دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه حقوق محیط زیست، دانشکدۀ حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

دیوان بین‌المللی کیفری نماد تحقق آرزوی دیرین بشری است که به‌منظور جلوگیری از وقوع دوبارۀ فجایع خونین جنگ‌های جهانی از طریق محاکمه و مجازات عاملان جنایات شدید بین‌المللی و برای اجرای عدالت تشکیل شد. یکی از اصول اساسی همیشگی حقوق بین‌الملل یعنی نقش ابراز اراده در تعهد نسبت به یک سند بین‌المللی در خصوص اساسنامۀ رم نیز سبب می‌شد تا دامنۀ اعمال مفاد آن نتواند جهانی باشد. برای حل نسبی این وضعیت، موضوع رسیدگی به جرائم ارتکابی اتباع کشورهای غیرعضو در سرزمین دولت‌های عضو مطرح شده است. از همان ابتدا مخالفت‌های برخی دولت‌ها در مورد امکان یا عدم امکان محاکمۀ اتباع دولت‌های غیرعضو، کارایی و عملکرد این دیوان را دچار چالش کرد. با عضویت فلسطین در دیوان و طرح شکایت آن علیه مقامات اسرائیلی این چالش جدی‌تر شد. در این مقاله ضمن اشاره به وضعیت حقوقی عضویت فلسطین در دیوان و امکان یا عدم امکان تعقیب مقامات اسرائیل به‌عنوان مسئلۀ اصلی مقاله ارزیابی و در ادامه آخرین وضعیت پروندۀ مطروح در دیوان بررسی و اقدامات تقابلی احتمالی اسرائیل و مداخلۀ شورای امنیت امکان‌سنجی می‌شود. در نهایت نتایج نشان داد که اعمال صلاحیت دیوان نسبت به اتباع اسرائیل با اصول و اهداف تأسیس دیوان که اجرای عدالت و مقابله با بی‌کیفرمانی است، سازگاری بیشتری داشته و دیوان منعی برای شروع به رسیدگی ندارد. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Examination of Applying Jurisdiction of ICC on Palestine Situation and its Probable Effects

نویسندگان [English]

  • Jalal Bahreini 1
  • Mohammadhosein Ramezani Ghavamabadi 2

1 Ph.D. Student in International Law, Faculty of law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

2 Associate Prof., Department of environmental Law, Faculty of law, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

International Criminal Court is symbol of mankind wish which is established to prevent another atrocity of war devil through punishment of perpetrators of international grave crime and for benefit of justice. The role of states will as a fundamental foundation of international law in their obligations are derived from international instruments, has effects on the goal of ICC's statute and hamper the global application of this convention. For addressing this situation in partial, there was too discussion about investigation and prosecution of non-state party's citizens which has committed a crime under jurisdiction of ICC in the territory of a state party. From the beginning there were a lot of opposite idea which raised by some states about the possibility of trial of the citizens of non-state parties and this position endangered the effectiveness and proper function of ICC. With joining of Palestine to Rom Statute and referral of situation to ICC, this challenge got more serious. In this article alongside with examination of legal situation of Palestine in Court we would consider whether is possible to prosecute Israel's officials or not as main question and at last the latest position of this case and possible reactions of Israel and intervention of Security Council would be examined. In sum, this article concludes that ICC would apply its jurisdiction on Israel's officials and this conclusion is in line with goal and function of ICC in combating with impunity and benefit of justice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International Crimes
  • International Criminal Court
  • Non state Party
  • Security Council
  • Palestine
  1. فارسی

الف) کتاب‌ها

  1. اسلامی، رضا (1395). آیا حقوق بشر؟. چ دوم، تهران: مجد.
  2. حسینی‌نژاد، حسینقلی (1373). حقوق کیفری بین‌الملل، چ اول، تهران: میزان و دانشگاه شهید بهشتی.
  3. شریعت باقری، محمدجواد (1387). حقوق کیفری بین‌المللی، چ پنجم، تهران: جنگل.
  4. کمیسیون حقوق بین‌الملل سازمان ملل متحد، مسئولیت بین‌المللی دولت: متن و شرح مواد کمیسیون حقوق بین‌الملل (1393). ترجمۀ علیرضا ابراهیم گل، چ ششم، تهران: شهر دانش.

 

