نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، گروه حقوق بین‌الملل عمومی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
2 استادیار، گروه حقوق بین‌الملل، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
3 استادیار، گروه حقوق عمومی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران
چکیده
بر خلاف جدایی در حوزة استعماری که امری مشروع در حقوق بین‌الملل معاصر محسوب می‌شود، جدایی در حوزة غیراستعماری امری بحث‌برانگیز و اختلافی میان دولت‌ها و حقوقدانان بین‌المللی است و فقط در این مورد توافقی نسبی وجود دارد که در صورت نقض‌های شدید حقوق بشری، امکان برخورداری مردم ساکن در قسمتی از سرزمین یک کشور از «حق جدایی چاره‌ساز» میسر می‌شود و در این مورد حقوق بین‌الملل از تمامیت ارضی کشورها حمایت نمی‌کند. با این حال، در اعمال و کاربرد این اصل توسط جنبش‌های مردمی مدعی آن، دولت‌های بزرگ همواره نقش کلیدی داشته‌اند. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، به‌دنبال بررسی وضعیت حقوقی و امکان‌سنجی توسل به «حق تعیین سرنوشت» در چارچوب حقوق بین‌الملل معاصر از یک سو و بررسی اعمال آن در پرتو منافع قدرت‌های بزرگ از سوی دیگر است. یافته‌ها نشان می‌دهد که باید در کاربرد و اعمال حق تعیین سرنوشت، اوضاع و احوال مربوط به هر قضیه را مورد توجه قرار داد تا بتوان دریافت که پروندة قضیة موردنظر، نامزد مناسبی برای کسب استقلال غیراستعماری مردم آن منطقه با توجه به تحمل میزان و شدت نقض‌های حق بشری است و امکان برخورداری از حق تعیین سرنوشت در چارچوب «جدایی چاره‌ساز» با توجه به مقررات بین‌الملل را دارد یا خیر؟
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Rise and Fall of the Right to Self-Determination in Light of Great Power Interests
نویسندگان [English]
- Gholamreza Sadeghpoor Ajibisheh 1
- Fatemeh Keyhanlou 2
- Zainab Esmati 3
1 PhD. Student, Department of Public International Law, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
2 Assistant Prof., Department of International Law, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
3 Assistant Prof., Department of Public Law, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
چکیده [English]
Contrary to secession in the colonial domain, which is considered legitimate in contemporary international law, separation in the non-colonial sphere is a controversial issue and is a matter of dispute between governments and international lawyers. There is general agreement that in case of severe human rights violations, it is possible for a people to enjoy the right to remedial secession and in this case, international law does not support th territorial sovereignty of states. Nevertheless, great powers have always played a key role in the application of this principle by claimant movements. This article, with a descriptive-analytical method, seeks to examine the legal situation and the possibility of evaluating the right to self-determination in the context of contemporary international law on the one hand and examinine its application in light of great powers’ practices, on the other hand. The findings of this article show that the human rights situation in a state should be considered so as to determine whether non-colonial independence is suitable or the right to self-determination in the framework of "remedial secession" should be ensured.
کلیدواژه‌ها [English]
- contemporary international law
- right to self-determination
- territorial integrity
- human rights
- great powers.
- فارسی
- مقالات
- اخوان‌خرازیان، مهناز (1386). تحول حق تعیین سرنوشت در چارچوب ملل متحد.مجلة حقوقی بین‌المللی، (36)، 95-142.
- امیدی، علی (1392). تحلیل حقوقی ابعاد و پیامدهای رأی مشورتی دیوان دادگستری در خصوص اعلامیة استقلال کوزوو. پژوهش حقوق عمومی (پژوهش حقوق) (حقوق و سیاست)، (41)، 9-45.
- حبیبی؛ همایون؛ نواری، علی (1393). ارزیابی وجود حق بر جدایی چاره‌ساز یا جبرانی به‌عنوان قاعدة حقوق بین‌الملل عرفی. مجلة حقوقی بین‌المللی، (51)، 97-124.
- 4. حدادی، مهدی؛ کریمی، سیامک (1394). نقض حقوق بشر و جدایی‌طلبی: رویکرد انتقادی به نظریة چارةجدایی‌ساز در حقوق بین‌الملل. فصلنامة مطالعات حقوق عمومی، (4)، 715-736.
- زمانی، سیدقاسم؛ نواری، علی (1394). حق جدایی جبران‌ساز در پرتو رویة قضایی ملی و منطقه‌ای. پژوهش حقوق عمومی، (46)، 9-37.
- نصیری‌لاریمی، رضا (1393). تقابل حق دعوت به مداخله، حق تعیین سرنوشت مردم، دموکراسی، جنگ داخلی، مشروعیت.تحقیقات حقوقی بین‌المللی، (25)، 99-135.
- نوازنی، بهرام؛ فرج‌زاده سکینه (1390). شورای امنیت سازمان ملل متحد و مسئلة تعارض اصل حق تعیین سرنوشت ملت‌ها با اصل حق حاکمیت ملی: مورد کوزوو.پژوهشنامة علوم سیاسی، (4)، 213-236.
