نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری تخصصی حقوق عمومی، دانشکدة حقوق، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
2 دانشیار، گروه حقوق عمومی، دانشکدة حقوق، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران
چکیده
در سال‌های اخیر در پی رشد پرشتاب فناوری‌های اطلاعاتی، زیرساخت ارتباطی کشور نیازمند توسعة سریع و پرهزینه‌ای شده است که قوانین مختلف اغلب بر عهدة وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌گذارند. به‌منظور ایفای این تکالیف، قانون ماده‌واحده اجازة تعیین و وصول درآمدهای دولت در حوزه پست و مخابرات (مصوب 19/08/1392)، درآمدهای اختصاصی شایان توجهی را در اختیار وزارت ارتباطات قرار داده است. این قانون اجازة تعیین سه نوع درآمد اختصاصی برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را به هیأت وزیران اعطا کرده است. بررسی مصوبات هیأت وزیران پس از سال 1392، برخی موارد تخطی از درآمدهای تعیین‌شده در قانون را روشن می‌سازد. در این پژوهش مصوبات هیأت وزیران در اجرای قانون ماده‌واحدة 1392 بررسی شده و با استفاده از اصول و قواعد حقوق اداری درآمدهای موضوعة هیأت وزیران در حوزة پست و مخابرات تحلیل می‌شود. با بررسی مصوبات هیأت وزیران این نتیجه حاصل شد که الف) در دسته‌ای از مصوبات، هیأت وزیران درآمدهای جدیدی علاوه بر موارد مجاز قانونی وضع نکرده، لیکن تشریفات و الزامات قانونی را در وضع درآمد رعایت نکرده است. ب) در دسته دیگری از مصوبات، هیأت وزیران خارج از چارچوب صلاحیت قانونی، به وضع درآمدهای جدید پرداخته است. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام یافته است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Legitimacy Analysis of Approvals Related to Government Revenues In the Field of Post and Telecommunications
نویسندگان [English]
- Seyyed Ali Hoseini 1
- S. Mohammad Mahdi Ghamami 2
1 ; Ph.D Student in Public Law, Faculty of Law, Imam Sadiq University, Tehran, Iran
2 Associate Prof. Faculty of Law, Imam Sadiq University, Tehran, Iran
چکیده [English]
The rapid advancement of information technologies has necessitated immediate and substantial development in Iran's communication infrastructure. This obligation primarily falls under the purview of the Ministry of Communication and Information Technology (MCIT), guided by various laws. To support these endeavors, the law "Permission to Determine and Collect Government Revenues in the Field of Post and Telecommunications" was enacted in 2013, allocating significant dedicated revenues to the MCIT. This legislation empowers the Council of Ministers (COM) to identify three distinct types of dedicated income for the ministry. However, an examination of COM approvals since 2013 reveals instances of non-compliance with the stipulated rules in the law. This research evaluates the COM's adherence to the 2013 Act in implementing its provisions and managing revenues related to post and telecommunications. The assessment, guided by the principles and rules of administrative law, yielded the following conclusions: a) In certain approvals, the COM did not introduce new revenues beyond those legally permitted. However, there were lapses in adhering to formalities and legal requirements when imposing these revenues. b) In another category of approvals, the Council imposed new revenues that exceeded the scope of its legal authority. The research was conducted through a descriptive-analytical approach.
کلیدواژه‌ها [English]
- Government Revenues
- License Fee
- Non-Compliance Penalty
- Ministry of Communications and Information Technology
- Council of Ministers.
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- ابراهیمی‌نژاد، مهدی؛ فرج‌وند، اسفندیار (1386). اصول تهیه و تنظیم و کنترل بودجه. چ هفتم، تهران: سمت.
- امامی، محمد؛ استوارسنگری، کوروش (1397). حقوق اداری. ج 1، چ بیست‌وسوم، تهران: میزان.
- آقایی طوق، مسلم؛ شمس، عرفان؛ فریادی، مسعود؛ مشهدی، علی (1389). مرزهای تقنین و اجرا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. چ اول، تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات.
- انصاری، ولی‌الله (1377). کلیات حقوق اداری. چ دوم، تهران: میزان.
- پتفت، آرین؛ مرکز مالمیری، احمد (1395). مفهوم و قلمرو اصول کلی حقوق اداری؛ امکان و چگونگی استناد به آن در رسیدگی‌های قضایی. چ اول. تهران: مرکز مطبوعات و انتشارات قوة قضاییه.
- شیرزاد، امید (1393). دلایل ابطال مصوبات دولتی در دیوان عدالت اداری. چ دوم، تهران: جاودانه جنگل.
- درویشی، بابک؛ دبیرنیا، علیرضا؛ جلیلی، آیت‌اله (1403). حقوق مالی با رویکرد حقوق عمومی. چ دوم، قم: دانشگاه قم.
