دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل، گروه حقوق، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد مقدس، ایران

2 استاد، گروه حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، تهران، ایران

3 دانش‌آموخته دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد، ایران

10.22059/jplsq.2020.288210.2152

چکیده

رئیس‌جمهور ایالات متحده، طی بیانیه‌ای رسمی در 27 مارس 2019، حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندی‌های جولان را که بخشی از خاک کشور سوریه و در اشغال این رژیم بود، به رسمیت شناخت. این اقدام، از زوایای مختلف قابل تأمل و بررسی است. با وجود این، آنچه در این مقاله در پی بررسی آنیم، این مسئله است که به رسمیت شناخته شدن حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندی‌های جولان از سوی رئیس‌جمهور ایالات ‌متحده، از منظر حقوقی چه وضعیتی دارد و چه پیامدهایی به‌دنبال خواهد داشت. براساس یافته‌های این پژوهش که به شیوۀ توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده، این اقدام، علاوه‌بر نقض حقوق بین‌الملل عرفی در عدم شناسایی وضعیت‌های ناشی از اعمال زور و نقض قواعد آمرۀ حقوق بین‌الملل، با قطعنامه‌های مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل متحد به‌ویژه قطعنامه‌های 242 سال 1967 و 497 سال 1981 میلادی، در تضاد است و تجاوز به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه محسوب می‌شود. براساس موازین حقوق بین‌الملل، نه‌تنها این تصمیم سبب رسمیت بخشیدن به جدایی جولان از سوریه نمی‌شود، بلکه به تحقق مسئولیت بین‌المللی دولت آمریکا منجر خواهد شد. بر این اساس، دولت آمریکا موظف است اولاً به‌سرعت به وضعیت غیرقانونی مزبور پایان دهد؛ ثانیاً خسارت وارده به دولت سوریه در نتیجة این تصمیم را جبران کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Legality of US Recognition of Israeli Sovereignty over the Golan Heights from the Perspective of International Law

نویسندگان [English]

  • Sakr Saboh 1
  • sayyed ghasem zamani 2
  • Sayyed Ali Razavi 3

1 Ph.D. Student in International Law, Law Department, Razavi University, Mashhad, Iran

2 Prof. Faculty of Law and Political Science, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran

3 Ph.D. in Private Law, Razavi University, Mashhad, Iran

چکیده [English]

The sovereignty of the Zionist Regime [Israel] over the Golan Heights - which was part of Syrian territory before it was occupied by Israel - was recognized by the President of the United States, in a proclamation on March 27, 2019. While this proclamation can be examined from many perspectives, this paper will attempt to consider its legality and consequences from an international-law viewpoint. Based on the findings of this research, which was carried out in a descriptive-analytical way, this action by the United States violates customary international law which prohibits recognition of situations arising from the use of force. It contradicts resolutions of the UN General Assembly and the Security Council, especially Resolutions 242 of 1967 and 497 of 1981. It also violates Syrian national sovereignty and territorial integrity. From the point of view of international law, not only this proclamation will fail to formalize the separation of the Golan from Syria, it will entail the international responsibility of the United States. As such, the US government is obliged to end the said illegal situation as soon as possible and remedy the Syrian government for this decision.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Israel
  • the Golan Heights
  • territorial integrity
  • occupation law
  • the Security Council
  1. فارسی

