نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استادیار حقوق بین‌الملل عمومی دانشگاه علوم دریایی حضرت امام خمینی (ره)، مازندران، ایران
چکیده
گارد ساحلی یونان در روز سه‌شنبه ۱۹ آوریل نفت‌کش روسی پگاس، که پیش از توقیف، پرچم ایران را اختیار و به لانا تغییر نام داده بود، در آب‌های جزیرة اویا توقیف کرد. توقیف کشتی در ابتدا به‌دلیل نقض تحریم‌های اتحادیة اروپا علیه روسیه در ارتباط با حمله به اوکراین انجام گرفت. لکن در ادامه به‌علت درخواست وزارت دادگستری آمریکا، و تعلق محمولۀ نفتی لانا به ایران به‌منظور اجرای تحریم‌های آمریکا توقیف تداوم و بخشی از محموله تحویل آمریکا شد. ایران پس از توقیف محمولة نفتی‌اش، تلاش کرد تا از طرق مسالمت‌آمیز و با اتخاذ اقدامات حقوقی رفع توقیف را فراهم آورد، اما به‌علت عدم پذیرش یونان، اقدام به توقیف دو نفت‌کش یونانی در خلیج‌فارس کرد. ازاین‌رو هدف از این مختصر بررسی مشروعیت توقیف نفت‌کش‌های یونان توسط ایران از منظر اقدام متقابل، و پاسخ به پرسش، آیا اقدام متقابل جمهوری اسلامی ایران در توقیف نفت‌کش‌های یونان از منظر حقوق بین‌الملل مشروعیت دارد؟ است. روش تحقیق نوشتار حاضر توصیفی-تحلیلی و روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای-اسنادی است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است ایران در پاسخ به نقض حقوقش توسط یونان و آمریکا، در چارچوب حقوق بین‌الملل اقدام متقابل کرده است و نه‌تنها نقض حقوق بین‌الملل رخ نداده است، بلکه مسئولیت بین‌المللی نیز علیه ایران مطرح نخواهد بود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
An International-Law Analysis of Iran’s Countermeasure against Greece in Seizing the “Prudent Warrior” and “Delta Poseidon” Oil Tankers
نویسنده [English]
- Behzad Seyfi
Assistance Professor Public International Law University of Marine Science, Imam Khomeini (RA), Mazandaran, Iran
چکیده [English]
On Tuesday, 19 April 2022, the Greek Coast Guard seized a Russian-owned oil tanker named Pegasus in the waters off the Euboea Island. It had adopted the Iranian flag and changed its name to Lana just before the Greek action. The seizure of the ship was initially carried out under European Union sanctions against Russia in connection with the attack on Ukraine. However, pursuant to a request by the US Department of Justice - which claimed the tanker’s oil cargo was Iranian and subject to US sanctions- the seizure was continued and a part of the cargo was delivered to the United States. After the seizure of Luna/Pegasus, Iran tried to release the ship through diplomatic and legal measures, but these measures were unsuccessful due to Greece’s refusal. Thereupon, on 27 May, Iran seized two Greek oil tankers in the Persian Gulf called Prudent Warrior and Delta Poseidon. The purpose of this paper is to examine the legality of Iran's seizure of the Greek oil tankers from the point of view of international law, specifically in terms of the law of countermeasures. Using a descriptive-analytical method and collecting information from library and documentary sources, the paper finds that in response to the actions by Greece and the United States, Iran had the right to take countermeasures within the framework of international law, and its seizure and detention of the two Greek tankers did not entail international responsibility.
کلیدواژه‌ها [English]
- international responsibility
- seizure
- countermeasure
- Iran
- Greece
- United States
- oil tanker
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- صفارزاده، محمود؛ عزیزی‌آبادی، ابراهیم؛ حمیدی، حمید و شهبا، محمدعلی (1388). حمل‌ونقل دریایی، چ دوم، تهران: اسرار دانش.
- ضیایی بیگدلی، محمدرضا و دیگران (1392). آرا و نظریات مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری. ج 1، چ دوم، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی،
- مرکز بررسی و مطالعات راهبردی (1393). مجموعه مقررات ملی برای پیاده‌سازی کنوانسیون سولاس، تهران: سازمان بنادر و دریانوردی.
ب) مقالات
- ابوعطا، محمد (1391). نقش دولت‌های متعاهد در تأمین اجرای کامل و مؤثر کنوانسیون بین‌المللی ایمنی جان انسان در دریا. فصلنامة حقوق خصوصی، 42(2)، 21-37.
