نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

• مرتضی قاسم آبادی ¹
• بیژن عباسی ²
• وحید خانی ³

¹ دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران، تهران، ایران

² استاد، گروه حقوق عمومی، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

اصل 153 قانون اساسی ج.ا.ا با درک تجربۀ تلخ گذشتۀ ناشی از انعقاد معاهدات سلطه‌جویانه، هرگونه قراردادی را که موجب سلطۀ بیگانگان بر منابع طبیعی، اقتصادی، فرهنگ و ... شود، ممنوع اعلام کرده است. به‌نظر می‌رسد این اصل نیاز به بازتعریف مصادیق قراردادهای مستوجب سلطه دارد، چراکه می‌تواند موجب سوءبرداشت شود. با این اوصاف مقالۀ حاضر با روش تحلیلی - توصیفی و استفاده از ابزارهای کتابخانه‌ای و نظرهای شورای نگهبان در پی این هدف است که ضمن تعریف «سلطه» و دامنۀ شمول مفهوم «بیگانه»، مصادیق اصل 153 را بازتعریف کرده و ابهامات موجود در این زمینه را پاسخ دهد. نوشتار حاضر بر این فرض استوار است که عینیت سازی اصل 153 نیازمند قوانین موضوعه و تبیین و تکمیل آن از جانب مجلس است و خلأ قانون عادی در زمینۀ تعریف مصادیق اصل 153 موجب می‌شود که اصل یادشده جزء اصول معطل‌مانده و مسکوته تلقی شود. بنابراین یافتۀ اصلی نوشتار حاضر این است که مصادیق اصل یادشده از جمله «دیگر شئون کشور» می‌تواند موجب ایجاد سوءبرداشت‌ها و تفاسیری شود منافع ملی را بسیار تحت تأثیر قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

• اصل 153
• بیگانه
• سلطه
• شورای نگهبان
• قانون اساسی ایران
• قرارداد

عنوان مقاله [English]

Redefining instances subject to foreign-dominated contracts (Article 153 of Iran’s Constitution) with taking a look at the procedures of the Guardian Council

نویسندگان [English]

• Morteza Ghasemabadi ¹
• Bizhan Abbasi ²
• Vahid Khani ³

¹ Ph.D student in public law, University of Tehran, Tehran, Iran

² prof., of the Department of Public Law, Faculty of Law and Political Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

³ MA. in public Law at Tabriz University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Article 153 of the Constitution of the Islamic Republic of Iran, recognizing the bitter experience of the past resulting from the conclusion of hegemonic treaties, has prohibited any contract that causes foreign domination of natural resources, economy, culture, etc. This Article seems to need to redefine the instances of contracts subject to domination because it can lead to misunderstandings. However, this present article seeks to redefine the instances of Article 153 while defining "domination" and the scope of the concept of "alien" and to answer the ambiguities in this field by analytical-descriptive method and using library tools and opinions of the Guardian Council. This article is based on the premise that the objectification of Article 153 requires the relevant laws and its explanation and completion by the parliament, and the emptiness of ordinary law in defining the instances of Article 153 makes the mentioned principle one of the suspended and silent Articles. Therefore, the main finding of the present article is that the instances of the mentioned principle, including "other affairs of the country", can lead to misunderstandings and interpretations that can have profound effects on national interests.

کلیدواژه‌ها [English]

• Article 153
• Contract
• domination
• foreign
• Guardian Council
• Iranian Constitution