نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه حقوق، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
حکمرانی تنظیمی با دو عبارت دولت تنظیم‌گر و نهادهای تنظیمی پیوندی ناگسستنی دارد؛ نقش دولت به‌عنوان مقررات‌گذار در مفهوم مدرن پررنگ‌تر است و با حرکت به‌سوی دولت‌های تنظیمی پست‌مدرن، از نقش دولت به‌عنوان مقرره‌گذار کاسته می‌شود و نهادهای تنظیمی بیش از پیش به این امر می‌پردازند. در نوشتار حاضر با استفاده از شیوة کتابخانه‌ای تعهدات دولت تنظیم‌گر و نهادهای تنظیمی در برابر یکدیگر، گردآوری و سپس به روش توصیفی – تحلیلی، هریک از تعهدات مورد تجزیه‌وتحلیل شده است. هدف پژوهش، کشف دلایل لزوم وجود تعامل متوازن، با نگاهی به خلأهای موجود در ساختار حکمرانی تنظیمیِ ایران است. یافته‌های تحقیق، حاکی از آن است که اولاً برای درک دقیق دولت تنظیمی، باید از مرحلة توصیف بیرونی گذر کرد و به کالبدشکافیِ عملکرد اندام‌وارِ اجزای درونی آن پرداخت؛ ثانیاً تحقق حکمرانی تنظیمی در ایران، نیازمند تفکیک دولت از نهادها در عین یکپارچگی آنهاست؛ ثالثاً طرح قانونی واحد در ایران که به‌نحوی شایسته متضمن تعهدات متقابل تمامی نهادهای تنظیمی و قوای حکومتی در مقابل یکدیگر باشد، ضروری است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Evaluating the Relationdhip between the Reciprocal Obligations of Regulatory Institutions and the Regulatory State;with Emphasis on Balanced Interaction in the Modern Approach
نویسندگان [English]
- Ayat Mulaee 1
- Seyed Ali Mousavi 2
1 Associate Prof, Department of Law, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 Ph.D. Student in Public Law, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]
Regulatory governance is inextricably linked with the two terms: regulatory state and regulatory institutions. The role of the state as a transitional regulator is more prominent in the modern sense. Due to the move towards the postmodern regulatory state, the role of government as a regulator has diminished and regulators are increasingly addressing this. In this paper, using library sources, the mutual obligations of the regulatory state and regulatory institutions to each other have been collected. Then, with a descriptive-analytical method, each of the obligations is analyzed. The purpose of this study is to show the need for balanced interaction by looking at the gaps in the structure of Iran's regulatory governance. The research findings indicate that: first, to understand the regulatory state accurately, one must go through the external description stage and dissect the organ-like function of its internal components; second, the realization of regulatory governance in Iran requires the separation of the government from regulatory institutions. Finally, a unified legal plan in Iran that adequately guarantees the reciprocal obligations of regulatory bodies and the government is essential.
کلیدواژه‌ها [English]
- interaction
- commitments
- balance
- regulatory state
- regulatory institutions.
- فارسی
الف) کتاب‌‌ها
- الوانی، سید مهدی؛ ندائی، امین (1397)، شبکه‌ها در بخش دولتی از تئوری تا عمل، چ اول، تهران: مهکامه.
- چلبی، آزاده (1397)، فساد و مقبولیت قانون از منظر جامعه‌شناسی حقوق، چ دوم، تهران: نی.
- دادگر، یدالله (1398)، محور‌های اساسی در نظام‌های اقتصادی، چ سوم، تهران: نی.
- سابا، ژوزف؛ مویر، راسل (1385)، بهبود عملکرد شرکت‌های دولتی، ترجمۀ یوسف جسمی و لیلا بندری، چ اول، تهران: مرکز پژوهش‌‌های مجلس.
- شمس، عبدالحمید (1381)، مقررات‌زدایی، تهران: سمت.
- شیروی، عبدالحسین (1399)، حقوق اقتصادی، چ اول، تهران: سمت.
- قاسمی حامد، عباس (1394)، حقوق اقتصادی، چ اول، تهران: دراک.
- مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضاییه (1392)، بررسی تطبیقی نقش قوۀ قضاییه در سرمایه‌گذاری، رقابت و خصوصی‌سازی، مدیر پروژه: جلال طالبی، چ اول، تهران: جنگل.
- موسی‌زاده، رضا (1394)، مالیه عمومی، چ یازدهم، تهران: میزان.
ب) مقالات
- اصغرنیا، مرتضی؛ رستمی، ولی (1397)، «درآمدی بر ویژگی‌های مقررات اقتصادی خوب و کارامد در حقوق رقابت»، فصلنامۀ حقوق اداری، سال پنجم، ش 15، ص 73-55.
- بادینی، حسن؛ پشتدار، حسین (1392)، «نظام حقوقی تأمین اجتماعی؛گذار از دولت رفاه به ایدۀ حکمرانی مطلوب»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، دورۀ شانزدهم، ش 61، ص 328-295.
- پتفت، آرین؛ مؤمنی راد، احمد (1394)، «سیر تحول نحوه مداخله دولت در اقتصاد از منظر حقوق عمومی، از دولت رفاه تا دولت فراتنظیمی»، فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، سال هفدهم، ش 47، ص 204-185.
- جنیدی، لعیا (1381)، «مطالعۀ تطبیقی تعهد به دادن اطلاعات با تأکید بر نظام‌های کامن‌لا»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دورۀ 56، شمارۀ پیاپی 510، ص 47-11.
