فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران

دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اعضای هیأت تحریریه

اهداف و چشم‌انداز

اخبار و اعلانات

پرسش‌های متداول

پیوندهای مفید

راهنمای نویسندگان

راهنمای نحوه ارسال مقاله

فهرست داوران

ابعاد حقوقی واکسن کووید-19 تولیدشده مبتنی بر اصلاح ژنتیک ‏(رویکرد نظام‌های حقوقی ایالات متحدة آمریکا، اتحادیة اروپا و ایران)‏

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 دانشیار،گروه حقوق خصوصی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

شیوع بیماری کووید-19 در حال حاضر به بزرگ‌ترین بحران بهداشتی در سراسر جهان مبدل شده است. شرکت‌های تحقیقاتی فعال در حوزة زیست‌فناوری با بهره‌گیری از فنون اصلاح ژنتیک عصر جدیدی را در مبارزه با این بیماری آغاز کرده‌اند. یافته‌های جستار حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته، حاکی از این است که واکسن کووید-19 مبتنی بر فناوری اصلاح ژنتیک با دو چالش اساسی روبه‌روست: اول، رویکرد نسبتاً سختگیرانة مقررات در زمینة ارگانیسم‌های اصلاح‌شدة ژنتیک که در راستای حمایت از محیط زیست و سلامتی انسان وجود دارد و ممکن است رعایت این الزامات، فرایند تولید واکسن را با روند طولانی ارزیابی مواجه سازد؛ دوم، شرکت‌های فعال در این حوزه خواهان حمایت قانونی از دستاوردهای فکری خود هستند؛ حال آنکه منتقدان حمایت نظام مالکیت فکری بر این باورند که این نوع حمایت از واکسن کووید-19 به‌طور بالقوه می‌تواند قابلیت دسترسی و مقرون به صرفه بودن را تحت تأثیر قرار دهد. در نظام حقوقی اتحادیة اروپا و آمریکا برای برون‌رفت از چالش‌های مذکور تدابیر حقوقی خاصی مقرر شده است. حال آنکه نظر به وضعیت اضطراری ناشی از شیوع بیماری در نظام حقوقی ایران همچنان با خلأهای قانونی مواجهیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Legal Aspects of the COVID-19 Vaccine Based on ‎Genetic Modification (the Approach of the Legal Systems of ‎the United States, the European Union, and Iran‏(‏

نویسندگان [English]

  • Akram Aghamohammadi 1
  • Bizhan Hajiazizi 2

1 PhD Candidate in Private Law, Faculty of Humanities, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

2 Associate Professor of Private Law, Department of Law, Faculty of Humanities, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

چکیده [English]

The outbreak of the COVID-19 pandemic became the biggest health crisis of our time. Biotechnology research companies have begun a new era in overcoming the disease by using genetic modification techniques. The findings of the present study, with a descriptive-analytical method, indicate that the COVID-19 vaccine based on genetic modification technology faces two main challenges. First, the relatively strict regulatory approach to genetically modified organisms that exists to protect the environment and human health; compliance with these regulatory requirements may make the evaluation process for the production of the vaccine a lengthy one. Second, companies active in this field seek legal protection for their intellectual property. Critics of intellectual property protection, however, believe that this type of protection of the COVID vaccine could potentially affect its accessibility and cost-effectiveness. In the legal system of the European Union and the United States, special legal measures have been adopted to address the above challenges. However, due to the emergency situation caused by the spread of the disease in the Iranian legal system, we still face Legal vacuum.

کلیدواژه‌ها [English]

  • genetic modification
  • ‎intellectual property rights
  • ‎biotechnology
  • COVID- 19 ‎vaccine.‎
مراجع
  1. فارسی

