دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختۀ مقطع دکتری حقوق خصوصی، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه حقوق، دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

زیان شناور به معنای قابلیت‏های جبران طبیعی، ناپدید شدن یا نامرئی شدن زیان وارده از رفتار یا عملیات زیانبار است. به دلیل ویژگی‌های بستر دریا، خسارات وارده ناشی از حمل‌ونقل دریایی، سیال یا شناور هستند که چالشی برجسته برای حمایت نظام‏های حقوقی از محیط زیست دریایی ایجاد می‏کند. این چالش‏ها در سه حوزۀ امکان ارزیابی خسارات وارده، چگونگی ارزیابی آ‏ن‏ها و در آخر تعیین و صدور حکم نسبت به خسارات وارده است. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به مفهوم زیان شناور در محیط زیست دریایی و بیان اوصاف آن پرداخته است. سپس به این نتیجه رسیده است که آن چه موجب ناکارآمدی نظام‏های حقوقی در حمایت از محیط زیست دریایی شده است، عبارتند از: فقدان زیان‌دیدۀ معین در اکثر خسارات محیط زیست دریایی، سیالیت خسارات وارده و در نهایت فقدان معیارهای روشن در ارزیابی و جبران این خسارات. نوشتار با رویکردی راهبردمحور پیشنهاد می‏کند که برای جبران خسارات وارده به محیط زیست دریایی، ملاک، تخمین و ارزیابی نسبی خسارات است اعم از اینکه خسارات موجود باشند، یا ناپدید شده و یا به طور طبیعی جبران شده باشند. چنین تخمین و ارزیابی‏هایی با در نظر گرفتن معیارهای علمی، اقتصادی و کارشناسی انجام می‏گیرد. در نتیجه تصمیم قضایی در این زمینه بر رویکرد قابلیت تحقق و استمرار زیان است تا تحقق قطعی یا عینی آن.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Floating Loss; Feasibility of Compensation for Losses from Transportation on the Marine Environment

نویسندگان [English]

  • Mozhde Bostan 1
  • Alireza Arashpuor 2

1 Ph.D. in Private Law. Faculty of Administrative Sciences and Economics. University of Isfahan. Isfahan. Iran

2 Associate Prof., Department of Law, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Floating loss means natural compensation capabilities, the disappearance or invisibility of loss caused by harmful behavior or operations. The characteristics of the sea bed define the damage caused by maritime transportation to floating description, which creates an outstanding challenge for the protection of the legal systems of the marine environment. These challenges are in three areas: the possibility of assessing the damages, how to assessing them, and finally determining and issuing sentences regarding the damages.
The present article, using descriptive and analytical methods introduces the floating losses in the marine environment and its characteristics. Then comes to the conclusion that the lack of a specific victim in most of the marine damages, the fluidity of the losses and finally the lack of clear criteria in the assessment and compensation of marine damages has caused the ineffectiveness of the legal systems in protecting the marine environment. The article, through a strategy-oriented approach, suggests that to compensate the damages caused to the marine environment, the criterion is the estimation and relative evaluation of the damages, regardless of whether the damages are present or have disappeared or have been compensated naturally. Such estimation and evaluation are done in terms of scientific, economic and expert criteria. As a result, the judicial decision in this field is based on the approach of achievability and continuity of loss rather than its definite or objective substantiation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • maritime transportation
  • maritime compensation techniques
  • floating loss
  • capability and continuity of marine loss
  • marine environment
  1.  

    1. فارسی

    الف) کتاب‏ها

    1. آرش‏پور، علیرضا (1398). مسئولیت بین‏المللی نقض تعهدات زیست‌محیطی. چ 2. تهران: جاودانه (جنگل).
    2. صفرقلی، امیرحسین؛ محمدی، اکبر و نجار تباربیشه، محمد (1394). آمارنامۀ دریایی ایران. چ 2. تهران: ستاد توسعه فناوری و صنایع دانش بنیان دریایی.

     