- راجی، سیدمحمدهادی (1400). جزوۀ درس حقوق مالی؛ دوره کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
- رضایی، مصطفی (1401). حقوق مناقصات دولتی. چ اول، تهران: گنج دانش.
- رستمی، ولی (1401). مالیة عمومی. چ دهم، تهران: میزان.
- طباطبائی مؤتمنی، منوچهر (1397). حقوق اداری. چ بیست‌ویکم، تهران: سمت.
- عطریان، فرامرز؛ غمامی، سیدمحمدمهدی (1397). جهات ابطال عوارض شوراهای اسلامی در دیوان عدالت اداری. چ اول، تهران: پژوهشگاه قوة قضاییه.
- فلاح‌زاده، علی‌محمد؛ همتی، مجتبی؛ جواهری طهرانی، محمد؛ فتحی، جواد (1391). تفکیک تقنین و اجرا: تحلیل مرزهای صلاحیت تقنینی در روابط قوای مقننه و مجریه. چ اول، تهران: معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات.
- مزارعی، غلامحسین (1395). جهات ابطال مصوبات دولت در دیوان عدالت اداری و شورای نگهبان. چ دوم. تهران: خرسندی.
- مشهدی، علی (1391). صلاحیت تخییری: نظام حقوقی صلاحیت‌های تخییری در قوة مجریه. چ اول، تهران: معاونت تحقیقات، آموزش و حقوق شهروندی.
- موذنی، روح‌الله (1393). حقوق عمومی اقتصادی؛ مطالعۀ تطبیقی ایران و فرانسه. چ اول، تهران: مجد.
- مولائی، آیت (1399). قراردادهای اداری: مطالعة تطبیقی بسترها، مبانی، ماهیت و اصول. چ دوم، تهران: میزان.
- هاشمی، سیدمحمد (1398). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. ج2، چ بیست‌ونهم. تهران: میزان.
- هداوند، مهدی؛ مشهدی، علی (1391). اصول حقوق اداری (در پرتو آرای دیوان عدالت اداری) همراه با مطالعة تطبیقی. چ دوم، تهران: خرسندی.
ب) مقالات
- امامی، محمد؛ موسوی، سیدنصراله (1383). مبانی نظری مراجع شبه‌قضایی و جایگاه آنها در حقوق ایران. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 21 (2) 93-110.
- برزگر، عبدالرضا (1393). جایگاه و وظایف شورای رقابت در نظام حقوقی ایران، حقوق اداری. 1 (3)، 148-178.
- جلالی، محمد؛ سعیدی روشن، حمیده (1395). نقش دیوان عدالت اداری در صیانت از قانون اساسی. حقوقی دادگستری، 80 (94)، 117-140.
- راجی، سیدمحمدهادی؛ برومند، محمد (1392). معیارهای تشخیص و محدودة امور تقنینی و اجرایی در آرای شورای نگهبان. فصلنامة دانش حقوق عمومی، 2 (4)، 99-123.
- کدخدایی، عباسعلی؛ آقایی طوق، مسلم (1391). تبیین مفهوم اصل عدم تفویض قانونگذاری در پرتو اصل برتری قانون اساسی؛ نقدی بر رویۀ شورای نگهبان. پژوهش حقوق عمومی، 14(38)، 77-99.
- ویژه، محمدرضا (1383). مفهوم اصل برابری در حقوق عمومی نوین. نشریة حقوق اساسی، 1(2)، 213-252.
ج) گزارش‌ها
- امامیان، سیدمحمدصادق؛ ذوالفقاری، امیراحمد؛ محمدزاده، احسان؛ زمانیان، مرتضی؛سبحانیان، سیدمحمدهای (1397). نظام ملی تنظیم گری: مفهوم تنظیم‌گری و ارتباط آن با نظام حکمرانی، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. شمارة مسلسل 15940.
- پوراسماعیل، حسن؛ احمدلو، محمدامین؛ رجبی، ابوالقاسم (1403). بررسی بخش دوم لایحة بودجة سال 1403 کل کشور (24): وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. شمارة مسلسل 19802.
د) قوانین و مقررات
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
- قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۱) مصوب 15/08/1384.
- قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (2) مصوب 04/12/1393.
- قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 27/11/1380.
- قانون تعزیرات (کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی) مصوب 02/03/1375.
- قانون ماده‌واحدة اجازة تعیین و وصول حق‌الامتیاز فعالیت بخش غیردولتی در زمینة پست و مخابرات مصوب 19/08/1392.
- قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی مصوب 08/11/1386.
- قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 25/03/1392.
- قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مصوب 19/09/1382.
- مصوبة شمارة 2 جلسة شمارة 206 کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات مورخ 21/10/1393.