الف)کتاب‌ها

  1. ابراهیم گل، علیرضا (1388)، مسئولیت بین‌المللی دولت، چ اول، تهران: شهر دانش.
  2. ادارۀ اطلاعات سازمان ملل (1354)، راهنمای سازمان ملل، ترجمۀ منصور فراسیون، چ اول، تهران: وزارت علوم واموزش عالی،
  3. آقایی، سید داوود (1384)، نقش و جایگاه شورای امنیت در نظم نوین جهانی، چ اول، تهران: نسل نیکان.
  4. الهویی نظری، حمید (1392)، حقوق بین‌الملل عمومی، چ اول، تهران: دادگستر.
  5. ثقفی عامری، ناصر (1376)، سازمان ملل متحد مسئولیت حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، چ اول، تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
  6. پ. و راجرز، آنتونی، مالرب، پل (1382)، قواعد کاربردی حقوق مخاصمات مسلحانه، چ اول، ترجمۀ کمیتۀ ملی حقوق بشردوستانه، تهران: امیرکبیر.
  7. حلمی، نصرت‌الله (1387)، مسئولیت بین‌المللی دولت و حمایت سیاسی، چ اول، تهران: میزان.
  8. روسو، شارل (1369)، حقوق مخاصمات مسلحانه، ترجمه سید علی هنجنی، چ اول، تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی.
  9. ریچی اون، دیل (1376)، ریشه های جنگ های اعراب واسرائیل، چ اول، ترجمۀ ارسطو آذری، تهران: امیرکبیر.
  10. سادات میدانی، سید حسین (1384)، صلاحیت قانونگذاری شورای امنیت، چ اول، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
  11. شریف، محمد (1373)، بررسی دکترین نامحدود بودن صلاحیت شورای امنیت، چ اول، تهران: اطلاعات.
  12. ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1380)، حقوق جنگ «حقوق بین‌الملل مخاصمات مسلحانه»، چ دوم، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
  13. عبد معروف (1374)‌، دولت فلسطین و شهرک های یهودی‌نشین، ترجمۀ فرزاد ممدوحی، چ اول، تهران: روزنامۀ اطلاعات.
  14. کاسسه، آنتونیو (1370)، حقوق بین‌الملل در جهانی نامتحد، ترجمۀ مرتضی کلانتریان، چ اول، تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران.
  15. کاسسه، آنتونیو (1385)، حقوق بین‌الملل، ترجمۀ حسین شریفی طراز کوهی، چ اول، تهران: میزان.
  16. کلییار، کلود البر (1368)، نهادهای روابط بین‌الملل، ترجمۀ هدایت‌اله فلسفی، چ اول، تهران: نوف.
  17. کولب، رابرت؛ هاید، ریچارد (1394)، درآمدی بر حقوق مخاصمات مسلحانه، ترجمۀ سید حسام‌الدین لسانی، چ اول، تهران: مجد.
  18. مدرس سبزواری، ساسان (1392)، جنگ تجاوزکارانه و انسانی شدن حقوق بین‌الملل، چ اول، تهران: میزان.
  19. مدنی، سید جلال‌الدین (1388)، حقوق بین‌الملل عمومی و اصول روابط دول، ج3، چ دوم، تهران: انتشارات علامه طباطبایی.
  20. مسائلی ، محمود؛ ارفعی، عالیه (1371)، جنگ و صلح از دیدگاه حقوق و روابط بین‌الملل، چ اول، تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات وزارت امورخارجه.
  21. مستقیمی، بهرام؛ طارم سری، مسعود (1377)، مسئولیت بین‌المللی دولت با توجه به تجاوز عراق به ایران، زیر نظر دکتر جمشید ممتاز، چ اول، تهران: دانشکدۀ حقوق وعلوم سیاسی.
  22. مقتدر، هوشنگ (1372)، حقوق بین‌الملل عمومی، چ اول، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
  23. مؤسسة الأرض (1363)، استراتژی صهیونیسم در منطقۀ عربی، چ اول، هران: انتشارات بین‌الملل اسلام.

 

