نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموختۀ مقطع دکتری حقوق خصوصی، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 دانشیار گروه حقوق، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده
زیان شناور به معنای قابلیتهای جبران طبیعی، ناپدید شدن یا نامرئی شدن زیان وارده از رفتار یا عملیات زیانبار است. به دلیل ویژگی‌های بستر دریا، خسارات وارده ناشی از حمل‌ونقل دریایی، سیال یا شناور هستند که چالشی برجسته برای حمایت نظامهای حقوقی از محیط زیست دریایی ایجاد میکند. این چالشها در سه حوزۀ امکان ارزیابی خسارات وارده، چگونگی ارزیابی آنها و در آخر تعیین و صدور حکم نسبت به خسارات وارده است. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به مفهوم زیان شناور در محیط زیست دریایی و بیان اوصاف آن پرداخته است. سپس به این نتیجه رسیده است که آن چه موجب ناکارآمدی نظامهای حقوقی در حمایت از محیط زیست دریایی شده است، عبارتند از: فقدان زیان‌دیدۀ معین در اکثر خسارات محیط زیست دریایی، سیالیت خسارات وارده و در نهایت فقدان معیارهای روشن در ارزیابی و جبران این خسارات. نوشتار با رویکردی راهبردمحور پیشنهاد میکند که برای جبران خسارات وارده به محیط زیست دریایی، ملاک، تخمین و ارزیابی نسبی خسارات است اعم از اینکه خسارات موجود باشند، یا ناپدید شده و یا به طور طبیعی جبران شده باشند. چنین تخمین و ارزیابیهایی با در نظر گرفتن معیارهای علمی، اقتصادی و کارشناسی انجام میگیرد. در نتیجه تصمیم قضایی در این زمینه بر رویکرد قابلیت تحقق و استمرار زیان است تا تحقق قطعی یا عینی آن.
کلیدواژه‌ها
- حمل ونقل دریایی
- روش های جبران خسارت دریایی
- زیان شناور
- قابلیت و استمرار زیان دریایی
- محیط زیست دریایی
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Floating Damage; Feasibility of Compensating for Environmental Damage to the Seas Caused by Maritime Transport
نویسندگان [English]
- Mozhde Bostan 1
- Alireza Arashpuor 2
1 Ph.D. in Private Law. Faculty of Administrative Sciences and Economics. University of Isfahan. Isfahan. Iran
2 Associate Prof., Department of Law, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran
چکیده [English]
Floating damage refers to the natural compensatory capabilities, the disappearance, or the invisibility of damage caused by harmful behavior or operations. Due to the characteristics of the seabed, the damages resulting from maritime transportation are fluid or floating, which creates a significant challenge for legal systems in protecting the marine environment. These challenges arise in three areas: the feasibility of assessing the damages, how to evaluate them, and finally, determining and issuing judgments regarding the damages incurred. This paper employs a descriptive-analytical method to address the concept of floating damage in the marine environment and to outline its characteristics. It concludes that the inefficiency of legal systems in protecting the marine environment is due to the lack of a specific victim in most marine environmental damages, the fluidity of the damages incurred, and ultimately the absence of clear criteria for assessing and compensating these damages. The paper suggests a strategic approach to compensating damages to the marine environment, the criteria should be the estimation and relative assessment of the damages, regardless of whether the damages are present, disappeared, or compensated naturally. Such estimations and assessments are carried out considering scientific, economic, and expert criteria. As a result, judicial decisions in this area focus on the feasibility of realization and continuity of the damage rather than its definitive or tangible realization.
کلیدواژه‌ها [English]
- maritime transportation
- maritime compensation techniques
- floating loss
- capability and continuity of marine loss
- marine environment.
- فارسی
الف) کتابها
- آرش‌پور، علیرضا (1398). مسئولیت بینالمللی نقض تعهدات زیست‌محیطی. چ 2. تهران: جاودانه (جنگل).
- صفرقلی، امیرحسین؛ محمدی، اکبر و نجار تباربیشه، محمد (1394). آمارنامۀ دریایی ایران. چ 2. تهران: ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان دریایی.
ب) مقالات
- جعفری، امین و احمدی، اصغر (1398). جبران خسارت جرایم زیست محیطی در حقوق بینالملل و حقوق ایران. مطالعات حقوق عمومی، ۴۹ (۲)، 613-633.
- صالحی، جواد (1398). مسئولیت جبران خسارت به محیط زیست منطقۀ اعماق دریاها در حقوق بینالملل عرفی و رویکرد متناقض شعبۀ حل اختلاف بستر دریاها. مطالعات حقوق عمومی، ۴۱ (۱)، 195- 211.
