دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه دیپلماسی و سازمان‌های بین‌المللی، دانشکدۀ روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل عمومی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

حقوق بشر پس از جنگ جهانی دوم، نظام حقوق بین‌الملل را به‌کلی متأثر ساخت و تغییرات عمده‌ای را در آن به‌وجود آورد. از جمله تغییرات ساختاری ناشی از ظهور حقوق بشر، تغییر عمده در نظام مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها بوده است. رد پای این تغییرات را می‌توان در آرای دیوان‌های بین‌المللی و طرح مسئولیت بین‌المللی دولت مصوب 2001 جست‌وجو کرد؛ با بررسی این منابع، سه دستۀ عمده از تحولات نظام مسئولیت بین‌المللی پدیدار می‌شود؛ نخست «تحول در عناصر مقوم عمل متخلفانۀ بین‌المللی»، دوم «تحول در رابطۀ میان دولت‌های متخلف و زیان‌دیده» و سوم «اقدام‌های متقابل دولت‌های غیرزیان‌دیده». در بررسی مورد نخست، صرفاً اتکا به «نقض تعهد» به‌منظور «احراز عمل متخلفانه» کفایت می‌کرد و بر همین مبنا «خسارت مادی» از عناصر مقوم «عمل متخلفانۀ بین‌المللی» حذف شد. در مورد دوم نیز دوسویگی رابطۀ دولت‌های متخلف و زیان‌دیده، در برخی موارد جای خود را به رابطۀ میان دولت متخلف و جامعۀ بین‌المللی در کل داد. همچنین پیرو دو مورد اول، با از میان رفتن «دوسویگی» و «خسارت مادی»، حق بر «اقدام‌های متقابل توسط دولت غیرزیان‌دیده» بروز یافت، به این معنا که دولت غیرزیان‌دیده نیز می‌تواند دست به اقدام‌های متقابل در برابر دولت متخلف بزند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effects of Human Rights on the System of ‎International Responsibility of States

نویسندگان [English]

  • Reza Mousazadeh 1
  • Ahmadreza Azarpendar 2

1 Prof,. Departmenetof Law, School of International Relations, Iranian Ministry of Foreign Affairs. Tehran, Iran

2 Ph.D Candidate of public International Law, Faculty of Law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

After the Second World War, human rights greatly affected the international law. Among the structural changes resulting from the emergence of human rights was the major change in the system of international responsibility of states. Traces of these changes can be found in the decisions of international courts and the Draft Articles on the Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts adopted in 2001. By examining these sources, three categories of changes in the system of international responsibility can be discerned: first is change in the elements of international wrongful act; the second is change in the relationship between offending and aggrieved states; and third is countermeasure by non-aggrieved states. In the first case, the mere breach of an international obligation was sufficient to establish an “internationally wrongful act” and on this basis “material damage” was removed as a constituent element of a wrongful act. In the second case, the mutual relationship between the offending and aggrieved states, in some instances, gave way to the relationship between the offending state and the international community as a whole. In the third case, following the disappearance of the first two, the right to “countermeasure by a non-aggrieved” emerged

کلیدواژه‌ها [English]

  • countermeasures by a ‎non-aggrieved states
  • ‎human rights
  • ‎internationally wrongful ‎act
  • international ‎responsibility of states.‎
  1. فارسی

الف) کتاب‌ها

  1. ابراهیم‌گل، علیرضا (1391)، ترجمۀ متن و شرح مواد کمسیون حقوق بین‌الملل در مورد مسئولیت بین‌المللی دولت، تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
  2. حلمی، نصرت‌الله (1390)، مسئولیت بین‌المللی دولت و حمایت سیاسی، چ دوم، تهران: میزان.
  3. فلسفی، هدایت‌الله (1396)، سیر عقل در منظومۀ حقوق بین‌الملل، تهران: فرهنگ نشر نو.
  4. ------------- (1393)، حقوق بین‌الملل معاهدات، چ چهارم، تهران: فرهنگ نشر نو.
  5. کک دین، نگوین؛ دییه، پاتریک؛ پله، آلن (1382)، حقوق بین‌الملل عمومی، ترجمۀ حسن حبیبی، تهران: اطلاعات.
  6. مستقیمی، بهرام؛ طارم سری، مسعود (1377)، مسئولیت بین‌المللی دولت با توجه به تجاوز عراق به ایران، تهران: دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
  7. موسی‌زاده، رضا؛ کوهی، ابراهیم (1393)، حقوق سازمان‌های بین‌المللی، حقوق شورای امنیت، تهران: میزان.

