نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
2 استادیار فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3 استادیار حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
چکیده
افکار عمومی، از ابزارهای نظارت عمومی بر دولت است. نظارت عمومی بر دولت از سازوکارها و بسترهای تضمین حقوق شهروندی و ضامن ثبات دولت است. در صورت شکل‌گیری افکار عمومی به معنای واقعی کلمه و نادیده گرفتن آن توسط دولت، افکار عمومی قابلیت تبدیل به نافرمانی مدنی را دارد. بهره‌مندی شهروندان از آزادی‌های اجتماعی، شکل دولت، کارکرد و نحوة انتخاب اعضای دولت از جمله عوامل مؤثر در شکل‌گیری و اثرگذاری افکار عمومی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر کنترل قدرت در هر کشورند. در این پژوهش با تشریح جایگاه افکار عمومی در کنترل قدرت به مبانی شکل‌گیری و تأثیرگذاری افکار عمومی پرداخته شده و اعمال قدرت نظارتی افکار عمومی از منظر حقوق عمومی بررسی شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Impact of Public Opinion on the Political Oversight of the State
نویسندگان [English]
- Neda Rastegaran 1
- Abdolhamid Farzaneh 2
- Ruhhollah Rahimi 3
1 Ph.D. Student in Public law, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
2 Assistant Prof., Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
3 Assistant Prof of Public Law, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
چکیده [English]
Public opinion is one of the tools through which public oversight of the state is exercised. Public oversight of the state, in turn, is one of the most important mechanisms for guaranteeing citizens’ rights and maintaining the stability of the state. Public opinion can turn into civil disobedience if it is truly formed and ignored by the state. Citizens' enjoyment of social freedoms, the form of government, the manner by which state authorities are elected, are among the factors influencing the formation and influence of public opinion as one of the most important elements of power control in any country. Explaining the role of public opinion in controlling state power, this research examines how public opinion is formed and how it exerts influence. The paper will also study the exercise of supervisory power by public opinion from the perspective of public law.
کلیدواژه‌ها [English]
- Freedom
- Public opinion
- State
- Power control
- Oversight
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- بشیریه، حسین (1386)، آموزش دانش سیاسی، چ هفتم، تهران: نگاه معاصر.
- پرایس، وینسنت (1382)، افکار عمومی، ترجمة علی رستمی و الهام میرتهامی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
- ___________ (1388)، صحیفۀ امام خمینی، ج4، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- دادگران، سید محمد (1382)، افکار عمومی و معیارهای سنجش آن، چ هفتم، تهران: مروارید.
- راسخ، محمد (1396)، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، چ چهارم، تهران: دراک.
- سووی، آلفرد (1343)، افکار عمومی و اثر آن در زندگی اجتماعی، ترجمة جمال شمیرانی، تهران: شرکت سهامی افست.
- شومپیتر، جوزف (1357). کاپیتالیسم، سوسیالیسم و دموکراسی، ترجمة حسن منصور، تهران: مرکز.
- صانعی، پرویز (1381)، حقوق و اجتماع، تهران: طرح نو.
- عالم، عبدالرحمن (1392)، بنیادهای علم سیاست، چ بیست‌وپنجم، تهران: نی.
- عراقی، مهدی (1383)، اهمیت و کارکردها؛ بررسی و شناخت افکار عمومی، تهران، فجر.
- کاتوزیان، ناصر (1379)، کلیات حقوق: نظریة عمومی، چ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
- کریستنسن، ریو.ام و رابرت.او مک ویلیامز (1365). صدای مردم، ترجمة محمود عنایت، تهران: کتاب‌سرا.
- لازار، ژودیت (1380)، افکار عمومی، ترجمة مرتضی کتبی، تهران: نی.
- متولی، کاظم (1384)، افکار عمومی و شیوه‌های اقناع، تهران: بهجت.
- موحد، محمدعلی (1384)، در هوای حق و عدالت، چ سوم، تهران: کارنامه.
- نقیب‌زاده، احمد (1388)، درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی، چ هفتم، تهران: سمت.
- هگل، فریدریش؛ گئورگ، ویلهلم (1393)، عناصر فلسفۀ حق، ترجمة مهبد ایرانی‌طلب، چ دوم، تهران: قطره.