- درگاه‌پور، سعید. (19 خرداد 1401). چرا اقدام ایران در توقیف نفت‌کش‌های یونانی قانونی است؟. قابل دسترسی در: https://www.tasnimnews.com/fa/news/1401/03/19/2726329.
- راعی‌دهقی، مسعود (1390). اقدام متقابل و حقوق بین‌الملل. فصلنامة معرفت، 20(165)، 116-103.
- رمضانی‌قوام‌آبادی، محمدحسین؛ محمدی، مهرداد و حسینی، سید محمد (1396). تأملی بر وضعیت حقوقی دولت‌ها در استناد به مسئولیت بین‌المللی دولت با تأکید بر قضیة صید نهنگ (استرالیا علیه ژاپن). مجلة مطالعات حقوقی شیراز، 9(2)، 147-175.
- زمانی، سید قاسم و سیفی، بهزاد (1399). برخورد نفت‌کش‌ها با مین در دریای عمان (2019) از دیدگاه حقوق بین‌الملل. پژوهشنامة ایرانی سیاست بین‌الملل، 9(1)، 111-138.
- سیفی، سید جمال و حسنخانی، علی (1396). اقدامات متقابل در قبال تعهدات حقوق بشری. فصلنامۀ پژوهش حقوق عمومی، 19(65)، 33-58.
- صالحی، جواد (1399). آزادی دریاهای آزاد در تقابل با اعمال صلاحیت دولت ساحلی با اتکا به پروندۀ نوراِستار در دیوان بین‌المللی حقوق دریاها. مجلۀ حقوقی بین‌المللی، 63، 283-308.
- صفایی، علی‌اکبر (۱۸ خرداد ۱۴۰۱). اعتراض ایران به سازمان بین‌المللی دریانوردی در خصوص توقیف نفت‌کش ایرانی توسط یونان، دولت و اطلاع‌رسانی. قابل دسترسی در: https://dolat.ir/detail/388688.
- ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1401). توقیف متقابل نفت‌کش‌های ایرانی و یونانی از منظر حقوق بین‌الملل. قابل دسترسی در: https://www.ekhtebar.com.
- عبداللهی، محسن؛ روشن‌فکر، پریسا و دبیری، زهرا (1394). کارامدی اقدامات متقابل به‌عنوان ضمانت اجرای حقوق بشر. مجلۀ حقوق بین‌المللی، 53، 127-159.
- قوانین بین‌المللی در حوزۀ راهنمایی و هدایت کشتی (بهمن 1393). ماهنامۀ علمی، تحقیقاتی بندر و دریا، 29(217).
- کرم‌زاده، سیامک،و عابدینی، عبدالله (1399). «تحلیل حقوقی توقیف نفت‌کش گریس 1 در آب‌های سرزمینی جبل‌الطارق. مجلۀ اقیانوس‌شناسی، 11(41)، 113-125.
- منتظران، جاوید (سه‌شنبه 20 خرداد 1399). بازدارندگی نظامی ایران، برجام و قواعد حقوق بین‌الملل دریاها مؤلفه‌های حقوقی بین‌المللی منع توقیف نفت‌کش‌های ایران. مرکز مطالعات استراتژیک، قابل دسترسی در: https://www.css.ir/fa/content/115266.
ج) وب‌سایت‌ها
- خبرگزاری ایمنا، (خرداد ۱۴۰۱). «دو نفت‌کش یونانی در تور سپاه»، قابل دسترسی در: https://www.imna.ir/news/578273/
- خبرگزاری تابناک، (۱۰ خرداد ۱۴۰۱). «پیامی که ایران با توقیف قاطعانۀ کشتی‌های یونانی به جهان مخابره کرد، چه بود؟»، قابل دسترسی در: https://www.tabnak.ir/fa/news/1121816/
- خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (6 خرداد 1401). «المیادین: دو نفت‌کش یونانی توسط ایران توقیف شد»، قابل دسترسی در: https://www.irna.ir/news/84769025/
- سایت روزنامۀ دنیای اقتصاد، (15 خرداد 1401). «بیانیۀ سازمان بنادر دربارۀ وضعیت دو نفت‌کش یونانی توقیف شده»، قابل دسترسی در: https://donya-e-eqtesad.com/
- سایت سازمان بنادر و دریانوردی، (1 آبان 1397). «سومین نشست کمیتۀ ویژۀ سه‌جانبۀ دولت‌های عضو کنوانسیون کار»، قابل دسترسی در: https://www.pmo.ir/fa/news/42235/
- میزنفت، (۸ خرداد ۱۴۰۱). «ماجرای جنگ نفت‌کش ایران و یونان»، قابل دسترسی در: https://www.mizenaft.com/report/33101/
- انگلیسی
- A) Books
- Breau, S., Aronsson, M., & Joyce, R. (2011). Discussion Paper 2: Drone Attacks, International Law, and the Recording of Civilian Casulties of Armed Conflict. Oxford Research Group.
