دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22059/jplsq.2020.304002.2457

چکیده

طرح مسئولیت علیه مقامات حکومتی و بازخواست آنها به‏سبب صلاحیت و اختیاراتی که از آن برخوردارند، امروزه امری مبرهن و معمول است که بنا به اهداف و نتایج مختلف برخاسته از آن، در قالب‏های متعددی توسط نهادهای ذی‏ربط اعمال می‏شود. قضاوت سیاسی به‏عنوان یک سازوکار و ضمانت اجرای ویژه و در عین حال قوی، به‏منظور طرح مسئولیت صاحب‏منصبان و تعقیب آنها مطرح است که در کنار نهادهای دیگری همچون تذکر، سؤال، استیضاح، سانسور دولت، نظارت‏های قضایی و اداری استفاده می‏شود. در این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، ماهیت، تاریخچه و کارکرد قضاوت سیاسی به‏عنوان یک سازوکار نظارتی علیه اغلب مقامات رده‏بالای اجرایی در نظام ریاستی و همچنین رئیس کشور در نظام‏های جمهوری پارلمانی بررسی شده و در مقایسه با سایر سازوکارهای نظارتی تعریف و تشریح شد. قضاوت سیاسی یک فرایند رسیدگی به جرائم و تخلفات خاص ارتکابی از سوی برخی مقامات حکومتی است که توسط یک مرجع سیاسی صورت می‏گیرد که به صدور احکام و تصمیمات دارای ماهیت سیاسی منجر می‏شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Political Trial as a Monitoring Mechanism Political judgment as a monitoring mechanism

نویسندگان [English]

  • Bizhan Abbasi 1
  • Abdollah Abbasi Firozjah 2

1 Associate Prof, Department Of Public Law, Faculty Of Law And Political Science, University Of Tehran, Tehran, Iran

2 Ph.D.Student In Public Law, Faculty Of Law And Political Science, University Of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Nowadays It is common and obvious to consider responsibility against the public officials and prosecute them due to authorities and jurisdictions which they possess which is applicable according to its various aims and effects in different ways by the relevant institutions. Political prosecution and hearing is considered as a special and also effective mechanism and sanction to prosecute officials and exercise responsibility against them which is used along with the other mechanism such as warning, questioning, interpellation, government censuring and judicial and administrative proceeding. In this research, by a descriptive_ analytic approach, the nature. History and function of political judgment as a monitoring mechanism against some high officials in the presidential system and the president in the republic parliamentary system has been deliberated and compared with other supervisory mechanism has been described. Political judgment is a process of investigation and hearing about some crimes and infractions committed by some high officials which will be done by a political unit and results in a political verdict.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Removal and disqualification
  • Parliamentary prosecution
  • monitoring mechanisms
  • Political judgment
  • public officials
  1. فارسی

الف) کتاب‏ها

  1. الیوت، کاترین؛ ورنون، کاترین (1382)، نظام حقوقی فرانسه، ترجمۀ صفر بیگ‏زاده، تهران: مرکز پژوهش‏های مجلس شورای اسلامی.
  2. بوشهری، جعفر (1376)، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: کتیبه.
  3. تنک، آندره (1369)، حقوق ایالات متحده آمریکا، ترجمۀ سید حسین صفایی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  4. جعفری ندوشن، علی‏اکبر (1383)، تفکیک قوا در حقوق ایران، فرانسه و ایالات متحدۀ آمریکا، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  5. زرنگ، محمد (1384)، سرگذشت قانون اساسی در سه کشور ایران، فرانسه و آمریکا، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  6. عباسی، بیژن (1397)، حقوق اساسی تطبیقی، تهران: دادگستر.
  7. فروغی، محمدعلی (1382)، حقوق اساسی، آداب مشروطیت دول، به کوشش علی‏اصغر حقدار، تهران: کویر.
  8. قاسم‏زاده، قاسم؛ گرجی ازندریانی، علی‏اکبر (1390)، حقوق اساسی، تهران: جنگل.
  9. قاضی شریعت‏پناهی، ابوالفضل (1383)، حقوق‏شناسی و نهادهای سیاسی، تهران: میزان.
  10. --------------------- (1376)، تقریرات درس حقوق‏شناسی تطبیقی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
  11. منتسکیو، شارل (1362)، روح‏القوانین، ترجمۀ علی‏اکبر مهتدی، تهران: امیرکبیر.
  12. موروا، آندره (1345)، تاریخ انگلستان، ترجمۀ مجید مسعودی، گوتنبرگ.
  13. ---------- (1340)، تاریخ آمریکا، از پیدایش تا جنگ دوم، ترجمۀ نجفقلی معزی، تهران: تابش.
  14. نقیب‏زاده، احمد (1388)، سیاست و حکومت در اروپا، تهران: سمت.
  15. هریسی‏نژاد، کمال‏الدین (1395)، حقوق اساسی تطبیقی، تبریز: آیدین.

 

ب) مقالات

  1. توسلی نایینی، منوچهر (1385)، «مصونیت‏های شغلی در حقوق ایران»، نشریۀ حقوق اساسی، ش6، سال ‏چهارم، ص 90-108.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. GARVEY (T), COLE (2015), Impeachment and removal, Washington dc, Congressional research service

 

  1. B) Articles
  2. SIMSON CAIRD (2016), “Impeachment”, House of commons library, Number CBP7612.