ب) مقالات

  1. آکاندی، داپو (1385). صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی نسبت به اتباع دولت‌های غیرعضو؛ مبانی حقوقی و محدودیت‌ها. مجلۀ تحقیقات حقوقی، ترجمۀ حسین آقایی جنت‌مکان، 43، 465-520.
  2. بیگ‌زاده، ابراهیم (1395). از تعیین سرنوشت تا مقاومت در مقابل سرکوب. فصلنامۀ تحقیقات حقوقی، 76، 11-36.
  3. بیگ‌زاده، ابراهیم (1377). بررسی جنایت نسل‌کشی و جنایت بر ضد بشریت در اساسنامۀ دیوان کیفری بین‌المللی. مجلۀ تحقیقات حقوقی، 21-22، 69-104.
  4. بیگ‌زاده، ابراهیم (1382). چالش‌های فراروی دیوان کیفری بین‌المللی. فصلنامۀ سیاست خارجی، 17(2)، 357-372.
  5. بیگ‌زاده، ابراهیم (1383). دیوان کیفری بین‌المللی و حقوق بین‌الملل. مجلۀ تخصصی الهیات و حقوق، 13، 177-186.
  6. بیگ‌زاده، ابراهیم (1374). سازمان ملل متحد و محاکم کیفری بین‌المللی. مجلۀ تحقیقات حقوقی، 18، 39-146.
  7. تاورنیه، پل (1375). دادگاه جزایی بین‌المللی. مجلۀ تحقیقات حقوقی، ترجمۀ ابراهیم بیگ‌زاده، 16و 17، 509-524.
  8. حبیب‌زاده، محمدجعفر؛ اردبیلی، محمدعلی؛ جانی پور، مجتبی (1384). قاعدۀ منع محاکمه و مجازات مجدد در حقوق کیفری بین‌المللی. فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، ویژه‌نامۀ حقوق، 47-74.
  9. رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین (1395). از شناسایی دولت فلسطین تا عضویت در دیوان کیفری بین‌المللی. فصلنامۀ دولت‌پژوهی، 2(7)، 1-41.
  10. رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین (1396). تحقق عدالت کیفری بین‌المللی در آفریقا؛ موانع و راهکارها. فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، 47(1)، 1-26.
  11. رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین (1397). توسعۀ تدریجی عدالت کیفری منطقه‌ای با تأکید بر دیوان آفریقایی دادگستری و حقوق بشر. پژوهش حقوق کیفری، 6(22)، 261-323.
  12. لا هایه، اوه (1381). .صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی؛ اختلاف‌نظرها در مورد پیش‌شرط‌های اعمال صلاحیت دیوان. دیدگاه‌های حقوق قضایی، ترجمۀ محمدجواد شریعت باقری، 26، 25-57.
  13. یعقوبی، اسماعیل، مفهوم تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی در رویۀ شورای امنیت، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، استاد راهنما: محسن عبداللهی، 1390، دانشگاه شهید بهشتی.

 

ج) وبسایت­ها

  1. http://shariatbagheri.blogfa.com/post-61.aspx (12/03/1400)
  2. http://kayhan.ir/fa/news/47296 (24/03/1399)
  3. http://1945.ir/fa/news/245. (12/01/1399)
  4. http://www.humanrights-iran.ir/news-40963.aspx (15/03/1400)
  5. http://febanafi.blogfa.com/post/35 (12/04/1399)
  6. http://khz.farhang.gov.ir/fa/article/print/5227 (15/01/1399)
  7. http://mehrnews.com/news/2533450. (18/09/1400)
  8. http://www.icc-cpi.int/palestine (07/09/1400)

 

  1. انگلیسی
  2. A) Book
  3. Schabas William (2011). An introduction to the International Criminal Court. 4th edn. Cambridge University Press, Cambridge.

 

  1. B) Articles
  2. Ash, R. (2009). Is Palestine a ‘state’? A response to Professor John Quigley’s article ‘The Palestine declaration to the International Criminal Court: the statehood issue’. Rutgers Law Records, 36, 186–201.
  3. Benoliel, D., & Perry, R. (2010). Israel Palestine and the ICC. Michigan Journal of International Law, 32. 73-127.
  4. Boyle Francis A. (1990). The Creation of the State of Palestine. European Journal of International Law, 1, 301-306.
  5. Cameron I (2004). Jurisdiction and admissibility issues under the ICC statute. In: McGoldrick, D., Rowe, P., & Donnelly, E. (2004). The permanent International Criminal Court: Legal and policy issues. Hart Publishing, Oxford.
  6. Mendes, Errol. Statehood and Palestine for the Purposes of Article 12(3) of the ICC Statute. 1-50, https://www.icc-cpi.int/NR/rdonlyres/D3C77FA6-9DEE-45B1ACC0B 41706BB41E5/281876/OTPErrolMendesNewSTATEHOODANDPAESTINEFORTHEPURPOS.pdf
  7. Morris, M. (2000). The Jurisdiction of International Criminal Court Over Nationals of Non-party States. Journal of International & Comparative Law, 6, 363-369.
  8. Quigley, J. (2009). The Palestine Declaration to International Criminal Court: The Statehood Issue. Rutgers Law Record, 35, 1-11.

 

  1. C) Cases
  2. ICJ Advisory Opinion of 9 July 2004, Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory.
  3. ICJ, Barcelona traction case, 1970.
  4. Situation in the Republic of Côte d’Ivoire, 2011.

 

  1. D) Documents
  2. Arab League Council Decisions, Sixty-Sixth Session, 6-9 September 1976.
  3. Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts 200[1].
  4. General Assembly Resolution 19/67, 2012.
  5. General Assembly Resolution 3236, 1974.
  6. General Assembly Resolution 3237, 1974.
  7. General Assembly Resolution 43/177, 1974.
  8. General Assembly Resolution 52/250,7, 1998.
  9. ICC, Elements of Crimes, 2002, ICC-ASP/1/3 part II.B.
  10. ICC, Press release: The prosecutor of the International Criminal Court, Fatou Bensouda, opens a preliminary examination of the situation in Palestine, 16 January 2015, ICC-OTP-20150116-PR1083.
  11. Office of the Prosecuter, Report on Preliminary Examination Activities, ICC, 2015.
  12. Office of the Prosecuter, Report on Preliminary Examination Activities, ICC, 2017.
  13. Office of the Prosecuter, Report on Preliminary Examination Activities, ICC, 2018.
  14. OTP, Situation in Palestine, 3 April 2012.
  15. Rome Statute (ICC) 1998.
  16. Security Council Resolution 1397, 2002.
  17. Security Council Resolution 1422, 2002.
  18. Security Council Resolution 1515, 2003.
  19. UN charter, 1946.
  20. Vienna Convention on the Law of Treaties, 1988.