نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استادیار، عضو هیأت علمی گروه حقوق خصوصی مؤسسة عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، تهران، ایران
چکیده
تعهد مالیاتی به معنای بدهی صاحب درآمد به پرداخت مالیات متعلقه، دارای مبانی، نهادها و احکام حقوقی ویژه‌ای نسبت به سایر تعهدات است و با توجه به مبنای قانونی تعهد مالیاتی و ویژگی‌های این تعهد، بسیاری از احکام و مفاهیم نظریة عمومی تعهد، در مورد تعهد مالیاتی اعمال نمی‌شود. با این حال اصول بنیادین حقوقی مانند نظم عمومی، حقوق و آزادی‌های بنیادین فردی و عدالت حقوقی و آثار آنها که ریشه در عناصر اساسی و عام نظام حقوقی و ضرورت یکپارچگی آن دارد، به‌دلیل حاکمیت مطلق و عام آنها، در مورد تعهد مالیاتی نیز کاربرد دارد. این مقاله در پی تحلیل این مسئله است که تعهد مالیاتی چه ویژگی‌ها و جایگاهی در چارچوب نظام حقوقی دارد. روش پژوهش، تحلیلی براساس مبانی علمی، قوانین و مقررات و مطالعات حقوق تطبیقی است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Duty to Pay Tax and the Law of Obligations
نویسنده [English]
- Ahmad Shahniaie
Assistant Prof of Law, the Institute For Management And Planning Studies (IMPS), Tehran, Iran
چکیده [English]
The duty to pay tax, as a debt of an income earner to the state, has special bases, institutions and rules compared with the other obligations. Considering the legal basis of tax obligation and its characteristics, many rules and concepts of the general theory of obligations do not apply to tax obligation. However, the basic legal principles such as public order, fundamental freedoms, legal justice which stem from basic and common elements of the legal system, apply to tax obligation as well. The purpose of this paper is to analyze the place and characteristics of tax obligation in the framework of the general theory of obligations. The method of research is analytical and is based on laws and regulations, and comparative studies.
کلیدواژه‌ها [English]
- the principle of legality of tax
- tax debts
- the Tax Code [of Iran]
- the general theory of obligation
- public order
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- ارسطو، (1398)، اخلاق، ترجمة رضا مشایخی، تهران: نگاه.
- امامی، سید حسن (1376)، حقوق مدنی، ج 2، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
- -------------- (1375)، حقوق مدنی، ج 4، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
- امور تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری (1392)، مجموعه آرای وحدت رویة دیوان عالی کشور، چ چهارم (ویرایش سوم)، معاونت تدوین تنقیح و انتشار قوانین و مقررات.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1378)، حقوق تعهدات، چ سوم، تهران: کتابخانة گنج دانش.
- رستمی، ولی (1390)، مالیة عمومی، چ اول، تهران: میزان.
- ستوده تهرانی، حسن (1376)، حقوق تجارت، ج 4، چ دوم، تهران: دادگستر.
- فلای شاکر، ساموئل (1397)، تاریخ مختصر عدالت توزیعی، ترجمة مجید امینی، چ اول، تهران: مرکز.
- کاتوزیان، ناصر (1374). حقوق مدنی نظریة عمومی تعهدات، چ اول، تهران: یلدا.
- ------------ (1376)، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، ج 2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- --------------- (1376)، اعتبار امر قضاوت‌شده در دعوای مدنی، چ پنجم، تهران: دادگستر.
- ------------- (1390)، مبانی حقوق عمومی، چ چهارم، تهران: میزان.
- ------------- (1390)، فلسفة حقوق، ج 2، چ چهارم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- موسی‌زاده، رضا (1388)، مالیة عمومی، چ دوم، تهران: میزان.
ب) مقالات
- آقایی طوق، مسلم؛ لطفی، حسن (1396)، «قاعدة عدم امکان توقیف اموال عمومی و دولتی در ایران: رویکرد انتقادی تطبیقی»، فصلنامة پژوهش حقوق عمومی، دورة 19، ش 56، ص 108 - 84.
- چراغی، رضا؛ امینی، منصور؛ رستمی؛ ولی (1399)، «قواعد عمومی قراردادها و قواعد ضد خودداری و فرار از پرداخت مالیات»، پژوهشنامة مالیات، ش 45.
- چراغی، رضا؛ امینی، منصور؛ رستمی؛ ولی (1399)، «قواعد عمومی قراردادها و قواعد ضد خودداری و فرار از پرداخت مالیات»، پژوهشنامة مالیات، ش 45.
- رستمی ولی، کتابی رودی؛ احمد (1391)، «بررسی تطبیقی ضمانت اجرایی مالیات‌ستانی در حقوق مالیاتی ایران و انگلستان»، پژوهشنامة مالیات، ش 14.