- زارعی، محمدحسین (1394)، «فرایند دموکراتیک شدن، پاسخگویی و مدیریت دولتی»، در: گفتارهایی در حقوق عمومی مدرن، حاکمیت قانون و دموکراسی، چ اول، تهران: خرسندی، ص 287-257.
- زارعی، محمدحسین؛ شمس، عرفان (1392)، «درآمدی بر مفاهیم و نظریه‌های مقررات‌گذاری اقتصادی»، مجلۀ تحقیقات حقوقی، ش 62، ص 234-163.
- شفیعی سردشت، جعفر؛ گرجی ازندریانی، علی‌اکبر؛ فاضلی‌نژاد، جواد (1397)، «کژتابی مفهومی نظارت در نظام حقوقی ایران»، فصلنامۀ حقوق اداری، سال ششم، ش 16، ص 88-63.
- شمس، عرفان (1388)، «نقش نهادهای مقررات‌گذار در تنظیم خدمات عمومی»، فصلنامۀ اطلاع‌رسانی حقوقی، سال ششم، ش 19 و 20، ص 59-41.
- علی‌نژاد، فرهاد؛ چیت‌سازان، الهام (1391)، «بررسی مفهوم استقلال تقنینی و نظارتی بانکی و تحلیل چگونگی آن در نظام بانی ایران»، بیست‌ودومین همایش سالیانۀ سیاست‌های پولی و ارزی، پژوهشکدۀ پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ص 21-1.
- محمدنژاد، حیدر (1397)، «خصوصی‌سازی خدمات عمومی در نظام حقوق اقتصادی ایران، فرانسه و انگلستان»، فصلنامۀ حقوق اداری، سال ششم، ش 17، ص 75-101.
- مرکز مالمیری، احمد (1398)، «ویژگی‌های بوروکراسی توانمند برای اجرای قانون»، فصلنامۀ حقوق اداری، سال ششم، ش 19، ص 237-209.
- منصورنژاد، محمد (1383)، «فلسفۀ نظارت»، فصلنامۀ حکومت اسلامی، ش 33، ص 20-44.
- هداوند، مهدی (1387)، «درآمدی بر مقررات‌گذاری اقتصادی»، فصلنامه مجلس و پژوهش، سال 14، ش 56، ص 84-47.
- هداوند، مهدی؛ سرزعیم، علی (1387)، «تحول نقش دولت در اقتصاد»، فصلنامۀ اطلاع‌رسانی حقوقی، سال ششم، ش 14، ص 65-37.
- انگلیسی
- A) Books
- Ayres, Ian & Braithwaite, John (1992), Responsive Regulation: Transcending the Deregulation, Oxford University Press.
- Cook, Paul & Mosedale, sarah (2007), Regulation, Market and Poverty, Edward Elgar Publishing.
- Crew, M & Parker, D (2006), International Handbook on Economic Regulation, Edward Elgar Publishing: UK.
- Hertog, john den (1999), General Theories of Regulation, Economic Institute/CLAV, Utrecht University.
- Majone, Giandomenico (1993), Controlling Regulatory Bureaucracies; lessons from the American Experience, EUI Working Paper SPS 93/3.
- Morgan, Bornwen & Yeung, Karen (2007), An Introduction to Law and Regulation: Text and Materials, First Published, Cambridge: Cambridge University Press.
- Ogus, Anthony (2001), Economic and the Law, Edward Elgar Publishing.
- Pierce, Richard J; Shapir, Sidney A & Verkuil, Paul R (1999), Administrative Law and Process, Third edition, New York Foundation Press.
- Power M (1997), The Audit Society: Ritual of Verification, Oxford University Press.
- Reif, Linda c (2004), The Ombudsman, Good Governance and the International Human Rights System, Leiden: Springer Science and Business Media Dordrecht.
- Saba, Joseph & Moir, Russell (2006), Improving the Performance of State-Owned Companies, Translated by Yousef Jasmi and Leila Bandari, First Edition, Tehran, Parliamentary Research Center.
- Senn, Myriam (2011), Non-state Regulatory Regimes, Understanding Institutional transformation, Springer-verlag Berlin Heidelberg.
- Turpin, Colin & Tomkins, Adam (2007), British Government and the Constitution, sixth Edition, Cambridge: Cambridge University Press.
- Whish, R & Bailey, D (2012), Competition Law, 7th ed, Oxford University Press; USA.
- Zimmer, D (2012), The Goals of Competition Law, ASCOLA Competition Law Series, Edward Elgar Publishing; USA.
- B) Articls
- Coglianse, Cary & Mendelson, Evan (2010),”Meta-regulation and Self-regulation”, in: Baldwin, Robert etal, (eds), The Oxford Handbooks of Regulation, UK: Oxford University Press, PP. 147-169.
- Foucault, Michel (1991), “Govermentality”, in Graham Burchell, Colin Gordon, and Peter Miller (eds) The Foucault Effect: Studies in Govermentality, Wheatsheaf, Hemel Hempstead, pp. 87-105.
- Heracleous, Loizos (1999), “Privatization: Global trends and implications of the Singapore experience”, International journal sector management, Vol. 12, No. 5, pp. 1-29.
- Offe, Claus (2000), “Civil society and social order: Demarkating and combining market, state and community”, European Journal of Sociology, Vol. 41, No. 1, pp. 71-94.
- Scott, Colin (2000), “Accountability in the Regulatory State”, Journal of Law and Society, Vol. 27, No. 1, pp. 38-60.
- Scott, Colin (2003), “Regulation in the Age of Governance: The Rise of the Post Regulatory State”, National Europe Centre Paper, No. 100, pp. 1-28.
)