نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران
2 دانشجوی دکترای حقوق عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
گئورگ ویلهلم فریدریش هگل، فیلسوف آلمانی، اندکی پس از پیروزی انقلاب فرانسه و تصویب یک قانون اساسی مدرن و مکتوب و تحقق اندیشۀ اساسی دورۀ روشنگری، با دیدن نتایج نامطلوب این انقلاب و وقایع پس از آن، به بازاندیشی انتقادی در اندیشۀ مشروطیت و قانون اساسی پرداخت. در نظر هگل تنها از طریق یک قانون اساسی به لحاظ عقلی و نظری مطلوب و ایدهآل و با نگاه صرف حقوقی نمیتوان یک جامعه را تغییر داد و به اهداف مورد نظر آن قانون رهنمون شد. او برای تصحیح این نگاه پوزیتویستی و شکلگرایانه از قانون اساسی، در ذیل مفهوم حیات اخلاقیاتی در نظام فلسفی خود، به قانون اساسی در مفهومی گستردهتر (که در این نوشتار قانون اساسی ارگانیک نامیده میشود) تأکید میکند که نوشتار پیش رو به دنبال فهم چیستی این قانون اساسی و نتایج آن در برخی مفاهیم و نحوۀ مطالعات حقوق اساسی است. قانون اساسی ارگانیک کلیۀ نهادها، فرآیندها و ارزشهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه را در برمیگیرد. قانون اساسی مکتوب باید با این نظام اخلاقیاتی و قانون اساسی ارگانیک، هماهنگ باشد و متناسب با تغییر و تکامل روح ملت که همان نظام اخلاقیاتی است، اصلاح شود. در نتیجه مطالعات حقوق اساسی نیز باید گستره فراتری از صرف مطالعۀ حقوقی متن قانون اساسی را دربرگیرد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The organic constitution in Hegel's thought
نویسندگان [English]
- Alireza Dabirnia 1
- Saeed Barkhordari 2
1 Associate Prof., Department of Public Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran
2 Ph.D. Student in Public Law, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]
Georg Wilhelm Friedrich Hegel, a German philosopher, shortly after the victory of the French Revolution and the ratification of a modern and written constitution and the realization of the constitutional idea of the Enlightenment period, seeing the unfavorable results of this revolution and the events that followed, he began to critically rethink the idea of constitutionalism and the constitution. In Hegel's opinion, it is not possible to change a society and be guided to the intended goals of that law only through a rationally and theoretically desirable and ideal constitution. In order to correct this positivist and formalistic view of the constitution, under the concept of Ethical life in his philosophical system, he emphasizes the constitution in a broader concept (which is called the organic constitution in this article) that The following article seeks to understand what this constitution is and its results in some concepts and methods of constitutional law studies. The organic constitution includes all institutions, processes and political, social, cultural and economic values of the society. The written constitution must be in harmony with this moral system and the organic constitution, and be amended according to the change and evolution of the nation's spirit, which is the Ethical system. As a result, studies of constitutional law should also include a scope beyond the mere legal study of the text of the constitution.
کلیدواژه‌ها [English]
- Bildung (Education and Culture)
- National Spirit
- Ethical Life
- Organic Constitution
- فارسی
الف) کتابها
- اردبیلی، محمدمهدی (1398). دانشگاه هگلی، در فلسفۀ دانشگاه. گردآورنده رضا ماحوزی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی، 108-85.
- ارسطو (1381). سیاست. ترجمۀ حمید عنایت. تهران: علمی و فرهنگی.
- استرن، رابرت (1396). هگل و پدیدارشناسی روح. ترجمۀ محمدمهدی اردبیلی و سیدمحمدجواد سیدی. تهران: ققنوس.
- اینوود، مایکل (1388). فرهنگ فلسفی هگل. ترجمۀ حسن مرتضوی. تهران: نیکا.
- باربیه، موریس (1396). مدرنیتۀ سیاسی. ترجمۀ عبدالوهاب احمدی. تهران: آگه.
- بریستو، ویلیام (1398). روشنگری. ترجمۀ مرتضی عابدینی فرد. تهران: ققنوس.
- بیزر، فردریک (1391). هگل. ترجمۀ سیدمسعود حسینی. تهران: ققنوس.
- پینکارد، تری (1397). فلسفه آلمانی، میراث ایدهآلیسم. ترجمۀ ندا قطرویی. تهران: ققنوس.
- تیلور، چارلز (1399). هگل و جامعه مدرن. ترجمۀ منوچهر حقیقی راد. تهران: مرکز.
- خاتمی، محمود (1399). مدخل فلسفه روشنفکری. تهران: علم.
- سینگر، پیتر (1391). هگل. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. تهران: آگاهی نو.
- قاضی، ابوالفضل (1396). حقوق اساسی و نهادهای سیاسی. تهران: میزان.
- کاپلستون، فردریک (1392). تاریخ فلسفه کاپلستون. ترجمۀ داریوش آشوری. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ج 7.
- کاسیرر، ارنست (1395). فلسفه روشنگری. ترجمۀ یدالله موقن. تهران: نیلوفر.
- ___________ (1399). اسطوره دولت. ترجمۀ یدالله موقن. تهران: هرمس.
- کلوسکو، جورج (1398). تاریخ فلسفۀ سیاسی. ترجمۀ خشایار دیهیمی. تهران: نی. ج 1.
