دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری، حقوق عمومی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

10.22059/jplsq.2022.321285.2737

چکیده

آزادی در فلسفة کانت جایگاه ویژه‏ای دارد؛ بسیاری از مفاهیم را در حوزة عقل عملی باید در نسبت با معنای آزادی بازخوانی کرد. یکی از این مفاهیم اساسی، مفهوم حق است که انقلاب کوپرنیکی کانت با رویکردی سوبژکتیو، برجستگی ویژه ‏ای به آن بخشیده است. از نظر کانت، ذات عقل، آزادی است و قانون عقل عملی در نسبت با آزادی معنا می‏شود. حقوق انسان در نسبتش با اقتضائات عقل عملی و در نتیجه در نسبتش با آزادی تبیین می‏ شود. معنای اصیل حق را صرفاً در پرتو آزادی کانتی می‏توان دریافت. کانت بین حق و آزادی نسبتی عمیق تلقی می‏ کند، به‏ گونه ‏ای که از یک طرف، حق مجموعه شرایطی است که آزادی‏های افراد طبق قانون کلی آزادی هماهنگ می‏ شود و از طرف دیگر، آزادی تنها حق فطری انسان است و از وجه سلبی به معنای استقلال از هر نوع وابستگی و از وجه ایجابی به معنای قدرت قانون گذاری با تکیه بر خود است و در نسبت با حق شرط اصلی اعتبار حق، حفظ آزادی است. ازاین ‏رو همان‏گونه ‏که آزادی مفهومی پیشینی است، اصول حقوقی نیز اموری پیشینی‏ اند و هدفی جز وحدت بخشیدن به ارادة آزاد افراد انسانی ندارند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Meaning and Relation of Right and Freedom in Kant's Philosophy

نویسندگان [English]

  • Mohammadhossein Talebi 1
  • Malihe Masoudi 2

1 Associate Prof, Research Institute of Hawzah and University, Tehran, Iran

2 Ph.D. Student in Public Law, Shiraz university, Shiraz, Iran

چکیده [English]

many concepts, in the field of practical reason, must be re-read in relation to the meaning of freedom. One of these basic concepts is the notion of right, to which Kant's Copernican revolution has given it special prominence through a subjective approach. According to Kant, the essence of reason is freedom and the law of practical reason makes sense in relation to the original meaning of right can be understood only in the light of Kant's freedom. Kant considers the relationship between right and freedom to be profound, in that, right is a set of conditions under which the freedom of individuals is harmonized according to the general law of freedom; and on the other hand, freedom is the only inherent human right and in a negative sense means being free from any kind of dependence. In a positive sense, it means the power of the legislature relies on its essence, and in relation to the right, the main condition for the validity of the right is the preservation of freedom. just as freedom is an a priori concept, so are legal principles, and have no purpose other than to unite the free will of human beings.

کلیدواژه‌ها [English]

  • freedom
  • right
  • autonomy of will
  • law of practical reason
  1. فارسی

الف( کتاب‏ها

  1. پینکارد، تری (۱۳۹۴). فلسفة آلمانی (میراث ایدئالیسم). ترجمة ندا قطرویی، تهران: ققنوس.
  2. تروتان، تودورف (۱۳۸۷). روح روشنگری. ترجمة عبدالوهاب احمدی، تهران: آگاه.
  3. ذاکرزاده، ابوالقاسم (۱۳۸۸). ایدآلیسم آلمانی (از ولف تا پیروان جدید کانت). آبادان: پرسش.
  4. گلدینگ، مارتین، پی (1393). مفهوم حق، درآمدی تاریخی. ترجمة محمد راسخ، حق و مصلحت، چ پنجم، تهران: طرح نو
  5. شجاعی، مالک (۱۳۹۱). درآمدی فلسفی تاریخی به روشنگری (از کانت تا فوکو). تهران: علم.
  6. صانعی دره‏بیدی، منوچهر (۱۳۸۴). جایگاه انسان در اندیشة کانت. تهران: ققنوس.
  7. کاپلستون، فردریک (۱۳۷۵). تاریخ فلسفه، از ولف تا کانت. ترجمة اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، ج ۶، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  8. کانت، ایمانوئل (۱۳۶۹). بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق. ترجمة حمید عنایت و علی قیصری، تهران: خوارزمی.
  9. کانت، ایمانوئل (۱۳۹۲). دین در محدودة عقل تنها. ترجمة منوچهر صانعی دره بیدی، تهران: نقش و نگار.
  10. کانت، ایمانوئل (۱۳۹۳). فلسفة حقوق. ترجمة منوچهر صانعی دره بیدی، تهران: نقش و نگار.
  11. گلدمن، لوسین (۱۳۶۶). فلسفة روشنگری (بوژوازی مسیحی و روشنگری). ترجمة منصوره (شیوا) کاویانی، تهران: نقره.
  12. مجتهدی، کریم (۱۳۹۰). افکار کانت. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  13. یاسپرس، کارل (۱۳۷۲). کانت. ترجمة میرعبدالحسین نقیب‏زاده، تهران: طهوری.

 

ب) مقالات

  1. فوکو، میشل (۱۳۷۰).درباره روشنگری چیست. ترجمه همایون فولادپور، مجله کلک، 22، ۵۸-۶۷.
  2. کانت، ایمانوئل (۱۳۷۰). روشنگری چیست. ترجمة همایون فولادپور، مجلة کلک، 22، 48-57.

 

  1. انگلیسی
  2. A) Books
  3. A Kant Dictionary, H. (1995). Blackwell, Blackwell Publishing.
  4. Kant, I. (1985). Critique of Practical Reason. trans, Lewis White Beck, Macmillan.
  5. Kant, I. (1909). Critique of Practical Reason. trans Thomas Kingsmill Abbott : London.
  6. Kant, I. (1992). Lectures on Logic. trans. J.Micheal Young, Cambridge UniversityPress.
  7. Kant, I., (2001). Religion and Rational Theology. trans. Allen Wood and George di Gio Vanni, Cambridge.
  8. The Cambridge Companion to Kant, Cambridge, 1992.

 

  1. B) Articls
  2. Beanwortung der Frage: Was ist Aufklarung: Kants Werke, Akademi Textausgabe, Berlin,Walter de Gruyter, 1968.