فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران

دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اعضای هیأت تحریریه

اهداف و چشم‌انداز

اخبار و اعلانات

پرسش‌های متداول

پیوندهای مفید

راهنمای نویسندگان

راهنمای نحوه ارسال مقاله

فهرست داوران

سیاست همکاری آبی: راهبرد حقوقی برای صلح و امنیت بین‌المللی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران‏

2 استادیار گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران.

10.22059/jplsq.2022.340520.3056

چکیده

تحول مفهومی صلح و امنیت دامنة این اصطلاح را از مفهوم مضیق جنگ و تهدیدات نظامی فراتر برده است؛ تا جایی که امروزه استقرار صلح و امنیت در جامعۀ بین‌المللی در گرو تأمین نیازها و حیات باکرامت انسان دانسته می‌شود. رویکرد انسان‌مدارانه نسبت به این مفاهیم و اجتناب‌ناپذیر بودن دسترسی به آب کافی و سالم برای برآوردن نیازهای انسانی، ایده‌هایی مبنی بر کشف رابطۀ مدیریت منابع آبی با صلح و امنیت بین‌المللی را مطرح کرده است. ازاین‌رو سؤال اصلی پژوهش آن است که ارتباط آب و صلح و امنیت بین‌المللی چگونه است و سازوکار سیاسی-حقوقی تحقق صلح و امنیت آبی بین‌المللی چیست؟ مطالعات توصیفی- تحلیلی در این نوشتار، بر مبنای داده‌های کتابخانه‌ای و بررسی نظریات اندیشمندان سیاسی و اسناد بین‌المللی بیانگر آن است که آب، صلح و امنیت بین‌المللی با یکدیگر رابطۀ تنگاتنگی دارد، به‌طوری‌که آب می‌تواند عاملی برای برپایی صلح و امنیت بین‌المللی باشد، ولی چنانچه این مادۀ ارزشمند به‌درستی مدیریت نشود، می‌تواند محرکی برای برهم خوردن صلح و امنیت در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی باشد. در این میان، سیاست همکاری آبی دولت‌ها امنیت آبی را در جامعۀ بین‌المللی تسهیل و تأمین می‌کند و حقوق بین‌الملل می‌تواند این همکاری را تنظیم، تقویت و تضمین کند. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Water Cooperation Policy:‎ Legal Strategy for International Peace and Security

نویسندگان [English]

  • Mostafa Fazaeli 1
  • Mahnaz Rashidi 2

1 Associate Prof. International Law Department. Faculty of Law. University of Qom, Qom, Iran‎

2 Assistant Prof. International Law Department, Faculty of Law, Islamic Azad University, Tehran Central Branch, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The conceptual evolution of peace and security has extended the term beyond the narrow concept of war and military threats; to the extent that today the establishment of peace and security in the international community is considered dependent on the provision of human needs and a dignified life. A humanitarian approach to the concepts of peace and security, on the one hand, and the inevitability of having access to sufficient and safe water to meet human needs, on the other, raises the idea of exploring the relationship between water resource management and international peace and security. Therefore, the main question of the research is: what is the relationship between water and international peace and security and what is the political-legal mechanism for achieving international peace and water security. Descriptive-analytical studies in this paper, based on library data and review of the views of political thinkers and international documents, show that water and international peace and security are closely related to each other so that water, on the one hand, can be a factor in establishing international peace and security, but on the other hand, if this valuable material is not properly managed, can be a stimulus for disrupting peace and security at various national, regional and international levels. Meanwhile, the water cooperation policies of governments facilitate and supply water security in the international community, and international law can regulate, strengthen and guarantee this cooperation. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • water
  • peace
  • ‎ international security
  • ‎ water cooperation
  • ‎ international law.‎
مراجع
  1. فارسی

الف) کتاب‌ها

  1. دادمهر، هادی (1394). اعتبارسازی در حقوق بین‌الملل و روابط بین‌الملل. چ اول، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
  2. رشیدی، مهناز (1399). امنیت آب در حقوق بین‌الملل، چ اول، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
  3. ستوده، محمد (1396). نظریه‌های روابط بین‌الملل، درآمدی بر روابط بین‌الملل متعالیه. چ اول، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  4. وکیل، امیرساعد (1391)، حقوق بشر، صلح و امنیت بین‌المللی. چ دوم، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.

