نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
طرح مسئولیت علیه مقامات حکومتی و بازخواست آنها بهسبب صلاحیت و اختیاراتی که از آن برخوردارند، امروزه امری مبرهن و معمول است که بنا به اهداف و نتایج مختلف برخاسته از آن، در قالبهای متعددی توسط نهادهای ذیربط اعمال میشود. قضاوت سیاسی بهعنوان یک سازوکار و ضمانت اجرای ویژه و در عین حال قوی، بهمنظور طرح مسئولیت صاحبمنصبان و تعقیب آنها مطرح است که در کنار نهادهای دیگری همچون تذکر، سؤال، استیضاح، سانسور دولت، نظارتهای قضایی و اداری استفاده میشود. در این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، ماهیت، تاریخچه و کارکرد قضاوت سیاسی بهعنوان یک سازوکار نظارتی علیه اغلب مقامات ردهبالای اجرایی در نظام ریاستی و همچنین رئیس کشور در نظامهای جمهوری پارلمانی بررسی شده و در مقایسه با سایر سازوکارهای نظارتی تعریف و تشریح شد. قضاوت سیاسی یک فرایند رسیدگی به جرائم و تخلفات خاص ارتکابی از سوی برخی مقامات حکومتی است که توسط یک مرجع سیاسی صورت میگیرد که به صدور احکام و تصمیمات دارای ماهیت سیاسی منجر میشود.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Political Trial as a Monitoring Mechanism Political judgment as a monitoring mechanism
نویسندگان [English]
- Bizhan Abbasi 1
- Abdollah Abbasi Firozjah 2
1 Associate Prof, Department Of Public Law, Faculty Of Law And Political Science, University Of Tehran, Tehran, Iran
2 Ph.D.Student In Public Law, Faculty Of Law And Political Science, University Of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
Nowadays It is common and obvious to consider responsibility against the public officials and prosecute them due to authorities and jurisdictions which they possess which is applicable according to its various aims and effects in different ways by the relevant institutions. Political prosecution and hearing is considered as a special and also effective mechanism and sanction to prosecute officials and exercise responsibility against them which is used along with the other mechanism such as warning, questioning, interpellation, government censuring and judicial and administrative proceeding. In this research, by a descriptive_ analytic approach, the nature. History and function of political judgment as a monitoring mechanism against some high officials in the presidential system and the president in the republic parliamentary system has been deliberated and compared with other supervisory mechanism has been described. Political judgment is a process of investigation and hearing about some crimes and infractions committed by some high officials which will be done by a political unit and results in a political verdict.
کلیدواژهها [English]
- Removal and disqualification
- Parliamentary prosecution
- monitoring mechanisms
- Political judgment
- public officials
- فارسی
الف) کتابها
- الیوت، کاترین؛ ورنون، کاترین (1382)، نظام حقوقی فرانسه، ترجمۀ صفر بیگزاده، تهران: مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی.
- بوشهری، جعفر (1376)، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: کتیبه.
- تنک، آندره (1369)، حقوق ایالات متحده آمریکا، ترجمۀ سید حسین صفایی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- جعفری ندوشن، علیاکبر (1383)، تفکیک قوا در حقوق ایران، فرانسه و ایالات متحدۀ آمریکا، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- زرنگ، محمد (1384)، سرگذشت قانون اساسی در سه کشور ایران، فرانسه و آمریکا، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- عباسی، بیژن (1397)، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: دادگستر.
- فروغی، محمدعلی (1382)، حقوق اساسی، آداب مشروطیت دول، به کوشش علیاصغر حقدار، تهران: کویر.
- قاسمزاده، قاسم؛ گرجی ازندریانی، علیاکبر (1390)، حقوق اساسی، تهران: جنگل.
- قاضی شریعتپناهی، ابوالفضل (1383)، حقوقشناسی و نهادهای سیاسی، تهران: میزان.
- --------------------- (1376)، تقریرات درس حقوقشناسی تطبیقی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
- منتسکیو، شارل (1362)، روحالقوانین، ترجمۀ علیاکبر مهتدی، تهران: امیرکبیر.
- موروا، آندره (1345)، تاریخ انگلستان، ترجمۀ مجید مسعودی، گوتنبرگ.
- ---------- (1340)، تاریخ آمریکا، از پیدایش تا جنگ دوم، ترجمۀ نجفقلی معزی، تهران: تابش.
- نقیبزاده، احمد (1388)، سیاست و حکومت در اروپا، تهران: سمت.
- هریسینژاد، کمالالدین (1395)، حقوق اساسی تطبیقی، تبریز: آیدین.
ب) مقالات
- توسلی نایینی، منوچهر (1385)، «مصونیتهای شغلی در حقوق ایران»، نشریۀ حقوق اساسی، ش6، سال چهارم، ص 90-108.
- انگلیسی
- A) Books
- GARVEY (T), COLE (2015), Impeachment and removal, Washington dc, Congressional research service
- B) Articles
- SIMSON CAIRD (2016), “Impeachment”, House of commons library, Number CBP7612.