دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

طبق مادة 3 قانون شهرداری مصوب 1334، شهرداری دارای شخصیت حقوقی است. در تمامی قوانین مربوط به شهرداری از ابتدای قانونگذاری در ایران، رکن انتخابی شهرداری با عناوین مختلفی مانند انجمن بلدیه یا انجمن شهر وجود داشته و به‌عنوان یکی از ارکان داخلی شهرداری بدون شخصیت حقوقی مستقل عمل می‌کرده است. این مقاله با روشی تحلیلی-تاریخی به این پرسش می‌پردازد که منشأ اصلی تنش ساختاری بین شورای اسلامی شهر و شهرداری در حال حاضر ناشی از چه عواملی است. در قوانین مربوط به شوراها پس از انقلاب، شوراها خود به‌طور مستقل واجد شخصیت حقوقی شدند و از نظر حقوقی، شکافی ساختاری میان رکن اجرایی (شهرداری و دهیاری) با رکن نظارتی (شورای اسلامی شهر و روستا) ایجاد شده که افزون‌بر ناهماهنگی و فقدان انسجام ساختاری، آثار و پیامدهای تنش‌آفرینی از جمله ایجاد سازمان اداری زائد، تنش‌های قضایی، اختلاف‌های مالی و بودجه‌ای و ایجاد مسئولیت قانونی مضاعف را نیز به‌وجود آورده است. به‌نظر می‌رسد راهکار مناسب، بازگشت به الگوی تاریخی شهرداری و حذف شخصیت حقوقی شورای اسلامی شهر و ادغام آن در شخصیت واحد شهرداری باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Dichotomy between Municipality and City Council’s Legal Entity: The Structural Pathology of Local Government in Iran

نویسنده [English]

  • Farhang Faghih Larijani

Assistant Prof. Department of Law, Faculty of Law and Political sciences, University of Mazazndaran, Babolsar, Iran

چکیده [English]

Under article 3 of the [Iranian] Municipal Act of 1955, municipalities have independent legal entity. Meanwhile, the elective section of the municipality – then called “city association”- existed as an internal section of the municipality and not as a separate legal entity. After the Islamic Revolution, the new “city and rural Islamic councils” gained a separate legal entity. Thus, the structural gap between the executive section (municipality) and supervisory section (city and rural council) of local governments emerged. This led to structural incoherence and caused damaging consequences such as unnecessary administrative organs, judicial tensions, financial and budget disputes, and multiple legal responsibilities. Using a historical analysis method, this paper will answer the question: what is the origin of the structural tension between the municipalities and city councils in Iran? It seems the proper solution is returning to the original and historical model of the municipality in Iran and the elimination of the city council's legal entity and integrating it into the municipality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • city council
  • legal entity
  • municipality
  • structural pathology
  1. فارسی

الف)کتاب‌‌ها

  1. فقیه لاریجانی، فرهنگ (1392)، حقوق روابط شورا و شهرداری، تهران: مجد.
  2. مقیمی، سید محمد (1382)، ادارة حکومت‌های محلی، تهران: سمت.

 

ب)مقالات

  1. آقایی طوق، مسلم (1396)، «نگرشی تطبیقی بر عدم تمرکز محلی در ایران»، فصلنامة دانش حقوق عمومی، ش 18، ص 65-45.
  2. احمد آخوندی، عباس؛ اسدی، ایرج؛ بصیرت، میثم؛ طاهرخانی، حبیب‌اله (1387)، «آسیب‌شناسی مدل ادارة امور شهر در ایران»، پژوهش‌های جغرافیایی، ش 63، ص 156-135.
  3. جلالی، محمد (1394)، «اصول کلی راهنمای تمرکززدایی در حقوق فرانسه و مقایسة آن با حقوق ایران»، فصلنامة پژوهش‌های حقوق عمومی، ش 47، ص 98-71.
  4. حبیب‌نژاد، سید احمد (1388)، «بررسی حقوقی شوراهای اسلامی شهر در پرتو اصل تمرکززدایی»، فصلنامة حقوق اسلامی، سال پنجم، ش20، ص 131-111.
  5. دشتی، علی (1388)، «جایگاه حقوقی و تعاملات قانونی شوراهای اسلامی محلی در نظام حقوقی ایران»، فصلنامة تحقیقات حقوقی، ش 49، ص 553-513.
  6. قاسمی حامد، سید عباس (1380)، «نظارت‌پذیری شورای شهر در چارچوب حقوق شهری»، مجلة تحقیقات حقوقی، 33 و 34، ص 184-149.

9 . مظهری، محمد (1395)، «تأملی بر فرایند انتخابات شهر و روستا در ایران و فرانسه»،  مجلة مطالعات حقوق تطبیقی، دورة 7، ش 2، ص 752-725.

  1. ویسی، هادی (1392)، «بررسی الگوهای دولت محلی و تطبیق آن با شهرهای ایران»، فصلنامة جغرافیا و توسعه، ش 33، ص 158-139.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Articles
  3. Rodriguez, Daniel B. & Shocked, Nadav (2014),"Comparative Local Government Law in Motion: How Different Local Government Law Regimes Affect Global Cities' Bike Share Plans", Fordham Urban Law Journal, Vol.42. pp.123-191.

 

  1. C) Laws
  2. Municipal Act, Finland, Ministry of Finance, 2015, Unofficial translation, legally binding only in Finnish and Swedish Available At https://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/2015/en20150410.pdf

 

  •