- مصوبة شمارة 109351/ت52467 هـ -20/08/1394 هیأت وزیران.
- مصوبة شمارة 52347/ت59808هـ مورخ 01/04/1401 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 52349/ت59765هـ مورخ 1/4/1401 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة ۱۲۰۳۸۶/ت۵۵۹۶۴هـ مورخ 13/09/1397 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 56734/ت59068هـ مورخ2/6/1400 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 172465/ت59643هـ مورخ 28/12/1400 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 56445/ ت59757هـ، مورخ 07/04/1401 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 98370/ت60156هـ مورخ 7/6/1401 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة ۹۸۳۷۹⁄ت۶۰۱۵۷هـ مورخ 07/06/1401 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة ۱۱۷۴۶۷⁄ت۶۰۳۸۲هـ مورخ 4/7/1401 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 52347 /ت 59808 هـ مورخ 01/04/1401 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 52349 /ت 59765 هـ مورخ 01/04/1401 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 57961/ت53074هـ مورخ 17/05/1395 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 128016/ت58396هـ مورخ 07/11/1399 هیأت وزیران.
- تصویب‌نامة شمارة 128016/ت58396هـ مورخ 07/11/1399 هیأت وزیران.
ه) نظریات رئیس مجلس شورای اسلامی
- نظریۀ شمارة 40998/هـ ب مورخ 5/5/1401.
- نظریۀ شمارة 87367/هـ مورخ 7/10/1400.
- نظریة شمارة۱۰۰۷۳۶هـ/ب مورخ 16/11/1397.
- نظریة شمارة 57027/هـ ب مورخ 15/6/1401.
- نظریة شمارة 20998/هـ ب مورخ 05/05/1401.
و) آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
- دادنامة شمارة ۲۸۲۳ مورخ 28/10/1400.
- دادنامة شمارة 83/119 مورخ 31/03/1383.
- دادنامة شمارة 80/335 مورخ 23/10/1380.
- دادنامة شمارة 627 مورخ 04/07/1396.
- دادنامة شمارة 625 مورخ 07/04/1401.
- دادنامة شمارة 826 مورخ 28/04/140.
- دادنامة شمارة 317 مورخ 13/04/1396.
- دادنامة شمارة 182 مورخ 23/08/1371.
- دادنامة شمارة 22 مورخ 11/02/1378.
- دادنامة شمارة 1046 مورخ 25/09/1386.
ز) وب‌سایت‌ها:
- سامانة جامع نظرات شورای نگهبان. مشاهده در تاریخ 21/07/1402 از:
http://nazarat.shora-rc.ir/Forms/frmShenasname.aspx?id=oJ/UfXFebAE=&TN= l7tLyhyOobj0SooAFUE3m68PnpG7MruN&MN=csaqpt/F9Oo=
- انگلیسی
- A) Books
- Blackman, C., & Srivastava, L. (2011). Telecommunications Regulation Handbook. Washington: Worldbank. Retrieved from: http://handle.itu.int/11.1002/pub/807b5608-en.
- Flanagan, A. (2018). Authorization and Licensing. In Telecommunications Law and Regulation. Edited by Ian Walden, New York: Oxford Academic. 285–380. https://doi.org/10.1093/oso/9780198807414.003.0009
- Gunningham, N. (2010). Enforcement and Compliance Strategies. In Oxford Handbook of Regulation. Edited by Robert Baldwin et al. New York: Oxford University Press Inc. 120-145. DOI:10.1093/oxfordhb/9780199560219.003.0007
- Intven, H., & Oliver, J., & Sepúlveda, E. (2000). Telecommunication Regulation Handbook. Washington: WroldBank. Retrieved from: https://www.itu.int/ITU-D/treg/Documentation/Infodev_handbook/7_Appendix.pdf
- Lee, , & Prime, J. (2018). Us Telecommunications Law. In Telecommunications Law and Regulation. Edited by Ian Walden. New York: Oxford Academic. 195-282. https://doi.org/10.1093/oso/9780198807414.003.0007
- Walden, I, (2018). Telecommunications Law and Regulation an Introduction. In Telecommunications Law and Regulation. Edited by Ian Walden. New York: Oxford Academic. 3-26. https://doi.org/10.1093/oso/9780198807414.003.0002
- B) Articles
- Malisuwan, S., & Milindavanij, D.(2017). A Study on Telecommunications Business License Fees in Various Countries. International Journal for Innovative Research in Science & Technology, 4(1), 153-164.
- McCleary, W. (1991). The Earmarking of Government Revenue: A Review of Some World Bank Experience. The World Bank Research Observer, 6(1), 81–104. http://www.jstor.org/stable/3986462
- C) Websites
- https://www.constituteproject.org/constitutions?lang=en (last visited: 2023-10-20)
)