الف) مقالات

  1. بختیاروند، مصطفی (1396)، «بررسی فقهی حقوقی مجوزهای اجباری بهره‌برداری از حق اختراع»، فقه و اصول، سال چهل‌ونهم، ش ۳، شمارۀ پیاپی ۱۱، ص 94-79.
  2. براتی، مرتضی (1396)، «مطالعة قوانین کشورهای منتخب در حوزة محصولات تراریخته»، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی: دفتر: مطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین) گروه فناوری‌های نو.
  3. جعفری چالشتری، محمود (1395)، «مفهوم و اوصاف قرارداد مدیریت جمعی حق اختراع و تمیز ان از مفاهیم مشابه»، مجلس و راهبرد، سال بیست‌وسوم، ش ۸۷، ص ۲62-۲34.
  4. توکلی، احمد؛ کشاورز، محسن؛ وحدت، کتایون (1398)، «کروناویروس جدید 2019 (COVID-19): بیماری عفونی نوظهور در قرن 21»، دوماهنامة طب جنوب، ش 6، ص 450-432.
  5. شهبازی، آرامش؛ برلیان، پویا (1397)، «نقش زیست‌فناوری در توسعة حقوق بین‌الملل محیط‌زیست»، فصلنامة مطالعات حقوقی، ش1، ص 42-23.
  6. صادقی، محسن؛ شمشیری، صادق (1390)، «نقد قانون سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی ایران )قانون خصوصی‌سازی) از منظر رابطة مالکیت فکری و حقوق رقابت»، فصلنامة پژوهش‌های حقوق و سیاست، سال ۱۳، ش ۳۳، ص ۱64-۱33.
  7. طاهری، سارا (1399)، «مروری بر بیماری کروناویروس (کووید-19) و آنچه دربارة آن شناخته شده است»، فصلنامة علمی پژوهشی مرکز تحقیقات مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز، 11(1)، ص 93-87.
  8. عادل، مرتضی؛ جعفری چالشتری، محمود (1394)، «قرارداد ائتلاف در حق اختراع»، فصلنامة دیدگاه‌های حقوق قضایی، ش 71، ص 123-95.
  9. میرشمسی، محمدهادی؛ فرضی، مریم (1397)،«تحلیل و نقد قانون بای دال آمریکا در خصوص حقوق مالکیت فکری در تحقیقات تأمین مالی‌شده توسط بخش عمومی»، فصلنامة پژوهش حقوق خصوصی، ش 24، ص 172-143.
  10. نوروزی شمس، مشیت‌الله (۱۳۸۶(، «رابطة حقوق مالکیت فکری و حقوق رقابت (با تأکید بر حقوق اتحادیة اروپا و ایران(»، رسالة دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی.

 

ب) پایان‌نامه‌ها

  1. رضایی، روح‌الله (1394)، «مطالعة تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از تولید و عرضة محصولات غذایی تراریخته»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه قم.
  2. رحمانی منشادی، حمید (1393)، «مسئولیت مدنی ناشی از تحقیقات ژنتیک»، رسالة دکتری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. Collins, Harper (2018), COBUILD Advanced English Dictionary, 9th edition.

 

  1. B) Articles
  2. Andewelt, Roger B. (1985), "Analysis of Patent Pools Under the Antitrust Laws", 53 Antitrust Law Journal, pp. 611 -639.
  3. Clin Pharmacol, Br J., (2020), "How to expedite early-phase SARS-CoV-2 vaccine trials in pandemic setting—A practical perspective", John Wiley & Sons Ltd on behalf of British Pharmacological Society.
  4. Churchill F.B. (1974), "William Johannsen and the genotype concept", Journal of the History of Biology7, pp. 5-30.
  5. Cockburn, Andrew (2002), "Assuring the Safety of Genetically Modified (GM) Foods: the Importance of Holistic", Integrative Approach, 98 J. BIOTECH. 79.
  6. Committee on Economic, Social & Cultural Rights (CESCR), 2000, “The Right to the Highest Attainable Standard of Health”, (article 12 of the ICESR), General Comment No. 14.
  7. Folegatti,Pedro M,Ewer, Katie J, Aley, Parvinder K , Angus, Brian, Becker, Stephan (2020), "Safety and immunogenicity of the ChAdOx1 nCoV-19 vaccine against SARS-CoV-2: a preliminary report of a phase 1/2, single-blind, randomised controlled trial". Lancet 396, pp. 467–478. doi: 10.1016/S0140-6736(20)31604-4. 
  8. Fischer. J,(2020) “When Researchers Discover A COVID-19 Cure, Credit Should Go To Robust IP Laws, Says Former Czech PM,” International Business Times.
  9. Financial Times (2020), ‘UK and Germany hinder court launch’, https://www.ft.com/content/d6238772-74e7-11ea-90ce-5fb6c07a27f2
  10. Giesen, Caroline & Kemmner, Carolin (2020), "New European Regulation Facilitates Development of Coronavirus Vaccine", Clifford Chance, pp.1-19.
  11. Hickey, Kevin J., (2020), "Drug Pricing and Intellectual Property Law: A Legal Overview for the 116th Congress", pp. 12-13.
  12. ICC (2020), “How Intellectual Property Can Strengthen Our Response to Climate Change and COVID-19,” Press Release.
  13. Koons, C., (2020), “The Vaccine Scramble is Also a Scramble for Patents: Intellectual property disputes throughout the drug supply chain could hold back a Covid-19 shot,” Bloomberg Business Week.
  14. Lai, Chih-Cheng Shih, ,Tzu-Ping, Ko, Wen-Chien, Tang, Hung-Jen, Hsueh,Po-Ren (2020),"Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-Cov-2) And Corona Virus Disease-2019 (COVID-19): The Epidemic And The Challenges", Int J Antimicrob Agents (In press), 105924.
  15. Ramona L. Taylor (2001), "Tearing Down the Great Wall. China's Road to WTO Accession", 41 J.L. & TECH. 151.
  16. Silverman, E, (2020), “Pharma Leaders Shoot Down WHO Voluntary Pool for Patent Rights on Covid-19 Products,” statnews.com.
  17. Soderstrom, J.,(2020), “Intellectual property makes sure drug makers deliver,” Hartford Courant.
  18. Stanford University (2020), “COVID-19 Technology Access Framework,” otl.stanford.edu.
  19. Van Overwalle, Geertrui; Esther, van Zimmeren; Verbeure, Birgit; Matthijs, Gert (2005), “Models for facilitating access to patents on genetic inventions,” Nature Review Genetics, pp. 8-143. doi:10.1038/nrg1765, www.nature.com/reviews/genetics.
  20. WHO, International Health Regulations(2005), 3th Edition, at: https://www.who.int/publications/i/item/9789241580410, last visited: 2021/5/18