 

ب) مقالات

  1. ابراهیمی، شهروز؛ ستوده، علی‌اصغر و شیخون، احسان (1393). بررسی تطبیقی رویکرد امنیتی اسلام با رویکرد امنیتی رئالیسم و لیبرالیسم. دوفصلنامۀ علمی- پژوهشی جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، 2(1)، 1-28.
  2. اسلامی، رضا و مرتضوی فرد، فاطمه (1394). آزادی از ترس. فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، 15(46)، 39-79.
  3. اشرافی، داریوش (1393). تفسیر جدید از صلح و امنیت بین‌المللی و تأثیر آن بر مفهوم حاکمیت ملی. فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، 15 (42)، 83-109.

8 پورهاشمی، سید عباس؛ زارعی، سحر و خلعتبری، یلدا (1392). بررسی جایگاه اصل همکاری در حقوق بین‌الملل محیط زیست. فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، 15(39)، 61-90.

  1. رشیدی، مهناز؛ ملکی راد، زهرا و مشهدی، علی (1400). استفاده از آب به‌عنوان سلاح در مخاصمات مسلحانه غرب آسیا از منظر حقوق بین‌الملل. همایش بین‌المللی حقوق بین‌الملل و مخاصمات مسلحانه در منطقه (غرب آسیا)، قم: دانشگاه قم.
  2. رنجبر حیدری، وحید و جمشیدی، ابراهیم (1395). بررسی مفهوم امنیت زیست محیطی با نگاهی به چالش‌های امنیت زیست محیطی ایران. فصلنامۀ راهبرد اجتماعی، فرهنگی، 5(21)، 199-231.
  3. شریفی طرازکوهی، حسین و مصطفی‌لو، جواد (1395). مبانی هنجاری دکترین امنیت انسانی. فصلنامۀ آفاق امنیت، 9(33)، 105-142.
  4. عباسی اشقلی، مجید (1383). تحلیل امنیت در پارادایم‌های حاکم بر روابط بین‌الملل»، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، 7(3)، 525-547.
  5. عسکری، پوریا و یلدا خسروی (1395). ضرورت و بایسته‌های مطالعات صلح در حقوق بین‌الملل. پژوهش‌های روابط بین‌الملل، 1(22): 237-266.
  6. فضائلی، مصطفی و رشیدی، مهناز (1398). تعهد دولتها نسبت به امنیت آب در حقوق بین‌الملل»، مطالعات حقوقی، 11(2)، 193-224.
  7. قاسمی، محمدعلی (1384). امنیت انسانی: مبانی مفهومی و الزامات راهبردی. فصلنامۀ مطالعات راهبردی، 8(30)، 817-832.
  8. قریشی، سیده زهرا؛ میان‌آبادی، حجت و موسوی شفائی، مسعود (1398). نقش قدرت در دیپلماسی آب. تحقیقات منابع آب ایران، 15(2)، 242-264.
  9. محمد، سنگر داود؛ ولدبیگی، صالح ؛آزاد، عبدالقادر (1400). اصل همکاری در زمینۀ بهره‌برداری از آبراهه‌های بین‌المللی، با تأکید بر آبراهه‌های بین‌المللی ایران و عراق. فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، 51 (4)، 1459-1486.
  10. میان‌آبادی، حجت و قریشی، سیده زهرا (1401). تبیین پارادایم‌های رئالیسم و لیبرالیسم در روابط بین‌المللی آب و مناسبات هیدروپولتیکی. فصلنامۀ ژئوپولتیک، 18(1)، 150-186.
  11. وحیدی راد، میکاییل (1392)، نظریۀ وابستگی متقابل و کاربست آن در تاریخ معاصر ایران»، خردنامه،2(10)، 99-114.
  12. یزدان فام، محمود (1386). دگرگونی در نظریه‌ها و مفهوم امنیت بین‌المللی. فصلنامۀ مطالعات راهبردی، 38، 725-750.