- ویسی چمه، محمد؛ عزیزی، ستار (1398). مشروعیت و آستانة جدایی چاره‌ساز در حقوق بین‌الملل. مجلة حقوقی بین‌المللی، (61)، 133-163.
- انگلیسی
- A) Books
- Cassese, A. (2008). The human dimension of international law: selected papers of Antonio Cassese, OUP Oxford University Press.
- Griffioen, C. (2010). Self-determination as a human right: the emergency exit of remedial secession. Science Shop of Law, Economics and Governance, Utrecht University.
- Joseph, S., & McBeth, A. eds (2010). Research handbook on international human rights law. Edward Elgar Publishing.
- Shaw, M. N. (2017). International law. Cambridge university press.
- Sterio, M. (2012). The Right to Self-Determination under International Law: “Selfistans,” Secession, and the Rule of the Great Powers. New York, Routledge.
- Wallace, R. MM (2002). International law. London, Sweet and Maxwell.
- Wippman, D., Jeffrey L. Dunoff, & Steven R. Ratner (2006). International Law: Norms, Actors, Process: A Problem-oriented Approach, Aspen Publishers.
- B) Articles
- Brown, B. S. (2005). Human rights, sovereignty, and the final status of Kosovo. Chi.-Kent L. Rev., (80), 235-272.
- Charney, J. I. (2001). Self-Determination: Chechnya, Kosovo, and East Timor. Vand. J. Transnatl. L., (34), 455-467.
- Epps, V. (2015). Secession, Stagnation and the State-centered version of International law. ILSA Journal of International & Comparative Law, (21), 72-80.
- Hasani, E. (2005). Self-Determination under the Terms of the 2002 Union Agreement between Serbia and Montenegro: Tracing the Origins of Kosovo's Self-Determination. Chi.-Kent L. Rev., (80), 305-329.
- Kelly, M. J. (2005). Pulling at the Threads of Westphalia: Involuntary Sovereignty Waiver-Revolutionary International Legal Theory or Return to Rule by the Great Powers?. UCLA J. Int'l L. & Foreign Aff, (10), 361-442.
- Mankoff, J. (2022). Russia’s war in Ukraine: Identity, history, and conflict. Centre for Strategic and International Studies.
- Murphy, Michael A. (2008). Representing indigenous self-determination. University of Toronto Law Journal, (58), 185-216.
- Perritt Jr, H. H. (2005). Final Status for Kosovo. Chi.-Kent L. Rev., (80), 3-27.
- Purnawanty, J. (2000). Various perspectives in understanding the East Timor crisis. Temp. Int'l & Comp. LJ, (14), 61-74.
- Reisman, W. M. (1999). Kosovo’s antinomies. American Journal of International Law, (93), 860-862.
- Scharf, M. P. (2002). Earned sovereignty: Juridical underpinnings. Denv. J. Int'l L. & Pol'y, 31(37)3-385.
- Sterio, M. (2010). On the right to external self-determination: Selfistans, secession, and the great powers' rule. Minn. J. Int'l L. (19), 137-176.
- Toal, G., & O'Loughlin, J. (2013). Inside South Ossetia: a survey of attitudes in a de facto state. Post-Soviet Affairs, (29), 136-172.
- Trebicka, V. (2007). Lessons from the Kosovo Status Talks: On Humanitarian Intervention and Self-Determination. YALE J. INT’L L., (32), 255-260.
- Williams, P. R. (2002). Earned sovereignty: the road to resolving the conflict over Kosovo's final status. Denv. J. Int'l L. & Pol'y, (31), 387-425.
- C) Reports
- Aaland Islands, Report of International Committee of Jurists, October 1920.
- Advisory opinion of the International Court of Justice on the accordance with international law of the unilateral declaration of independence in respect of Kosovo, ICJ Rep A/64/881, 2010.
- An agenda for peace: preventive diplomacy, peacemaking and peace-keeping: report of the Secretary-General pursuant to the statement adopted by the Summit Meeting of the Security Council on 31 January 1992, UN Doc A/47/277 S/24111, 17 June 1992.
- Declaration on Principles of International Law concerning Friendly Relations and Co-operation among States in accordance with the Charter of the United Nations, UN Doc A/RES/2625(XXV), 24 Oct. 1970.
- Dissenting Opinion of Judge Koroma in the Advisory Opinion Regarding the Independence of Kosovo ICJ Reports, 1996.
- Legal Consequences for States of the Continued Presence of South Africa in Namibia (South West Africa) notwithstanding Security Council Resolution 276 (1970), ICJ Rep, 1970.
- Reference Re Secession of Quebec, Supreme Court of Canada, 1998.
- Report of the International Court of Justice, 1 August 1994-31 July 1995, ICJ Rep A/50/4, 1995.
- Vienna Declaration and Programme of Action, UN Doc A/CONF.157/24, 25 June 1993.
- Western Sahara Advisory Opinion of 16 October 1975, ICJ Rep, 1975.
)