 

ب) مقالات

  1. دوپویی، پی یر ماری (1369)، ترجمۀ علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، «ملاحظاتی پیرامون جرم بین‌المللی دولت»، مجلۀ حقوقی بین‌المللی، ش 13، ص 314-265.
  2. رشیدی‌نژاد، زینب (1386)، «موازین و مرزهای مداخلۀ بشردوستانه در رویۀ شورای امنیت»، مجلۀ حقوقی، ش 37، ص 102-63.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. Tarzi, Attila(1987), ‘Is Damage a Distinct Condition for the Existence of an International Wrongful Act?’ in M. Spinedi and B. Simma, United Nation Codification of State Responsibility, Oceana Pubns.
  4. Barboza, Julio (2005), ‘Legal Injury: Tip of the Iceberg in the Law of State Responsibility’, in: M. reagazzi (ed), International Responsibility Today, Leiden/Boston, Martinus Nijhoff.
  5. Crawford, James (2013), State responsibility : the general part, Cambridge University Press.
  6. Crawford, James; Alain, pellet; Simon, Olleson. (2010), The Law of International Responsibility, Oxford University Press.
  7. de Vattel, Emer, (ed) Whatmore, Richard and Kapossy Bela (1797), The Law of Nations, or Principles of the Law of Nature, Applied to the Conduct and Affairs of Nations and Sovereigbs, with Three Early Essays on the Origin and Nature of Natural Law and on Luxury, Liberty Fund, Book II, Chapter V.
  8. Dorr, Oliver & Schmalenbach, Kirsten (2018), Vienna Convention of the Law of Treaties, A Commentary, second edition, springer.
  9. Jansen, Annette (2017)Anti-genocide Activists and the Responsibility to Protect, Routledge.
  10. Katja Creutz (2020), State Responsibility in the International Legal Order: A Critical Appraisal, Cambridge University Press.
  11. Meron, Theodor (2012), Human Rights Law-Making in the United Nations, oxford, Clarendon Press, online published.
  12. Schachter,Oscar (1991), International Law in Theory and Practice (Developments in International Law), Martinus Nijhoff Publishers.
  13. Stern, Brigitte (2005), A Plea for Reconstruction of International Responsibility Based on the Notion of Legal Injury, in: M. Ragazzi(ed); International Responsibility Today, Leiden/Boston, Martinus Nijhoff.

 

  1. B) Articles
  2. Alland, Denis (2002), ‘Countermeasure of General Interest’, EJIL, Vol.13, pp. 1221-1239.
  3. Bassiouni, Cherif (1996), “International Crimes: jus cognes and Obligation Erga Omnes Law and Contemporary Problems” EJIL, VOL 59. No.4, pp.63-74.
  4. Couvreur, Philippe (2017), ‘The ICJ and the Implementation of the Law of State Responsibility’, The International Court of Justice and the Effectiveness of International Law, Vol.9. pp.205-263.
  5. Crawford, James; Peel, Jacqueline (2001), ‘The ILC’s Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts: Completion of the Second Reading’, EJIL, Vol.12, No.5, pp. 874-890.
  6. Fernandez, Gemmo Bautista (2018), ‘Revisiting the Concepts of Rights, Obligations, and Injury in the Invocation of State Responsibility in Inter-State Adjudication’, 91 Phil. L.J, pp. 831-860.
  7. Gowlland-Debbas, Vera (1994), ‘Security Council Enforcement Action and Issues of State Responsibility’, ICLQ, Vol. 43, No. 55, pp. 55-98.
  8. Jemirade, Dele (2020), ‘Humanitarian intervention (HI) and the responsibility to protect (R2P): the United Nations and international security’African Security Review, Vol.30, pp.48-65.
  9. Kaplan, Margo (2004), ‘Using Collective Interests to Ensure Human Rights: An Analysis of the Articles on State Responsibility’, New York University Law Review, Vol.79, pp. 1902-1927.
  10. Kawasaki, Kyoji (2000), ‘The Injured State in the International law of responsibility’, Hitotsubashi Journal of Law and Politics, Vol.28, pp.17-31.
  11. Lipkina N.N (2019), ‘Human Rights as a Common Interest of the International Community under the Law of International Responsibility’Lex Russica, Vol. 1, No.9, Abstract (en).
  12. Mc Dougal, Myres & Reisman, Michael (1968), ‘Rhodesia and the United Nations: The Lawfulness of International Concern’; 62 Am. J. Int'l L. 1, Vol. 62, pp.1-19.
  13. Ouirico Ottavio (2018), ‘Climate Change and State Responsibility for Human Rights Violations: Causation and Imputation.’ Neth Int Law Rev 65, pp.185–215,.
  14. Paparinskis, Martins (2020), ‘The Once and Future Law of State Responsibility’, American Journal of International Law, Vol.114, No.4, pp.618-626.
  15. Tanaka, Yoshifumi (2021), ‘The Legal Consequences of Obligations Erga Omnes in International Law’, Neth Int Law Rev, https://doi.org/10.1007/s40802-021-00184-9.
  16. Trindade,  Antônio Augusto Cançado (2020), ‘Basic Considerations of Humanity in Relation to State Responsibility’,  International Law for Humankind, pp.453-468.
  17. Tzanakopoulos, Antonios (2019), ‘State Responsibility for “Targeted Sanctions”’. AJIL Unbound, Vol.135, pp.135-139.
  18. Warbrick, Colin (1991), ‘the Invasion of Kuwait by Iraq’, The International and Comparative Law Quarterly, Vol..40, No2, pp.482-492.
  19. Zemanek, Karl (2000), ‘New Trends in the Enforcment of Erga Omnes Obligation’, Maxplank UNYB, Vol. 4, pp.1-52.