- کورنر، اشتفان، (1389). فلسفۀ کانت. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
- وینسنت، اندرو (1397). نظریههای دولت. ترجمۀ حسین بشریه. تهران: نی.
- هگل، گئورگ ویلهلم فریدریش (1379). عقل در تاریخ. ترجمۀ حمید عنایت. تهران: شفیعی.
- _______________________ (1396). درسهایی درباره فلسفۀ تاریخ. ترجمۀ ابراهیم ملک اسماعیلی. تهران: نگاه.
- _______________________ (1399). عناصر فلسفه حق. ترجمۀ مهبد ایرانیطلب. تهران: قطره.
- _______________________ (1400). پدیدارشناسی روح. ترجمۀ سیدمسعود حسینی و محمدمهدی اردبیلی. تهران: نی.
- ه‍ی‍پ‍ول‍ی‍ت، ژان (1386). مقدمه بر فلسفۀ تاریخ هگل. ترجمۀ باقر پرهام، تهران: آگاه.
ب) مقالات
- احمدی‌زاده، حسن (1395). دیدگاه اخلاقی هگل در پرتو نقدهای او به دیدگاه اخلاقی کانت. اخلاق وحیانی، 2، 176-155.
- باقرزاده مشکیباف، محسن (1400). روبسپیر-کانت، بررسی نسبت آزادی مطلق و ترور با فلسفۀ اخلاق کانت بر اساس پدیدارشناسی روح هگل. پژوهشهای فلسفی، 37، 653-627
- راسخ، محمد و پورسید آقایی، سید حمید (1395). نگاهی انتقادی به شکل گرایی در حقوق. تحقیقات حقوقی، 74، 84-69.
- سیدفاطمی، سیدمحمد و نیکوئی، مجید (1396). حقوق طبیعی و حق طبیعی: تحلیل مفهومی و تکامل تاریخی. مطالعات حقوق عمومی، 47 (3)، 769-747
- کانت، ایمانوئل (1370)، روشنگری چیست؟. ترجمۀ همایون فولادپور. کلک، 22، 1370، 57-48
- گلشنی، عصمت و حسینی مدرس، سیدمهدی (1394). مقایسۀ اثر مکاتب تفسیری اقتصادی و فرمالیستی بر حقوق. دانشنامۀ حقوق اقتصادی (دانش و توسعۀ سابق)، 22 (7)، 66-49.
- محمودی، ایوب؛ نوروزی، رضاعلی؛ حیدری، محمدحسین و میثم سفیدخوش (1398). الگوی تربیت اخلاقی هگل بر مبنای دیالکتیک آگاهی. پژوهش‌نامۀ مبانی تعلیم و تربیت، 9 (18)، 125-105
- وود، آلن (1385). اخلاق از منظر هگل. ترجمۀ مهدی سلطانی گازار، فصلنامۀ علامه، 12، 80-51.
- انگلیسی
- A) Books
- Arato, A. (1991). A Reconstruction of Hegel's Theory of Civil Society. In: Hegel and legal theory. edited by Drucilla Cornell & others, NewYork: Routledge, 301-320.
- Brod, H. (1992). Hegel's Philosophy of Politics, Idealism, Identity and Modernity, United States: Westview Press.
- Conklin, (2008). Hegel's Laws: The Legitimacy of a Modern Legal Order. California: Stanford University Press.
- Siep, L. (2017). "Hegel’s Liberal, Social, and ‘Ethical’ State", in: The Oxford Handbook of Hegel. edited by Dean Moyar, London: Oxford University Press.
- Stillman, P. (1988). "Hegel’s Idea of Constitutionalism", in: Constitutionalism: The Philosophical Dimension. edited by Allen Rosenbaum, New York: Greenwood Press, 88-112.
- B) Articles
- Boyd, N. (2021). Tyranny and Ethical Life in Hegel’s Political Thought: the Tyrant-Legislator and Constituent Power. Ethics & Politics, (23), 145-162. https://doi.org/10.13137/1825-5167/32025
- Germino, D. (1969). Hegel as a Political Theorist. Journal of Politics, 31 (4), 885-912. https://doi.org/10.2307/2128351
- Gledhill, J. (2013). Constructivism and Reflexive Constitution-Making Practices. Raisons politiques, (51), 63-80. https://doi.org/10.3917/rai.051.0063
- Hart, H. (1958). Positivism and the Separation of Law and Morals. Harvard Law Review, 71 (4), 593-629. https://doi.org/10.2307/1338225
- Lambier, J. (2008). The organismic state against itself: Schelling, Hegel and the life of right. European Romantic Review, 19, 131-137. https://doi.org/10.1080/10509580802030359
- Ritchie, D. (2005). Organic Constitutionalism: Rousseau, Hegel and the Constitution of Society. Journal of Law and Society, 6 )36(, 1-27.
- Salter, M., & Shaw, J. (1994). Towards a Critical Theory of Constitutional Law: Hegel's Contribution. Journal of Law and Society, 21 (4), 464-486. https://doi.org/10.2307/1410667
- Znoj, M. (2017). Political Will and Public Opinion: On Hegel’s Theory of Representation. Filosofický časopis (Philosophical Journal), (65), 17-40.
- C) Theses:
- Kayser, C. (1995). Law, Politics, and Morality: Dworkin's Jurisprudence in a Hegelian Perspective. Dissertations. 3496, Chicago: Loyola University.
)