 

ج) پایگاه‌های اینترنتی خبری-تحلیلی

  1. ابوطالبی، فرنوش (1395)، «آب و امنیت از دریچه سیاست»، فراتاب، بازیابی در: 07/01/1398، از: http://www.faratab.com/news/4051.
  2. کول، خوان کول و گراهام، دیوید (1394)، «رابطۀ ظهور داعش با تغییرات آب و هوایی خاورمیانه»، ترجمه: عاطفه ابراهیمی، ترجمان علوم انسانی، در: 14/04/1400: http://tarjomaan.com/neveshtar/7383/.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books and book sections
  3. Leb, C. (2013). Cooperation in the Law of Transboundary Water Resources. New York: Cambridge University Press.
  4. Leb, C. (2019). Implementation of the General Duty to Cooperate”, In: McCaffrey, Stephen C.; Leb, Christina and Riley T. Denoon (eds), Research Handbook on International Water Law. Cheltenham, Northampton, MA: Edward Elgar.
  5. McCaffrey, Stephen C (2001). the Law of International Watercourses. Oxford: Oxford University Press.
  6. Tignino, M. (2018). “Water in the Practice of the United Nations Security Council: Trends and New Perspectives”, in: Tignino, Mara and Bréthaut, Christian and Laura Turley (eds), Research Handbook on Freshwater Law and International Relations, Cheltenham/ Northampton, MA: Edward Elgar Publishing.

 

  1. B) Articles
  2. Brown, O. (2005). The Environment and Our Security_ How Our Understanding of the Links Has Changed., International Conference on Environment, Peace and Dialogue among Civilizations, Tehran, May 9-10: 1-10.
  3. Elhance, A.P (2000). Hydropolitics: Grounds for Despair, Reasons for Hope. International Negotiation, 5, 201-222.
  4. Engerer, H. (2009). Security Economics: Definition and Capacity. Economics of Security Working Paper, 5, 2-28.
  5. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) (2019). Land and Water Governance to Achieve the SDGs in Fragile Systems, Background Paper Prepared for the Plenary Session on Land and Water Governance., Cairo.
  6. Gleick, P. H (1993). Water and Conflict: Fresh Water Resources and International Security. International Security, 18(1), 79-112.
  7. Leb, Christina (2009). Changing Paradigms: The Impact of Water Securitization on International Water Law. IL Politico, 74, 2 (221).
  8. Leb, C. (2014). One Step at a Time: International Law and the Duty to Cooperate in the Management of Shared Water Resources. Water International, 40 (1).
  9. Magsig, Bjørn-Oliver (2020). Water Security: A Litmus Test for International Law. RECIEL. 29.
  10. Oranye, N. P. & Aremu, A. W. (2021). The Duty to Cooperate in State Interactions for the Sustainable Use of International Watercourses. Discover Sustainability, 2(45), 1-8.
  11. Soltani, R., & Moradi, M. (2017). The Evolution of the Concept of International Peace and Security in light of UN Security Council Practice (End of the Cold War-Until Now). Open Journal of Political Science, 7.
  12. Soubeyran, A., & Tomini, A. (2012). Water Shortages and Conflict”, Revue d'économie politique, 122.
  13. Wolf, Aron. T (1998). Conflict and Cooperation along International Waterways. Water Policy, 1, 2.
  14. Wolfers, A. (1962). Discord and Collaboration: Essays on International Politics, Baltimore: Johns Hopkins Press.
  15. Cooley, J.K (1984). The War over Water. Foreign Policy, 54, 3-26.

