دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه حقوق، دانشکدۀ حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

مادۀ 244 قانون مالیات‌های مستقیم در سال 1400 اصلاح شد. تحولاتی در این ماده رخ داد که شایستة بحث بوده و نوشتار حاضر بدان پرداخته است. در این زمینه سؤال نوشتار حاضر این است که از دیدگاه حقوق عمومی، با اصلاحات انجام‌شده در سال 1400، مهم‌ترین شاخص‌های حقوقی در مادۀ 244 کدام‌اند؟ در پاسخ به این پرسش با استفاده از روش تحقیق توصیفی‌ـ‌تحلیلی چنین نتیجه‌گیری شده است: اولاً به‌نظر می‌رسد که در چارچوب این اصلاحات، قانونگذار از سنت کلاسیک سندنویسی فاصله گرفته و در موارد مقتضی به اصول حقوقی در متن تصریح کرده است، به‌نحوی که در چارچوب این ماده، تصریحاً یا تلویحاً بالغ بر 20 اصل یا معیار حقوقی قابل استخراج است. این در حالی است که در سنت قانون‌نویسی مالیاتی، پیش‌بینیِ این حجم از اصول یا معیارهای حقوقی در یک ماده بی‌سابقه است؛ ثانیاً برخی از اصول و معیارهای حقوقی، آشکارا از متن، قابل استخراج هستند؛ ثالثاً برخی از آنها، از زمینة ماده قابل استخراج هستند؛ رابعاً علی‌رغم تلاش قابل‌تحسین قانونگذار در این سبک از قانون‌نویسی، به‌نظر می‌رسد که برخی از اصول پیش‌بینی‌شده در این ماده در سایۀ سازوکارهای رقیب در همان ماده، از همان آغاز بی‌اثر و فاقد خاصیت هستند که از این حیث، این اصلاح شایستة اصلاح دوباره است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Article 244 of the Code on Direct Taxes from the Standpoint of the Principles of Legislation and Fair Trial

نویسنده [English]

  • Ayat Mulaee

Associate Prof., Department of Law, Faculty of Law & Social Sciences, University of Tabriz, Iran

چکیده [English]

Article 244 of the Direct Taxes Code was amended in 2021. There have been developments in this article that need to be discussed. In this regard, the research question of the present paper is, from the perspective of public law, with the amendments made in 2021, what are the most important legal criteria in Article 244? In answer to this question, using the descriptive-analytical method, the following conclusion has been reached. First, it seems that in the context of these amendments, the legislator has moved away from the classical tradition of documenting and, where appropriate, has specified legal principles and criteria in the text, so that within the framework of this article, explicitly or implicitly up to 20 legal principles can be extracted. In the tradition of tax legislation, however, the provision of so many legal principles or criteria in one article is unprecedented. Secondly, some legal criteria and principles can be clearly extracted from the text. Thirdly, some of them can be deduced from the context of the article. Fourth, despite the legislature's commendable efforts, some of the principles envisaged in this article seem to be ineffective from the outset due to competing mechanisms in the same article and in that sense, this amendment deserves to be amended again.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tax dispute resolution board
  • principles and techniques of legislation
  • article 244 the direct taxes act
  • the principle of fair trial
  1. فارسی

الف) کتاب‌ها

  1. آقایی‌طوق، مسلم و لطفی، حسن (1401). حقوق اداری، تهران: دادگستر.
  2. انصاری، باقر (1399). اصول و فنون قانونگذاری. تهران: دادگستر.
  3. بیگ‌زاده، صفر (1387). شیوه‌نامۀ نگارش قانون. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
  4. شوالیه، ژاک (1396). دولت پسامدرن، ترجمۀ سید مجتبی واعظی، تهران: مجد.
  5. فنازاد، رضا (1396). مراجع شبه‌قضایی. تهران: خرسندی.
  6. کونکه، مارتینا (1400). حقوق اداری تطبیقی. ترجمۀ خدیجه شجاعیان، تهران: مجد.
  7. محمودی، جواد (1390). بررسی تحلیلی دادرسی اداری در حقوق ایران. تهران: خرسندی.

 

ب) مقالات

  1. توسلی نائینی، منوچهر؛ خسروشاهی، قدرت‌الله و نصراللهی، زهره (1395). اصل برابری سلاح‌ها در مرحله تحقیقات مقدماتی در قانون آیین دادرسی کیفری 1392 و اسناد بین‌المللی حقوق بشر. مجلۀ حقوقی دادگستری، 80(94).
  2. سوین، انگ، (1386). تورم قانونگذاری و کیفیت قانون. ترجمۀ حسن وکیلیان، مجلس و راهبرد، 54، 190-210.
  3. رحمت الهی، حسین و یزدی‌زاده، فاطمه (1398). اخلاقیات درونی قانون در اندیشۀ لون فولر. مجلۀ تحقیقات حقوقی، 86، 147-168.
  4. رستمی، ولی و محمودپور رضائی فشخامی (1396). تحلیل ماهیت حقوقی دادخواهی مالیاتی موضوع مادۀ 251 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، پژوهشنامۀ مالیات، 36 (مسلسل 84)، 105-81.
  5. مولائی، آیت، (1399). کنکاشی در مفهوم عدالت در مادۀ 251 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم. پژوهشنامۀ مالیات، 47، 109-128.
  6. مولائی، آیت (1402). بایسته‌های رسیدگی شورای عالی مالیاتی در مقام رسیدگی به اعتراض از آرای هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی. فصلنامۀ دانش حقوق عمومی، 12(40)، 139-164.
  7. وکیلیان، حسن و مرکز مالمیر، احمد (1395). فلسفۀ قانونگذاری: در تکاپوی ارتقای کیفیت قانون. پژوهش حقوق عمومی، 51، 29-54.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. Cane, P. (2009). Administrative Tribunals and Adjudication. Oxford, Hart Publishing.
  4. Fuller, Lon, L. (1969). Morality of Law. New Haven: Yale University Press.
  5. Smith, Rogers M. (2002). Modern Citizenship. In: Isin, Engine, F. & Turner, Bryan S., (ed) Handbook of Citizenship Studies ( 105-116) London: Sage Publication.

 

  1. B) Articles
  2. MacDonald, C., MacDonald M. & Norman W., (2002). Charitable Conflicts of Interest. Journal of Business Ethics, 39(1-2), 67-74.
  3. Puscasu, A. L. (2014). Conflict of Interest Offence. Lex ET Scientia International Journal, 21(1), 133-139.