 

  1. C) Document & Votes
  2. A/C.6/55/SR.15.
  3. A/C.6/55/SR.17.
  4. Advisory Opinion, ICJ Reports, Legal Consequences for States of the Continued Presence of South Africa in Namibia (South West Africa) notwithstanding Security Council Resolution 276, 1971.
  5. Advisory Opinion, ICJ Reports, Western Sahara, 1975.
  6. Ago, ‘Third Report on State Responsibility’ (Doc.A/CN.4/241 and ADD.1–6).
  7. Eighth Report on State Responsibility, ILC Yearbook (1979), Vol. II, Part 1.
  8. ICJ Reports, Barcelona Traction, Light and Power Company, Limited (Belgium v. Spain), 1970.
  9. ICJ Reports, Frontier Dispute (Burkina Faso/Republic of Mali), 1986.
  10. ICJ Reports, East Timor (Portugal v. Australia), 1995.
  11. ICJ Reports, Legality of the Threat or Use of Nuclear Weapons, 1996.
  12. ICJ Reports, Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, 2004.
  13. ICJ Reports, Questions relating to the Obligation to Prosecute or Extradite (Belgium v. Senegal), 2012.
  14. ILC, ILC Guide to Practice, Commentary to Guideline 3.1.5, UN Doc,2011, (A/66/10/Add.1).
  15. ILC, ILC Report, 48 Session, 6 May-26 July 1996. (A/51/10).
  16. ILC, ILC Report, 53 Session, Commentary to Part 2, Chapter III, Yearbook of ILC, Vol. II, 2001.
  17. ILC, ILC Report, 53 Session, Commentary to Part 3, Chapter. I, Yearbook of ILC, 2001.
  18. Institut De Droit International, Resolution: Obligation Erga Omnes in International Law, 53 Commission, 2005.
  19. Pellet 10th Report, Addendum 1, UN Doc A/CN.4/558/Add.1, 2005.
  20. Third Report, ILC Yearbook (1982), Vol. II, Part 1.
  21. UNDOC. A/CN 4/515, Add1.
  22. UN General Assembly, Optional Protocol to the International Covenant on Civil and Political Rights, 19 December 1966.
  23. UN General Assembly, Optional Protocol to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights : resolution / adopted by the General Assembly, 5 March 2009.
  24. UN General Assembly, Optional Protocol to the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women, 6 October 1999.
  25. UN Human Rights Council, Optional Protocol to the Convention on the Rights of the Child on a Communications Procedure : resolution / adopted by the Human Rights Council, 14 July 2011.
  26. UN, Yearbook of ILC, Vol. II, 1970.
  27. www.theguardian.com/world/2018/oct/24/european-parties-urged-agree-israel-boycott-bds antisemitic-mep
  28. YILC, Report of the International Law Commission on the Work of its Twenty-fifth Session’ (Doc.A/9010.Rev.1),1973.