    ب) مقالات

    1. جعفری، امین و احمدی، اصغر (1398). جبران خسارت جرایم زیست محیطی در حقوق بین‏الملل و حقوق ایران. مطالعات حقوق عمومی، ۴۹ (۲)، 613-633.
    2. صالحی، جواد (1398). مسئولیت جبران خسارت به محیط زیست منطقۀ اعماق دریاها در حقوق بین‏الملل عرفی و رویکرد متناقض شعبۀ حل اختلاف بستر دریاها. مطالعات حقوق عمومی، ۴۱ (۱)، 195- 211.
    3. صیرفی، ساسان؛ موسوی، سید فضل‌الله و فیروزپور، کوثر (۱۳۹۹). حفاظت از تنوع زیستی دریایی در مناطق خارج از حوزۀ صلاحیت ملی. مطالعات حقوق عمومی، ۵۰ (۳)، ۹۳۹- ۹۶۶.
    4. طلایی، وحید (1388). تحول حقوق بین‏الملل محیط زیست در حوزۀ حفاظت از دریاها با تأکید بر مسئولیت دولت‏ها در قبال آلودگی‏های نفتی. پژوهش‏نامۀ روابط بین‏الملل، ۴۳، 43-80.
    5. موسوی، سید فضل‌الله و طباطبائی‌نژاد، سید محمد (۱۳۹۳). قانون حاکم بر مسئولیت مدنی ناشی از خسارت‏های زیست‌محیطی. مطالعات حقوق خصوصی، ۴۴ (۳)، ۴۶۱- ۴۷۵.
    6. موسوی، سید فضل‌الله و قیاسیان، فهیمه (۱۳۹۰). جبران خسارات زیست‌محیطی در حقوق بین‏الملل. فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، ۴۱ (۱)، ۳۲۷- ۳۴۶.
    7. موسوی، سید فضل‌الله و نامداری، مژگان (۱۳۹۵). وضعیت آبزیان در حقوق بین‏الملل با تأکید بر گونه‏های جانوری در دریای مازندران. مجموعه مقالات ارائه شده در اولین همایش ملی حقوق بشر با تأکید بر چالش‏های زیست محیطی مناطق شمالی کشور، ۱-۲۰.

     

    ج) پایان نامه‏ها

    آرمینه، الهام (1392). جبران‌پذیری خسارات وارده به محیط زیست. پایان نامۀ کارشناسی ارشد. به راهنمایی عزیزالله فهیمی. قم: دانشگاه قم، دانشکدۀ حقوق، تاریخ دفاع زمستان ۱۳۹۲.

     

    1. انگلیسی
    2. A) Books
    3. Falkanger, Th.; Bull, H. J., & Brautaset, L. (2011). Scandinavian Maritime Law: The Norwegian Perspective. 3d edition. Rusaanes Bokproduksjon AS.
    4. Md Saiful, K. (2015). Prevention of Pollution of the Marine Environment from Vessels. Germany: Springer.
    5. Andersson, K.; Brynolf, S.; Lindgren, J. F., & Wilewska-Bien, M. (2016). Shipping and the Environment, Improving Environmental Performance in Marine Transportation. Germany, Springer.
    6. Faure, M., & Verheij, A.(2007). Shifts in Compensation for Environmental Damage. New York: SpringerWien.
    7. Rudall, J. (2020). Compensation for Environmental Damage under International Law. LONDON and NEW YORK: Routledge (Taylor & Francis Groop).
    8. Mustansar Hussain, Ch. (2020). The Handbook of Environmental Remediation, Classic and Modern Techniques, published on https://pubs.rsc.org, doi: 10.1039/9781788016261-FP005.
    9. Maes, F. (2005). Marine Resource Damage Assessment, Liability and Compensation for Environmental Damage. Germany: Springer.

     

    1. B) Articles
    2. Rusu, I.; Coman, V. L., & Rusu-Balan, I. (2011). The Aquatic Environment Protection through Criminal Law. Journal of Danubian Studies and research, 1 (1), 80-98.
    3. Schultz, J. (1999). Balancing the Relationship between Trade and the Environment within the World Trade Organization: Is this the End of Sea Turtle?. Asia Pacific Journal of Environmental Law, 4 (1), 35-56.
    4. Ehler, Ch. (2007). Protecting marine biodiversity and ecosystem: processes through marine protected areas beyond national jurisdiction. Journal of International Wildlife Law and Policy, 6, 3-25.
    5. Wang, Y., & Zou, K. (2021). Compensation for Marine Ecological Damage: From "Tasman Sea" to "Sanchi". Sustainbility, 1313353.
    6. Nurul Islam, G.; Mohd Noh, K.; Shzee Yew, T., & Farhana Mohd Noh, A. (2013). Assesing Environmental Damage to Marine Protected Area: A Case Perhentian Marine Park in Malaysia. Journal of Agriculture Science. 5 (8), 132- 141.
    7. Gregory, R.; & Trousdale, W. (2009). Compensating Aboriginal Cultural Losses: An Alternative Approach to Assesing Environmental damages. Journal of Environmental Management. 2469- 2479.
    8. Martin-Ortega, J.; Brouwer, R., & Aiking, H. (2011). Application of a Value-Based equivalency Method to Access Environmental Damage Compensation under the European Environmental Liability Directive. Journal of Environmental Management. 1461- 1470.

     

    1. C) Thesis
    2. Sin Hyok, P. (2019). Compensation for Marine Environmental Damage from Ship-Source Pollution. a dissertation in Master of Science in Maritime Safety Environmental Management. World Maritime University (Dalian Maritime University).