دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‏شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق بین‏الملل عمومی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 دانشیار گروه حقوق دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

در محاکمات دادگاه کیفری بین‏المللی برای رواندا، بسیاری از شخصیت‏های غیرنظامیِ صاحب قدرت که نقش مهمی در قتل عام مردم رواندا در سال 1994 داشتند، محاکمه شدند، بدون اینکه در اساسنامة دادگاه، مسئولیت مافوق غیرنظامی پیش‏بینی شده باشد. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی در پی بررسی این مسئله است که محاکم کیفری بین‏المللی در وضعیتی که اساسنامة آن، حکمی در خصوص مافوق غیرنظامی نداشت، در خصوص چالش اعمال دکترین مسئولیت فرمانده در خصوص غیرنظامیان چه رویکردی اتخاذ کرده‏اند و این رویکرد چه تأثیری بر روند تصویب اساسنامة رم داشته است. یافته‏های نوشتار حاضر نشان می‏دهد که به‏طور کلی محاکم کیفری بین‏المللی پذیرفته‏اند که دکترین مسئولیت فرمانده می‏تواند بر مرتکب غیرنظامی اعمال شود و در این مسیر، استدلال‏های قضایی در محاکم یوگسلاوی سابق و رواندا، الگویی مبنایی برای محتوای مادة 28 اساسنامة دیوان کیفری بین‏المللی شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Doctrine of the Civilian Superior ‎Responsibility Based on International Case law

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Barzegar 1
  • Bahman Saedi 2
  • Hossein Aghaee Jannatmakan 3

1 Ph.D Student in Criminal Law and Criminology, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Ph.D Student in International Law, University of Tehran, Tehran, Iran

3 Associate Prof., Department of Law, Shahid Chamran University of Ahvaz,. Ahvaz, Iran

چکیده [English]

The International Criminal Tribunal for Rwanda tried many civilians who played a significant role in the 1994 Rwandan massacre while the civilian superior responsibility was not prescribed in the tribunal's statute. The current study employs a descriptive-analytical approach to examine the Rwandan tribunal's approach to the challenge of applying the doctrine of commander's responsibility to civilians and how this approach has influenced the Rome Statute. The findings of this article show that international criminal tribunals have generally accepted that the commander responsibility doctrine can be applied to civilians. Furthermore, the judicial reasonings in the Yugoslavia and Rwanda tribunals have served as a foundation for the contents of Article 28 of the Statute of the International Criminal Court.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rome Statute
  • international ‎criminal tribunals
  • ‎responsibility of civilian ‎superiors
  • Rwanda
  • the ‎former Yugoslavia‏.‏
  1. فارسی

الف) کتاب‏ها

  1. آقایی جنت مکان، حسین (1386)، محاکمة قدرت: مسئولیت کیفری مقامات مافوق و زیردستان آنان در حقوق کیفری بین‏المللی، تهران: گنج دانش.
  2. بیسچوف، جیمز ال؛ رید، ناتالی ال (1395)، اشکال مسئولیت در حقوق کیفری بین‏المللی، ترجمۀ حسین آقایی جنت مکان، تهران: جنگل.
  3. حامد، سهیلا (1386)، صلاحیت جهانی، تهران: جهاد دانشگاهی.
  4. میرمحمدصادقی، حسین (1383)، دادگاه بین‏المللی کیفری، تهران: دادگستر.

 

ب) مقالات

  1. زمانی، سید قاسم؛ حسینی‏اکبرنژاد، هاله (1394)، «جامعۀ بین‏المللی و عدالت کیفری جهانی»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران: ش 3، صص 315-339.
  2. صلاحی، سهراب (1394)، «مسئولیت کیفری مافوق در نقض قواعد و مقررات حقوق بشر و بشردوستانه از سوی مأمورین مافوقیکایی در اشغال عراق»، مجلۀ حقوقی بین‏المللی، ش 54، صص 255-286.
  3. میرمحمدصادقی، حسین (1383)، «مسئولیت مأموران مادون و مقامات مافوق در اساسنامۀ دادگاه کیفری بین‏المللی»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی دانشگاه شهید بهشتی، دورۀ 7، ش 39، صص 203-220.