دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حقوق عمومی، دانشکدة حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکدة حقوق، دانشگاه قم، c، ایران

10.22059/jplsq.2022.334171.2942

چکیده

اخلال دموکراسی‌های نمایندگی معاصر در انعکاس ارادة عمومی در نظام‌های حقوقی–سیاسی، به چرخش سیستم رسمی انتقال قدرت به سیستم غیررسمی منجر شده، دموکراسی را از معنا تهی کرده و جوامع معاصر را با بحران‌های متعدد از جمله بحران مشروعیت مواجه ساخته است. این مقاله مفهوم قدرت مؤسس و شکل مشروطه را در فلسفة سیاسی یورگن هابرماس، به‌منظور تعیین سیستم آرمانی اعمال قدرت بررسی می‌کند. استدلال مقاله این است که مفهومی از قدرت مؤسس باید در یک نظریة قانون اساسی جای گیرد که بتواند تفاوت بین قانون مشروع و صرف استفاده از قدرت را توضیح دهد. بر این اساس هابرماس دموکراسی مشارکتی مبتنی بر مبانی ساختاری شامل زیست‌جهانی خارج از کنترل دولت و بازار، حوزة عمومی مبتنی بر کنش‌های ارتباطی و مبانی رفتاری شامل قانون مشروعی که از فیلتر گفتمان عمومی عبور کرده و مورد اجماع قرار گرفته، تحقق اخلاق گفتمان شامل آزادی، برابری و جذب و پیش‌زمینة جامعة مدرن همراه با عقل خودبنیاد را به‌عنوان راه‌حلی برای رفع بحران‌های جوامع معاصر تجویز کرده است. نظریة هابرماس می‌تواند به‌طور قانع‌کننده‌ای شرایط کلی مشروطه‌خواهی و قانونگذاری مشروع را بیان کند که خودمختاری خصوصی و عمومی را در نظام حقوقی محقق می‌سازند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the foundations of participatory democracy in the light of Habermas's language-based political philosophy

نویسندگان [English]

  • Ali Mashhadi 1
  • Alireza Dabirnia 1
  • Hasan Mohammadi 2

1 Associate Professor, Department of Public Law, Faculty of Law, Qom University, Qom, Iran

2 PhD Student in Public Law, Faculty of Law, Qom University, Qom, Iran

چکیده [English]

The disruption of contemporary representative democracies in the reflection of the public will in legal-political systems has led to the rotation of the formal system of transfer of power to the informal system, depleting democracy and confronting contemporary societies with numerous crises, including the crisis of legitimacy. This article examines the concept of constitutional Power and the constitutional form in Jürgen Habermas's legal philosophy in order to determine the ideal system of exercising power. The paper argues that the concept of the constitutional Power must be embedded in a constitutional theory that can explain the difference between legitimate law and the mere use of power. Accordingly, Habermas a participatory democracy based on structural principles including a world life outside control of government and market, a public sphere based on communicative actions and the principles of behavior including legitimate law that has passed the filter of public discourse, realization of the ethics of discourse including freedom, equality and absorption and the backgrounda of modern society with Self-founded Reason prescribe foundation as a solution to crises of contemporary societies. Habermas's theory can convincingly state the general conditions of constitutionalism and legitimate legislation that exercise private and public autonomy in the legal system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sovereignty
  • Philosophy of Language
  • Public Discourse
  • Law
  1. فارسی

الف) کتاب‌ها

  1. بشیریه، حسین (1378). تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم: لیبرالیسم و محافظه‌کاری. ج2، چ اول، تهران: نی.
  2. پولادی، کمال (1398). تاریخ اندیشه سیاسی در غرب: قرن بیستم، چ هفتم. تهران: مرکز.
  3. پیوزی، مایکل (1379). یورگن هابرماس، ترجمۀ احمد تدین، تهران: هرمس.
  4. جیمز بومن و رگ، ویلیام (1396). دانشنامة فلسفة استنفورد: یورگن هابرماس. ترجمة وحید غلامی‌پور فرد، تهران: ققنوس.
  5. گلابی، فاطمه و شهبازی قپچاق، ابراهیم (1393). جستارهای معرفت‌شناسی هابرماس و پوپر، تهران: تیسا.
  6. لاسه، توماسن (1395). معمای هابرماس. ترجمة محمدرضا غلامی، تهران: دنیای اقتصاد.
  7. احمدی، بابک (2) (1380). مدرنیته و اندیشة انتقادی. تهران: مرکز.
  8. هابرماس، یورگن (1392). دگرگونی ساختاری حوزة عمومی. ترجمة جمال محمدی، تهران: افکار.
  9. نوربرتو، بوبیو (1376). لیبرالیسم و دموکراسی. ترجمة بابک گلستان، تهران: چشمه.