- صیرفی، ساسان؛ موسوی، سید فضل‌الله و فیروزپور، کوثر (۱۳۹۹). حفاظت از تنوع زیستی دریایی در مناطق خارج از حوزۀ صلاحیت ملی. مطالعات حقوق عمومی، ۵۰ (۳)، ۹۳۹- ۹۶۶.
- طلایی، وحید (1388). تحول حقوق بینالملل محیط زیست در حوزۀ حفاظت از دریاها با تأکید بر مسئولیت دولتها در قبال آلودگیهای نفتی. پژوهشنامۀ روابط بینالملل، ۴۳، 43-80.
- موسوی، سید فضل‌الله و طباطبائی‌نژاد، سید محمد (۱۳۹۳). قانون حاکم بر مسئولیت مدنی ناشی از خسارتهای زیست‌محیطی. مطالعات حقوق خصوصی، ۴۴ (۳)، ۴۶۱- ۴۷۵.
- موسوی، سید فضل‌الله و قیاسیان، فهیمه (۱۳۹۰). جبران خسارات زیست‌محیطی در حقوق بینالملل. فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، ۴۱ (۱)، ۳۲۷- ۳۴۶.
- موسوی، سید فضل‌الله و نامداری، مژگان (۱۳۹۵). وضعیت آبزیان در حقوق بینالملل با تأکید بر گونههای جانوری در دریای مازندران. مجموعه مقالات ارائه شده در اولین همایش ملی حقوق بشر با تأکید بر چالشهای زیست محیطی مناطق شمالی کشور، ۱-۲۰.
ج) پایان نامهها
آرمینه، الهام (1392). جبران‌پذیری خسارات وارده به محیط زیست. پایان نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی عزیزالله فهیمی. قم: دانشگاه قم، دانشکدۀ حقوق، تاریخ دفاع زمستان ۱۳۹۲.
- انگلیسی
- A) Books
- Falkanger, Th.; Bull, H. J., & Brautaset, L. (2011). Scandinavian Maritime Law: The Norwegian Perspective. 3d edition. Rusaanes Bokproduksjon AS.
- Md Saiful, K. (2015). Prevention of Pollution of the Marine Environment from Vessels. Germany: Springer.
- Andersson, K.; Brynolf, S.; Lindgren, J. F., & Wilewska-Bien, M. (2016). Shipping and the Environment, Improving Environmental Performance in Marine Transportation. Germany, Springer.
- Faure, M., & Verheij, A.(2007). Shifts in Compensation for Environmental Damage. New York: SpringerWien.
- Rudall, J. (2020). Compensation for Environmental Damage under International Law. LONDON and NEW YORK: Routledge (Taylor & Francis Groop).
- Mustansar Hussain, Ch. (2020). The Handbook of Environmental Remediation, Classic and Modern Techniques, published on https://pubs.rsc.org, doi: 10.1039/9781788016261-FP005.
- Maes, F. (2005). Marine Resource Damage Assessment, Liability and Compensation for Environmental Damage. Germany: Springer.
- B) Articles
- Rusu, I.; Coman, V. L., & Rusu-Balan, I. (2011). The Aquatic Environment Protection through Criminal Law. Journal of Danubian Studies and research, 1 (1), 80-98.
- Schultz, J. (1999). Balancing the Relationship between Trade and the Environment within the World Trade Organization: Is this the End of Sea Turtle?. Asia Pacific Journal of Environmental Law, 4 (1), 35-56.
- Ehler, Ch. (2007). Protecting marine biodiversity and ecosystem: processes through marine protected areas beyond national jurisdiction. Journal of International Wildlife Law and Policy, 6, 3-25.
- Wang, Y., & Zou, K. (2021). Compensation for Marine Ecological Damage: From "Tasman Sea" to "Sanchi". Sustainbility, 1313353.
- Nurul Islam, G.; Mohd Noh, K.; Shzee Yew, T., & Farhana Mohd Noh, A. (2013). Assesing Environmental Damage to Marine Protected Area: A Case Perhentian Marine Park in Malaysia. Journal of Agriculture Science. 5 (8), 132- 141.
- Gregory, R.; & Trousdale, W. (2009). Compensating Aboriginal Cultural Losses: An Alternative Approach to Assesing Environmental damages. Journal of Environmental Management. 2469- 2479.
- Martin-Ortega, J.; Brouwer, R., & Aiking, H. (2011). Application of a Value-Based equivalency Method to Access Environmental Damage Compensation under the European Environmental Liability Directive. Journal of Environmental Management. 1461- 1470.
- C) Thesis
- Sin Hyok, P. (2019). Compensation for Marine Environmental Damage from Ship-Source Pollution. a dissertation in Master of Science in Maritime Safety Environmental Management. World Maritime University (Dalian Maritime University).
)