- Meron, T. (2006). The Humanization of International Law. Published by Martinus Nijhoff Publishers, an imprint of Koninklijke Brill NV.
- B) Articles
- Damrosch, L. F. (2019). The Legitimacy of Economic Sanctions as Countermeasures for Wrongful Acts. ECOLOGY LAW QUARTERLY, 46(95), 95-110.
- Garcia, D. (2016). Future arms, technologies, and international law: Preventive security governance., European Journal of International Security, 1(01), 94-111.
- Moser, P. T. (2012). Non-Recognition of State Immunity as a Judicial Countermeasure to Jus Cogens Violations: The Human Rights Answer to the ICJ Decision on the Ferrini Goettingen Journal of International Law, 4(3), 809-852
- EL-FAKIR, JENNIFER (2021). Retaliatory or Lawful?: How Iran’s Seizure of the Stena Impero in the Strait of Hormuz Violated International Law. Notes. COLUMBIA JOURNAL OF TRANSNATIONAL LAW, 59(2), 426-468.
- C) Reports
- Fernández, Joaquín Alcaide. (22 APRIL 2020). Countermeasures, DOI: 10.1093/OBO/9780199796953-0072, Avilable At: https://www.oxfordbibliographies.com/display/document/obo-9780199.
- Meade, R. (23 May 2022). US seizes Iranian crude from Russian tanker arrested in Greece Lloyd's List, https://lloydslist.maritimeintelligence.informa.com.
- (27 May 2022). Two laden Greek tankers seized by Iranian forces Lloyd's List, https://lloydslist.maritimeintelligence.informa.com/LL1141049/Two-lad.
- Meade, R. (08 Jun 2022). Greece prevaricates over Iran crude seizure as diplomatic storm erupts Lloyd's List, Avilable A:
https://lloydslist.maritimeintelligence.informa.com/LL1141163.
- D) Documents
- International Convention for The Safety Of Life At Sea, 1974.
- International Convention On Maritime Search And Rescue, 1979
- Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, GA Res 56/83, UNGAOR, 56th Session, Annex, Agenda Item 162, UN Doc A/RES/56/83, 2001.
- The United Nations Convention on the Law of the Sea, 1982, UN Doc.
- E) Cases
- Air Services Agreement, (1946), France v. United States, R.I.A.A, Vol XVII.
- United States Diplomatic and Consular Staff in Tehran, (1980), ICJ Reports.
- F) Websites
- (27/5/2022). Iranian forces seize two Greek tankers in the Gulf: State media, https://www.aljazeera.com/news/2022/5/27/greece-protests-piracy-after-tankers-seized-in-gulf.
- Reuters, (27/05/ 2022), Iran seizes two Greek tankers amid row over U.S oil grab, Avilable At: https://www.reuters.com/world/middle-east/iran-summons-swiss-envoy-over-us-seizure-iranian-oil-isna-2022-05-27/.
- (31, 5, 2022). Iran Urges Greece to Cooperate Over Seized Ships Without U.S. Role World News US News, https://www.usnews.com/news/world/articles/2022-05-31/iran-urges-gre...
- (29, May 2022). France Denounces Iran's Seizure of Two Greek Tankers, https://www.voanews.com/a/france-denounces-iran-seizure-of-two-greek-
- یونانی
- C) Reports
- Σουλιώτης, Γ. (05.06.2022). To άγνωστο παρασκήνιο με το «Lana», At Available: https://www.kathimerini.gr/investigations/561893923/to-agnosto-paraskinio-me-to-lana/
- Σουλιώτης, Γ. (31.05.2022). Ιράν – Ελληνικά δεξαμενόπλοια Οι χειρισμοί για το «Lana» και τα αντίποινα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, At Available: https://www.kathimerini.gr/politics/561885457/iran-ellinika-dexamenoploia-oi-cheirismoi-gia-to-laLowry.
- F) Websites
- HuffPost Greece, 28/05/2022. Η απόφαση του ανακριτή Εύβοιας πίσω από τα αντίποινα με την κατάσχεση ελληνικών πλοίων στο Ιράν, At Available:
https://www.huffingtonpost.gr/entry/e-apofase-toe-anakrite-eevoias-pis.
)