 

ب) مقالات

  • احمدی، بابک (1372). گسترة همگانی در نگرش انتقادی هابرماس. فصلنامة فرهنگی و اجتماعی گفتگو، 1.
  • اوا نات (1379). به‌سوی معرفت‌شناسی غیر بنیادگرا: مناظرة بازنگریسته‌شده هابرماس / لومان. ترجمة رضا مصیبی، ارغنون، 17.
  • بوستانی، مهدی و پولادی، کمال (1396). بررسی عناصر تشکیل‌دهندة حوزة عمومی در اندیشة هابرماس. فصلنامة تخصصی علوم سیاسی، 13 (38).
  • عالم، عبدالرحمان و پورپاشا کاشین، علی (1390). دموکراسی گفت‌وگویی هابرماس: رابطه یا نسبت عامل‌ها. علوم سیاسی، سیاست،
  • فکوهی، ناصر (1388). تقویت اخلاق شهروندی: راهی برای گذار به مردم‌سالاری مشارکتی. نشریة مطالعات اجتماعی ایران، 3 (2).
  • کالون، کرگ (1389)، تاریخچة مفهوم جامعة مدنی و حوزة عمومی. ترجمة رحیم نوبهار، مجلة تحقیقات حقوقی، 13 (51).
  1. گنجی، اکبر (1382). سنت و مدرنیته. بازتاب اندیشه، 38.
  • محمودیان، محمدرفیع (1375). حالت مثالی گفتار. مجلة فرهنگ، 18.
  • نجاتی حسینی، محمود (1388). یورگن هابرماس: از حقوق، اخلاق و سیاست لیبرالی به سمت قانون و دموکراسی گفت‌وگویی. جامعه‌شناسی تاریخی، 1 (1).
  • نوروزی، حسن و سالاری، عزیزالله (1390). بررسی تحول ساختاری گستره عمومی و نقش آن در فرایند دموکراتیزه شدن ساختار قدرت. فصلنامة تخصصی علوم سیاسی، 15.
  • هندال، پتر (1381). یورگن هابرماس، «سیطرة عمومی». ترجمة هاله لاجوردی، تهران: نشریة اغنون، 20.
  • ویژه، محمدرضا (1385). مفهوم تازه حاکمیت در حقوق عمومی. علوم سیاسی، اطلاعات سیاسی اقتصادی، 231 و 232.
  • مشهدی، علی (1394). از عمومی شدن حقوق خصوصی تا خصوصی شدن حقوق عمومی: مشروعیت و قلمرو مداخلۀ دولت در اندیشۀ هابرماس. فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، 45 (2).

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. Habermas, J. (1996a). Between facts and norms,: contributions to a discourse theory of law and democracy . (trans. W. Rehg. Cambridge: Polity press.
  4. Habermas, J. (2003b). Truth and jastification. (trans. B. Fultner, cambridge, MIT press.
  5. Habermas, J. (1993c). jastification and application: remarks on discourse ethics. (trans. C. Cronin, cambridge: polity press
  6. Habermas, J. (d) (1996). Reply to symposium participants. Cardozo School of Law , review 17.
  7. Moser, P. K. (2002). the oxford hand book of epistemology. (oxford: oxford university press.

 

  1. B) Articles
  2. Baxter, H. (2002). Habermas's Discourse Theory of Law and Democracy. Buffalo Law Review, 50, p.238.
  3. Boyte, h. C. (1995). beyond deliberation: citizenship as public work. in www.cen.org/newcitizenship
  4. Charles, G.U., & Fuentes-Rohwer, L, (2015). Habermas, the Public Sphere, and the Creation of a Racial Counterpublic, 21 MICH. J. RACE & L. 1.
  5. Eva, Knodt (1994). Toward a Non- Foundationalist Epistemology :the Habermas/ luhmann, Controversy Revisited. New German Critique, Duke University Press, 61.
  6. Flyvbjerg, B. (2000). Ideal Theory, Real Rationality: Habermas Versus Foucault and Nietzsche. Political Studies Association’s 50th Annual Conference, The Challenges for Democracy in the 21st Century, London School of Economics and Political Science, 10-13 April 2000.
  7. Foley, B. (2006). verfassungspatriotismus: the key to understanding Jurgen Habermas`s political thought?. european social and political research, 13.
  8. Plant, R. (1982). Jurgen Habermas and the Idea of Legitimation Crisis. European Journal of Political Research, 10.