نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 استاد، گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
شیوع ویروس کرونا در چین به بروز یک همه‌گیری منجر شده و آثار سوء متعددی بر جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و انسانی جامعۀ بین‌المللی بر جای گذاشته است. اساسنامة سازمان بهداشت جهانی و مقررات بین‌المللی بهداشت مصوب 2005 همان سازمان دو معاهدۀ بین‌المللی در راستای مبارزه، پیشگیری و کنترل بیماری‌های فراگیرند که دولت‌های عضو را متعهد به اطلاع‌رسانی بدون تاخیر و با کارامدترین روش به سازمان بهداشت جهانی می‌کند. از آنجا که حق بر حیات و حق بر سلامت که از حقوق بنیادین انسانی‌اند، در این همه‌گیری به خطر می‌افتد، به‌نظر می‌رسد اقدام مناسب و اطلاع‌رسانی به‌موقع کشور منشأ بیماری به یک قاعدۀ عرفی تبدیل شده است؛ امری که در قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل نیز دیده می‌شود. دولت چین به‌عنوان عضو دو معاهدۀ مذکور، با عدم اطلاع‌رسانی به سازمان بهداشت جهانی و تهدید کسانی که در این باره اطلاع‌رسانی کردند، عدم مشورت با سازمان و عدم پاسخگویی به‌موقع به سازمان، تعهدات معاهداتی و غیرمعاهداتی خود را نقض کرده است، ازاین‌رو می‌توان مسئولیت بین‌المللی آن را مورد استناد قرار داد که در این مقاله به بررسی آن و امکان اقامة دعوا علیه چین در دیوان بین‌المللی دادگستری خواهیم پرداخت.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The International Responsibility of the Chinese Government for the Covid-19 Pandemic
نویسندگان [English]
- Abbasali Kadkhodaei 1
- Sasan Yousefi 2
1 Prof., Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Ph.D. Student in Public International Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]
The outbreak of the Corona Virus in China has led to a global pandemic which caused adverse effects on economic, social and humanitarian aspects of the international community. The statute of the World Health Organization (WHO) and the International Health Regulations (IHR) approved in 2005 are two main legal instruments aimed at preventing, responding and controlling widespread infectious diseases. These instruments oblige WHO members to notify and inform the organization about the outbreak of infectious diseases without delay and in the most efficient way. Since the right to health and the right to life, two fundamental human rights, are endangered by a pandemic, it seems that timely notification by the origin country has become a customary rule, which is reflected in United Nations Security Council resolutions. The Chinese government as a party to the above-mentioned instruments has violated its treaty and non-treaty obligations by not informing the WHO of the outbreak, as well as threatening those who tried to do so. Therefore, its international responsibility can be invoked, which will be examined in this paper. The possibility of filing a lawsuit with the International Court of Justice will also be analyzed.
کلیدواژه‌ها [English]
- international responsibility
- COVID-19 pandemic
- epidemic diseases
- International Health Regulations
- Statute of the World Health Organization.
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- ابراهیم‌گل، علیرضا (1396)، مسئولیت بین‌المللی دولت «متن و شرح مواد کمیسیون حقوق بین‌الملل، چ نهم، تهران: شهر دانش.
- مافی، همایون (1397)، مجموعه قوانین و مقررات حقوق بین‌الملل، چ ششم، تهران: مجد.
ب) مقالات
- ابراهیم گل، علیرضا؛ روشنفکر،پریسا؛ طباطبایی لطفی، سیداحمد (1400)، «حقوق بشر و مبارزه با بیماری‌های واگیر در عرصۀ بین‌المللی: ضرورت‌ها و چالش‌ها». فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دورۀ 51، ش، ص 263-283.
- رحیمی، غلامرضا (1389)، «سازمان بهداشت جهانی (WTO)»، مجلۀ دانشکدۀ پیراپزشکی ارتش. سال پنجم، شماره 1، دوره 8، ص 56-53.
- عبدالهی، محسن (1390)، «رویکردهای نظام مسئولیت بین‌المللی در جبران خسارات ناشی از اعمال منع‌نشده در حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، ش 56، ص 278-211.
- فضائلی، مصطفی؛ ستایش‌پور، محمد (1399)، «تفسیر ایستای دیوان بین‌المللی دادگستری در شناسایی مسئولیت نسل‌زدایی: واکاوی قضیۀ کرواسی علیه صربستان (2015)»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره 50، ش 1، ص 374-355.
- سیدفاطمی، سید محمدقاری (1379)، «حق حیات»، فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، ش 31، ص 166-150.
- محبّی، محسن؛ بذّار، وحید (1397)، «مفهوم استناد به مسئولیت بین‌المللی با تأکید بر طرح کمیسیون حقوق بین‌الملل (2001)»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره 48، شماره 1، ص 222-201.
- منتی، حسین (1399)، «بررسی اثرات ویروس کرونا کووید 19 بر اقتصاد جهانی»، ویژه‌نامۀ پیامدهای شیوع ویروس کرونا - کووید 19. ش2، ص 181-163.
- انگلیسی
- A) Articles
- Aginam, O. (2002), “International law and communicable diseases”, Bulletin of the World Health Organization, 80, pp 946-951.
- Argentini, M. (2021), “Right to Health and Obligation of Prompt Notification: Possible China’s International Responsibility in Relation to Covid-19”, Revista Jurídica Portucalense, pp.43-60.
- Creutz, K. (2020), “China’s Responsibility for the COVID-19 Pandemic”, Finnish Institute of International Affairs working paper, 115, pp.1-15.
- Sirleaf, M. (2018), “Responsibility for epidemics”, Tex. L. Rev., 97, pp.101-169
- Usulor, C. (2020), “COVID-19: Examining China's Liability under International Law”, Available at SSRN 3667341, pp.1-7
- B) Documents
- Constitution of the World Health Organization
- International Health Regulations (2005)
- International Labour Organization, Covid-19 and the world of work, 25 january 2021
- statute of the international court of justice
- the role of the international court of justice
- UNICEF GLOBAL COVID-19 Situation Report, No. 12 September 2020
- C) Cases
- ICJ, Alleged Violations of the 1955 Treaty of Amity, Economic Relations, and Consular Rights (Islamic Republic of Iran v United States of America), 2018
- ICJ, Legality of the Threat or Use of Nuclear Weapons, advisory opinions,1996
- ICJ, Legality of the Use by a State of Nuclear Weapons in Armed Conflict (Request for Advisory Opinion by the World Health Organization(,1995
)