 

  1. C) Sites
  2. Brunson, Emily K., Vaccine, Britannica, 2020, ,https://www.britannica.com/science/vaccine, last visited: 2020/11/20.
  3. Diaz, Julia M and Et al, (2020), "GMOs In Medicine And Research", Britanica, 2020, at: https://www.britannica.com/science/genetically-modified-organism/GMOs-in-medicine-and-research. last visited: 2020/11/18.
  4. European Parliament,( 2020), "Ethics and safety of GMO and non-GMO vaccines against COVID-19", at: https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/P-9-2020-003908_EN.html, last visited: 2020/12/20.
  5. Fortuna, Gerardo, EU goes easy on GMOs in race for COVID-19 vaccine, EURACTIV’s reporting., 2020, at: https://www.euractiv.com/section/health-consumers/news/eu-goes-easy-on-gmos-in-race-for-covid-19-vaccine. last visited: 2020/12/22.
  6. https://iums.ac.ir/files/pbr/files/WHO-corona_(1).pdf
  7. Lay, Jerrylay,( 2020) "Intellectual Property Challenges for Life Sciences Firms – Through COVID-19 and Beyond", A&M Bulliten, https://www.alvarezandmarsal.com/insights/intellectual-property-challenges-life-sciences-firms-through-covid-19-and-beyond. last visited: 2020/12/15.
  8. Lopez, C. Iglesias, Temporary derogation of European environmental legislation for clinical trials of genetically modified organisms (GMOs) for COVID-19, Cytotherapy. 2020 Sep 26.at: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1465324920308598?via%3Dihub, last visited: 2020/11/25.
  9. Mathew, Joe C, (2020)"India, South Africa ask WTO to waive off patents, intellectual property protection for faster COVID-19 care access", Business Today, https://www.businesstoday.in/current/economy-politics/india-south-africa-ask-wto-to-waive-off-patents-intellectual-property-protection-for-faster-covid-19-care-access/story/417668.html.
  10. Médecins Sans Frontières/Doctors Without Borders, MSF Calls for No Patents or Profiteering on COVID-19 Drugs, Tests, and Vaccines in Pandemic, MSF ACCESS CAMPAIGN (Mar. 27, 2020), https://msfaccess.org/msf-callsno-patents-or-profiteering-covid-19-drugs-tests-and-vaccines-pandemic.

 

  1. D) Cases
  2. Diamond v. Chakrabarty, 447 U.S. 303, 309–10 (1980).
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران
دوره 53، شماره 1
بهار 1402
فروردین 1402
صفحه 329-349
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 09 دی 1399
  • تاریخ بازنگری: 28 اردیبهشت 1400
  • تاریخ پذیرش: 06 تیر 1400
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار