دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ دکتری حقوق بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار حقوق بین‌الملل دانشکدۀ حقوق دانشگاه قم، قم، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، رسالت یا دست‌کم یکی از رسالت‌های بنیادین سازمان ملل متحد قلمداد می‌شود و به حکم گزاره‌های عقلایی، زلف قواعد و اصول سازمان ملل متحد به آن‌گونه که در منشور ملل متحد منعکس شده، به‌نحو مستقیم یا غیرمستقیم، با صلح و امنیت بین‌المللی گره خورده است. مقاله حاضر به نقش دیوان بین‌المللی دادگستری در خصوص حفظ صلح و امنیت بین‌المللی پرداخته است. سطور پیش رو، با روش توصیفی – تحلیلی، پس از مداقه در تحول مفهومی صلح و امنیت بین‌المللی، به ظرفیت و عملکرد دیوان یادشده به‌عنوان دادگاهی که در گستره جهانی از صلاحیت بین‌المللی برخوردار است و از ارکان اصلی سازمان ملل متحد برشمرده شده، پرداخته است؛ چه اینکه، عملکرد باید مطابق با ظرفیت باشد. این دیوان، به‌عنوان رکن اصلی قضایی سازمان ملل متحد، از رهگذر صدور آرای ترافعی و نظریات مشورتی، نقش مهمی در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی دارد. همسو با این موضع، با توجه به مشارکت غیرمستقیم دیوان بین‌المللی دادگستری در توسعۀ تدریجی حقوق بین‌الملل، دیوان یادشده به‌صورت غیرمستقیم، نقشی مؤثر در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی ایفا می‌کند. در این خصوص، شایسته توجه است که دادگاه پیش‌گفته، از رهگذر صلاحیت تکمیلی هنجاری می‌تواند نقشی پررنگ در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of the International Court of Justice in Maintaining International Peace and Security

نویسندگان [English]

  • Aliakbar Karimipanahan 1
  • Mohamad Setayeshpur 2

1 Ph.D. in International Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran. Tehran, Iran

2 Assistant Prof., International Law Department, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Islamic Republic of Iran

چکیده [English]

Maintaining international peace and security is considered to be the mission or at least one of the primary missions of the United Nations. As such, the rules and principles of the United Nations, as reflected in the UN Charter, are directly and indirectly tied to international peace and security. This contribution will study the role of the International Court of Justice in fulfilling this mission. After examining the conceptual evolution of international peace and security, the paper will examine the capacity and performance of the ICJ, as a court with international jurisdiction on a global scale and a pillar of the United Nations. As the main judicial organ of the United Nations, the ICJ plays an important role in maintaining international peace and security by way of its judgements and advisory opinions. It will be argued that due to the ICJ’s effect on the development of international law, the court plays an indirect but crucial role in maintaining international peace and security. It will also be argued that the court can play an even more active role in maintaining international peace and security through so-called normative supplementary jurisdiction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • International Court of Justice
  • international jurisdiction
  • international peace and security
  • progressive development of international law
  1. قرآن کریم

     

    1. فارسی

    الف) کتاب‌ها

    1. بیگ‌زاده، ابراهیم (1389). حقوق سازمان‌های بین‌المللی. تهران: مجد.
    2. ثقفی عامری، ناصر (1376). سازمان ملل متحد، مسئولیت حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، جلد 2، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
    3. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1384)، ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش.

     

    ب) مقالات

    1. اشرافی، داریوش (1393). تفسیر جدید از صلح و امنیت بین‌المللی و تأثیر آن بر مفهوم حاکمیت ملی. پژوهش حقوق عمومی، دوره 15، شماره 42، صص 83-109.
    2. سیدناصری، محمدمهدی؛ وثوقی فرد، بابک و موسوی زنوز، موسی (1402)، «نظریه تقدم دیوان بین‌المللی دادگستری به عنوان دادگاه جهانی بر شورای امنیت در حل و فصل اختلافات بین‌المللی»، مطالعات بین‌المللی پلیس، دوره 14، شماره 53، صص 51-68.
    3. قاسمی، علی و بارین چهاربخش، ویکتور (1391)، «تهدید به زور و حقوق بین‌الملل»، پژوهش حقوق عمومی (پژوهش حقوق سابق)، سال 14، شماره 36، صص 133-156.
    4. میرمحمدی، سیدمصطفی؛ آل کجباف، حسین و حسین مهدی، هادی (1395)، «آیات «جهاد» و اصل «ممنوعیت توسل به زور»؛ همخوانی یا تقابل»، دوفصلنامه قرآن، فقه و حقوق اسلامی، سال 3، شماره 5، صص 89-116.
    5. انگلیسی
    6. A) Book
    7. Sameh, Mohamed (2003). The Role of the International Court of Justice as the Principal Judicial Organ of the United Nations. Kluwer Law International.

     

    1. B) Articles
    2. Chappez, J. (2005). Provisional Measures before the International Court of Justice. in: The Judgments of the International Court of Justice, Texts Similar to Charalambos Apotolidis, Dijon.
    3. Schachter, Oscar (1989). Self-Defense and the Rule of Law. American Journal of International Law. vol. 83, no. 2, pp. 259-277.

     

    1. C) Documents
    2. ICJ (1945). Statute.
    3. ICJ (1986). Military and Paramilitary Activities in and against Nicaragua, Judgment, 27 June.
    4. ICJ (1991). Passage through the Great Belt, Order, 29 July.
    5. ICJ (1996). Legitimacy of the Threat or Use of Nuclear Weapons, Advisory Opinion, 8 July.
    6. ICJ (2003). Certain Criminal Proceedings in France (Republic of Congo v. France), Order, 17 June
    7. UN (1945). Charter.
    8. UNGA (1974). Res. 3283 (XXIX), 12 December.
    9. UNGA (1985). A/40/553, 26 August.
    10. UNGA (1989). Res. 44/23, 17 November
    11. UNSC (1992). Declaration of the President of the Security Council, S/23500, January.

     

    1. D) Internet Resource
    2. https://www.un.org/en/about-us/un-charter/full-text

     

    1. فرانسه
    2. Salmon, Jean (2001). Dictionnaire de droit international public, Brulyant.