- رستمی، ولی؛ محمدی، فاطمه؛ رنجبر، مسعود (1396)، «بررسی حقوقی نقش مالیات بر توسعة سیاسی و دمکراسی»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، دورة 47، ش 3، پاییز، ص 620- 601.
- شمس، عبدالله؛ غفوری اصل، غزل (1398)، «شناخت اشخاص و اسناد اجرایی مشمول قانون نحوة پرداخت محکوم به دولت و عدم تأمین و توقیف اموال دولتی مصوب 1365»، مطالعات حقوقی، دورة 11، ش 4، ص 221- 195.
21شهنیایی، احمد (۱۴۰۱)، «مبانی تفسیر قانون در حقوق مالیاتی با نگاهی به آرای مالیاتی و قضایی»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره ۵۲، شماره ۱، صص ۵۰۷-۵۲۹.
ج) قوانین و مقررات
- آیین‌نامة دادن مهلت و نحوة تقسیط بدهی اشخاص به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و خسارت تأخیر تأدیه مصوب 1351.
- قانون اجرای احکام مدنی، مصوب 1356.
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1368.
- قانون امور حسبی، مصوب 1319.
- قانون آیین دادرسی مدنی، مصوب 1379.
- قانون بودجة سال1400 کل کشور، مصوب 1399.
- قانون تجارت، مصوب 1311.
- قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور، مصوب 1394.
- قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 1366، اصلاحی 1380 و 1394.
- قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 1345.
- قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1366.
- قانون مدنی، مصوب 1307.
- قانون نحوة اجرای محکومیت‌های مالی، مصوب 1394.
- قانون نحوة پرداخت محکوم به دولت و عدم تأمین و توقیف اموال دولتی، مصوب 1365.
د) آرا و نظریات
- بخشنامة شمارة 33811/3532/230، مورخ 25/6/1382، سازمان امور مالیاتی.
- بخشنامة شمارة 987/297/203 مورخ 20/01/1385، سازمان امور مالیاتی.
- نظریة شمارة 9909970906010048 مورخ 29/02/1399 دیوان عدالت اداری.
- نظریة شمارة 17293-201 مورخ 27/10/1389شورای عالی مالیاتی.
- رأی وحدت رویة شمارة 212، مورخ 6/8/1350، دیوان عالی کشور.
- انگلیسی
- A) Book
- Avery, Jones; John And Harris, Peter And Oliver, David (2008), Comparative Perspectives On Revenue Law, Cambridge, Cambridge University Press.
- Baptiste, Jean & Racine, Jean (2008), European contract law :materials for a common frame of reference: terminology,guiding principles, model rules,European Law Publishers, Munich.
- Bhandary,Minica(2017). Philosophical Foundations Of Tax Law, Oxford University Press,Oxford.
- Chitty, Joseph, Beale, H. G. (2004), Chitty on Contracts, London: Sweet & Maxwell.
- Menendez,Agustin Jose (2001), Justifing Taxes Some Elements For A General Theory Of Democratic Tax Law,Kluwer Academic Publishers.
- Murphy, Liam And Nagel, Thomas (2002), The Myth Of Ownership, Taxes And Justice, New York, Oxford University Press.
- Nightingale,Kath (2002), Taxation Theory And Practice,Pearson Education Limited, Fouth Edition.
- Thurony,Victor (1998), "Tax Law Design And Drafting International Monetary Fund": Individual Income Tax, Vol. 2 ,Chapter 14.
- Thurony,Victor(2003), Comparative Tax Law, Hageue: Kluwer Law International.
- Tiley, John And Loutzenhiser, Glen (2012), Revenue Law, Oxford, Hart Publishing Ltd.
- B) Articels
- Barker, B William (2003),"Statutory Interpretation ,Comparative Law, And Economic Theory":Discovering The Ground Of Income Taxation, San Diego Law Review,Vol. 40.No 3.
- Doran, Micheal (2009), "Tax penalties and tax compliance", Harvard Journal on Legislation,Georgetown University Law Center.
- Drennnan, William A (2009), "Strict liability and tax penalties", Oklahama Law Review,Vol. 62, No.1.
- G. Baird, Douglas, H.Jackson, Thomas (1985), "Fraudulent conveyance law and its proper domain", University of Chicago Law School, Journal Articles.
- Steuerle, Eugene (2002), "And equal (tax) justice for all?", Urban Institute Press.
- Sugin, Linda (2003), "Theories Of Distributive Justice And Limitations Ontaxation:What Rawls Demands From Tax Systems Symposium - Rawls And The Law", Panel Vi: Property, Taxation, And Distributive Justice ,Fordham Law School.
- Valderrama,Irma Mosquera (2008), " The Interaction Of Tax Systems And Tax Culture In An International Legal Order For Taxation", Leiden University.
- Wilkie,J.Scott,W.Hogg,Peter (2015), "Tax Law Within The Larger Legal System,Osgoode Hall Law", Journal,Vol. 52,Issue 2.
)