ب) مقالات

  1. باقرزاده، محمدرضا (1380)، «علل خودداری از شناسایی اسرائیل از دیدگاه حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ معرفت، ش 40، ص 116-113.
  2. حق‌سرشت، میثم؛ آرش‌پور، علیرضا (1397)، «نابودسازی فرهنگی از منظر حقوق بین‌الملل با تأکید بر اقدامات اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دورۀ 48، ش 2، ص 462-443.
  3. -------------------------- (1398)، «فلسطین، یونسکو و صیانت از میراث فرهنگی در برابر نابودی از منظر حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دورۀ 49، ش 3، ص 940-919.
  4. ساعد، نادر (1379)، «منع اخراج غیرنظامیان از سرزمین‌های اشغالی فلسطین از دیدگاه حقوق بین‌الملل بشر دوستانه»، فصلنامۀ مطالعات فلسطین، ش 6، ص 132-89.
  5. سید فاطمی، سید محمد قاری و دیگران (1398)، « کشف قاعدۀ حقوقی از طریق قیاس توسط دیوان بین‌المللی دادگستری»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دورۀ 49، ش 4، ص 1170-1149.
  6. علیخانی، علی‌اکبر (1379)، «سوریه - اسراییل؛ نزاع بر سر صلح»، مجلۀ مطالعات منطقه‌ای، ش 3، ص 28-1.
  7. فرانسیون، ژاک (1365)، «جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت»، ترجمۀ محمدعلی اردبیلی، مجلۀ حقوقی دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی، دورۀ 6، ش 7، ص 263-211.
  8. فضائلی، مصطفی (1395)، «مداخلۀ نظامی در یمن از منظر حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دورۀ 41، ش 1، ص 70-41.
  9. مقامی، امیر و دیگران (1397)، «انتقال سفارت آمریکا به سرزمین‌های اشغالی فلسطین از منظر حقوق بین‌الملل»، فصلنامۀ مطالعات حقوقی، دورۀ 10، ش 3، ص 225-195.
  10. ممتاز، جمشید و دیگران (1397)، «تعهد به عدم مساعدت به حفظ وضعیتی که در نتیجۀ نقض یک قاعدۀ آمرۀ حقوق بین‌الملل عام ایجاد شده است»، مجلۀ پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دورۀ 22، ش 1، ص 154-135.

 

  1. عربی
  2. اباظه، عصام؛ شیشکلی، هشام (1977م)، الجولان أطماع العدو تاریخیا و بشریاَ و جغرافیاً و اقتصادیاً، دمشق، بی‌نا.
  3. حسن، عمر کامل (2008)، النظام الشرق أوسطی وتأثیره علی الأمن المائی العربی، الطبعه الاولی. دمشق: دار رسلان.
  4. حطاب، محمود شیت (1970م)، أهداف اسرائیل التوسعیة فی البلاد العربیة، الطبعه الاولی، القاهرة: دار الاعتصام.
  5. وادیه، سامح خلیل (2009)، المسؤولیة الدولیة عن جرائم الحرب الإسرائیلیة، الطبعه الاولی، بیروت: مرکز الزیتونیه.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. Bedjaoui, Mohammad (1994), The New Word Order and the Security Council, Testing the Legality of this Acts, MNP.
  4. Milano, Enrico (2006), Unlawful Territorial Situations in International Law, martinus nijhoff publishers, Boston.
  5. Lassa, Francis, Lawrence (1963), Intermational law, London, 8ed.
  6. Ryan, Frank Wesley (1950), The Stimson Doctrine in International Law, Department of International Relations, Stanford University.

 

  1. B) Articles
  2. Grant, CF, Thomas D (March 2000), “East Timor, UN System and Enforcing Non-Recognition in International Law”, Vanderbitt Journal of Transnational Law, Vol.33, No.2.
  3. Iwanenburg, Martin (Dec. 2004), “Existetialism in Iraq: Security Council resolution 1483 and the Law of o ccupation”, Internatial Review of Red cross, Vol.86.
  4. Kirgis, Fredric (July 2001), “Security Council Covernance of Ppst – conflict societies: Aplea for good Faith and in formed decision – making” , American Journal of International Law, Vol. 95, No.3.
  5. Lieber, Francis (1863), “Instructions the Government of Armies of the United stastes in the FiEID” , availe at: www.icrc.org/ihl)
  6. Sassòli, marco (2005), “Legislation and Maintenance of Public Order and Civil Life by Occupying Powers”, The European Journal of International Law, Vol. 16, No.4

 

  1. C) Judgements and Awards
  2. ICJ Rep 6, 2006, Armed Activities on the Territory of the comgo (Democratic Republic of Congo v Uganda)
  3. ICJ Rep, 1986, In the case concerning military Activities in and against Nicaragua (Nicaragua v. United States)
  4. ICJ. Rep, 2004, (Legal consequences of the construction o f a wall in the Occupied Pulestinian Territory)
  5. ICJ. Rep, 1993, (Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (Bosnia and Herzegovina v. Serbia and Montenegro)