 

  1. C) Documents
  2. Climate Diplomacy (2018). “UN Security Council Holds First Debate on Climate and Security Since 2011”, retrieved 05/06/2019, from https://www.climate-diplomacy.org/news/un-security-council-holds-first-debate-climate-and-security-2011.
  3. Dublin Statement on Water and Sustainable Development, )1992(.
  4. Guterres, António (2018). Remarks to Security Council on the Maintenance of International Peace and Security: The Root Causes of Conflict- the Role of Natural Resources, UN Doc. S/ PV. 8372.
  5. ILA (1982). Rules on the Water Pollution in an International Drainage Basin, from Report of the Sixtieth Conference, Montreal Conference Report.
  6. Kofi, Annan (2005). Executive Summary: In Larger Freedom: Towards Development, Security and Human Rights for All (United Nations General Assembly). 2005, retrieved from: www.un.org/en/events/pastevents/pdfs/larger_freedom_exec_summary.pdf.
  7. Report of the Secretary-General’s High-level Panel on Threats (2004), Challenges and Change, A More Secure World: Our Shared Responsibility, 2004.
  8. Report of the Security Council Commission established under Resolution 446 (1979). UN Doc. S/14268, (1980).
  9. Rio Declaration on Environment and Development, (1992).
  10. Second World Water Forum (2000). “Ministerial Declaration of the Hague on Water Security in the 21st Century”.
  11. Stockholm Declaration, (1972).
  12. The Commission on Global Governance (1995). “Our Global Neighborhood”, Chapter Three—Promoting Security, Retrieved from: http://www.gdrc.org/u-gov/global-neighbourhood/chap3.htm.
  13. The Final Act of the Conference on Security and Cooperation in Europe, (1975). Retrieved from: https://www.osce.org/helsinki-final-act?download=true.
  14. ul Haq, Mahbub (1997). Speaking at the Launch of the UN Development Programme (UNDP).
  15. UN Doc. A/RES/2625, (1970).
  16. UN Doc. A/RES/64/692/Corr. 1: “Water, Peace and Security: Transboundary Water Cooperation (corrigendum)”, (2010).
  17. UN Doc. A/RES/64/692: “Water, Peace and Security: Transboundary Water Cooperation”, (2010).
  18. UN Doc. A/RES/66/290, (2012).
  19. UN Doc. S/23500, UN SCOR, 3046th Meeting: “Note by the President of Security Council”, (1992).
  20. UN Doc. S/PV/7818, (2016).
  21. UN Doc. S/PV/7959, (2017).
  22. UN Doc. S/RES/2417, (2018).
  23. UN Doc. S/RES/446, (1979).
  24. UN Doc. S/RES/465, (1980).
  25. UN Doc. S/RES/93, (1951).
  26. UN Doc: A/RES/70/1, (2015).
  27. Universal Declaration of Human Rights, (1948).
  28. World Bank Group (2018). “MENA Development Report: Beyond Scarcity, Water Security in the Middle East and North Africa”.

 

  1. D) Websites
  2. English Oxford Living Dictionary. (n.d.), retrieved 20/10/2018, from: https://en.oxforddictionaries.com/definition/security.
  3. Golmohammadi, Vali (2021), Water Scarcity in the Middle East: Beyond an Environmental Risk”, Observer Research Foundation, retrieved 2022. 05. 25, from: https://www.orfonline.org/expert-speak/water-scarcity-middle-east-beyond-environmental-risk/#_edn2.
  4. Jerome, Sara (2015), “A Brief History of Water Conflict”, Water Online, retrieved from https://www.wateronline.com/doc/a-brief-history-of-water-conflict-0001.
فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 تیر 1403
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 15 فروردین 1401
  • تاریخ بازنگری: 08 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 20 شهریور 1401
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار