظر حقوق بین‌الملل است. این مقاله صرف‌نظر از ملاحظات حقوق داخلی و دغدغه‌های امنیت ملی و با توجه به مسائل حقوقی بین‌الملل بیان می‌کند که هواپیمای بدون سرنشین براساس توانایی‌ها و محدودیت‌هایی که دارد، می‌تواند ناقض حقوق بشردوستانه یا مطابق با آن باشد و با توجه به جایگاه این نوع هواپیما در اصول بین‌المللی کنترل تسلیحات، مقررات ناظر بر کنترل تسلیحات بر آنها اعمال نمی‌شود؛ درحالی‌که باید اصول اساسی حقوق بشردوستانه شامل اصل تفکیک، اصل ضرورت، اصل تناسب و اصل احتیاط مورد توجه قرار گرفته شده و هنگام استفاده از این نوع هواپیماها موضوع تمامیت ارضی، حاکمیت دولت‌ها و حریم هوایی کشورها مدنظر قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal Rules Governing the Flying of Drones in Air Warfare from the Perspective of International Law

نویسندگان [English]

  • Nabiollah Majd 1
  • Hassan Savari 2
  • Nariman Fakheri 3

1 Ph.D. Student in International Law, Faculty of Graduate, University of Payame Noor, Tehran, Iran

2 Assistant Prof., Department of International Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tarbiat Modares, Tehran, Iran

3 Assistant Prof.Department of law and humanity studies. Tehran.Iran

چکیده [English]

Victory and initiative in many of today's wars are with a country that has air superiority. Air superiority is using drones and this requires a full understanding of the legal principles that govern it. The purpose of this study is to examine only a part of the legal rules which govern the flight of drones in air warfare from the perspective of international law. This article, regardless of domestic law and national security concerns and with regard to international legal issues, states that a drone, based on its capabilities and limitations, may violate or comply with humanitarian law. Due to the position of this type of aircraft among the principles of international arms control, the arms control regulations do not apply to them, while the basic principles of humanitarian law include the principle of separation, the principle of necessity, the principle of proportionality, and the principle of precaution must be taken into account. When using this instrument the issues of territorial integrity, State sovereignty, and countries' airspace should be considered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Air Warfare
  • Airspace
  • War Rights
  • Legal Rules
  • Drone
1. فارسی
الف) کتاب‌ها
1. آنتونی، راجرز؛ مالرب، پل (1382)، قواعد کاربردی حقوق مخاصمات مسلحانه، ترجمة  کمیتة ملی حقوق بشردوستانه، تهران: امیرکبیر.
2. ساعد، نادر (1389)، جنگ 33 روزة اسرائیل علیه حزب‌الله از منظر حقوق بین‌الملل، تهران: اندیشه‌سازان نور.
3. ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1392)، حقوق بین‌الملل بشردوستانه، تهران: کتابخانة گنج دانش و کمیتة بین‌المللی صلیب سرخ.
4. فلک، دیتر (1391)، حقوق بین‌الملل در مخاصمات مسلحانة بین‌المللی، ترجمة زمانی و همکاران، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهش‌های شهر دانش.
5. لطفی، عبدالرضا؛ اخگری بناب، نادر؛ فقهی، محمدرضا (1389)، حقوق بشردوستانه در منابع اسلامی و اسناد بین‌المللی: حمایت از محیط زیست، اموال و اماکن در مخاصمات مسلحانه، تهران: هستی نما.
6. نوشادی، رضا (1394)، تدوین راهبردهای بهره‌برداری و توسعة هواپیماهای بدون سرنشین در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نقش آن در جنگ‌های آینده، انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
 
ب) مقالات
7. پرتو، امین (1393)، «مرز ناروشن کاربرد سلاح‌های متعارف و کشتار جمعی در مخاصمات مسلحانه»، فصلنامة حقوقی شهر قانون، ش 5.
8. جباری، منصور (1388)، «مروری بر اسناد حاکم بر حقوق حمل‌ونقل بین‌المللی هوایی و سیر تحول آن»، دوفصلنامة حقوق و سیاست، دورة 11، ش 26.
9. حسینی، سید محمد؛ محمدی، مهرداد؛ مکرمی قرطاول، یاسر (1398)، «تأملی بر وضعیت حقوقی به‌کارگیری پهپاد علیه تروریسم»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، دورة 49، ش1.
10. علی‌نژاد، مهدی (1390)، «پهپادها، چالش‌های امروزه‌ی پدافند هوایی»، مطالعات دفاعی و امنیتی، ش 62.
11. قنبری جهرمی، محمدحسین (1387)، «دکترین نظامی و فرایند شکل‌گیری آن»، مجلة مطالعات دفاعی و امنیتی، ش 53.
12. لسانی، سید حسام‌الدین؛ منفرد، مهوش (1396)، «تأملی بر مشروعیت کاربرد هواپیماهای بدون سرنشین در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوق بین‌الملل بشردوستانه»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، دورة 47، ش 1.
13. مکرمی قرطاول، یاسر؛ رنجبریان، امیرحسین (1396)، «نقض حریم هوایی کشورها از طریق پهپادهای آمریکایی (مطالعۀ موردی: پاکستان)»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، دورة 47، ش2.
14. نقی‌زاده، زکیه؛ هواوندی، فاطمه (1391)، «کاوشی در مشروعیت استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین در حقوق بین‌الملل»، فصلنامة مطالعات بین‌الملل (Jsi)، ش 3.
 
2. انگلیسی
A) Books
15. Bergen, P, & Tiedemanni, K, (2013), Talibanistan: Negotiating the Borders between Terror, Politics, and Religion, Oxford University Press, 1st Edition.
16. Boothby, W.H, (2009), Weapons and the Law of Armed Conflict, Oxford: Oxford University Press
17. Daly, M, (2010), An Emperor Unmanned Aircraft at Jan’s Defense. Publications in London, cited in Golenberg. Tia Israel Unveils New Drone fleet that reach Iran Washington Examiner 22nd February 2010
18. Saxena, V. K, (2013), The Amazing Growth and Journey of UAV's and Ballastic Missile Defence Capabilities: Where the Technology is leading to? Vij Books India Pvt Ltd.
19. Schindler, D. & Tomarv, J. (1988), The Laws of Armed Conflict, Martinus Nijhoff Publishers.
 
B) Articles
20. Gómez, J.G, (1988), “The Law of Air Warfare”, International Review of the Red Cross, 38 (323).
21. Javier G.G, (1998), “The law of air warfare, International”, Review of the Red Cross, No. 323. 30.
22. Mary E, and Comell, O, (2010), “The International Come of Drones”, ASIL, Insight, Vol. 14. Issue 37.
23. Michael. N, S, (2013), “Unmanned Combat Aircraft Systems and International Humanitarian Law: Simplifying the Benighted DCBAT, Boston University”. International Law Journal, Vol. 30.
24. Nystuen, Gro & Casey-Maslen, Stuart, (2010), The Convention on Cluster Munitions: A Commentary, New York, Oxford University Press.
25. O,Connell, M.E, (2010), “The International Law of Drones”, ASIL Insights, Vol.14, Issu 37
 
C) Documents
26. Report of the Special Rapporteur on Extrajudicial, (2010), Summary or Arbitrary Execution Study on Targeted Killing. 28 may 2010. Doc A/HRC/14/24/Add/6. Para, 85.
27. Special Raporteure on Extra Judicial, (2010), Summary or Arbifary Executions Study on Target. 79. Hum. RTS. Coans, UN. DOC. A/HRC/14/24Add. 6 (May.28.2010) by Philip Alston Chevein after Alson Report.