ب) مقالات
- احمدی، سید محمدصادق (1396)، «تحلیلی به مفهوم حق نظارت همگانی بر قدرت براساس دو رابطة حق-ادعا و حق-آزادی»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، ش 3، ص 723-707.
- پوراحمدی میبدی، حسین؛ سعیدی، روح‌الامین (1390)، «رابطة فرهنگ و هژمونی در عرصة جهانی: رویکردی گرامشینیستی»، رهیافت‌های سیاست بین‌الملل، ش36، ص 180-143.
- پورعباس، یعقوب (1384)، «اعمال حاکمیت با روش‌های دموکراسی مستقیم و بررسی آن در مورد جمهوری اسلامی ایران»، نشریة حقوق اساسی، ش 5، ص 28-9.
- حبیب‌نژاد، سید احمد؛ عامری، زهرا؛ خسروی، احمد (1399)، «تعهدات دولت در گسترش سواد حقوقی با نگاهی به نظام حقوقی ایران»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، ش1، ص181-197.
- حبیب‌نژاد، سید احمد؛ شیرزاد، امید (1398)، «حوزة عمومی و نسبت آن با نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامة حقوق بشر، ش27، ص 122-101.
- حبیب‌نژاد، سید احمد (1394)، «وجدان جمعی نیروی سازندة قانون اخلاقی»، فصلنامة تخصصی دین و قانون، ش8، ص69-96.
- حبیب‌نژاد، سید احمد؛ عامری، زهرا (1393)، «مبانی نظارت در نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، مجلة علوم سیاسی، ش 65، ص 32-7.
- خانی‌والی‌زاده، سعید (1399)، «دسترسی به اطلاعات و اسناد اداری در حمایت از حقوق شهروندان در فرانسه»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، ش 3، ص985-967.
- رهبرقاضی، محمودرضا؛ مسعودنیا، حسین؛ صادقی نقدعلی، زهرا؛ پوده، امیرحسین (1395)، «نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در تمایل به مشارکت در انتخابات و جهت‌گیری سیاسی»، فصلنامة پژوهش‌های ارتباطی، ش2، ص 145-125.
- عباسی، بیژن؛ عبادی بشیر، مقصود (1396)، «مبانی حقوقی یارانه‌های حزبی»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، ش 1، ص 50-27.
- هابرماس، یورگن (1385)، «حوزة عمومی»، مجلة حقوق عمومی، ترجمة جواد کارگزاری، ش2، ص 47-42.
- هاشمی، سید محمد (1382)، «از فلسفة سیاسی تا حقوق اساسی»، نشریة حقوق اساسی، ش 1، ص200-173.
- یزدان‌پناه، زین‌العابدین؛ بیات کمیتکی، مهناز (1399)، «نقش سواد رسانه‌ای در تحقق گفتمان حقوق شهروندی»، فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، ش 3، ص937-921.
ج) پایان‌نامه‌ها
- رشوند، علی‌اکبر (1380)، مقایسة عوامل مؤثر بر حساسیت افکار عمومی نسبت به مسائل اجتماعی در مناطق شهری و روستایی استان قزوین، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه قزوین، گروه علوم اجتماعی.
- سهراب‌زاده، عباس (1393)، تأثیر رسانه‌های نوین بر ساخت قدرت سیاسی در ایران دهة هشتاد خورشیدی، رسالة دکتری تخصصی، دانشگاه علامه طباطبایی.
- طلوع، ذکیه (1392)، تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر خط بر دیپلماسی عمومی و بازتاب آن در سیاست، مطالعة موردی ایالت متحدة آمریکا، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، گروه روابط بین‌الملل.
- کامرانی، علیرضا (1379)، نظارت عمومی و رابطة آن با آزادی‌های عمومی، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
- مزینانی، محمدمهدی (1389)، نقش رسانه بر افکار عمومی جامعة ایران، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
د) سایت‌ها
- ساعی، منصور (1390)، «افکار عمومی»، http://msaei.blogfa.com/post/122/%D9%86% .
- انگلیسی
- A) Books
- O'Byrne, Darren J (2013), Human Rights: An Introduction, Nowyork: Routledge.
- David L, Paletz; Owen, Diana; Cook, Timoty E. (2011), Government and Politics in the Information Age, Boston: Flat World Knowledge Press.
- Sojo, Carlos (2011), The State under scrutiny: Public opinion, Stateness and government performance in Latin America, Santiago de Chile; Cepal.
)