نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، گروه حقوق خصوصی، دانشکدة علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
2 استادیار، گروه حقوق خصوصی، دانشکدة علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3 دانشیار، گروه حقوق عمومی، دانشکدة علوم انسانی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
چکیده
به موجب اصول متعددی از قانون اساسی دولت مکلف به ایجاد امکان اشتغال برای افراد جامعه شده است. درحالی‌که گاهی در نتیجة فعالیت‌های گستردة دولت و دخالت روزافزون آن در امور اقتصادی و اجتماعی پدیدة بیکاری افزایش می‌یابد. در این‌گونه موارد است که بحث مسئولیت مدنی دولت و جبران خسارت به‌وسیلة آن مطرح می‌شود. در تحقیق پیش رو به‌دنبال پاسخگویی به این پرسش هستیم که چنانچه فردی به دلایل غیرارادی با بیکاری مواجه شود، در طرح دعوای مسئولیت مدنی علیه دولت (قوة مجریه) و مطالبة خسارت با چه موانع و چالش‌هایی روبه‌روست؟ هدف از بررسی این موانع این است که با شناسایی آنها و ارائة راهکارهایی برای رفع این چالش‌ها راه طرح این قبیل دعاوی برای زیان‌دیدگان هموار شود. ازاین‌رو به روش توصیفی- تحلیلی در ابتدا موانع مذکور شناسایی و تحلیل و سپس راهکارهایی به‌منظور رفع آنها ارائه خواهد شد. به‌نظر می‌رسد پذیرش نظریة تقصیر در مادة 11 قانون مسئولیت مدنی و تفکیک خطای اداری از شخصی و نیز تفکیک اعمال حاکمیت از تصدی و دادرسی مبهم و پیچیده از عمده مشکلاتی است که برای طرح این قبیل دعاوی وجود دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The challenges of filing a tort liability lawsuit against the government regarding unemployment
نویسندگان [English]
- Azam Alamkhani 1
- Masoudreza Ranjbar Sahraee 2
- Kourosh Ostovar Sangari 3
- Behnam Ensafi Azar 2
1 Ph.D. Student, Department of Private Law, Faculty of Humanities, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
2 Assistant Professor, Department of Private Law, Faculty of Humanities, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
3 Associate Professor, Department of Public Law, Faculty of Humanities, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
چکیده [English]
According to several principles of the constitutional law, the government is obliged to provide employment opportunities for people. Sometimes, as the result of the extensive activities of the government and its increasing involvement in economic and social affairs, the unemployment increases. It is in such cases that the tort liability of the government and compensation by it is raised. In the upcoming article, we seek to answer the question that if a person faces unemployment for involuntary reasons, what challenges does he face in filing the tort liability lawsuit against the government (executive authority) and compensation the damages ? The purpose of investigating these obstacles is to identify them and provide solutions to solve these challenges, to pave the way for filing such lawsuits for the victims. Therefore, by the descriptive-analytical method, the aforementioned obstacles will be identified and analyzed first, and then solutions will be provided to solve them. It seems that the acceptance of the theory of fault in Article 11 of the tort liability law and the separation of administrative fault from personal as well as the separation of governance from tenure and ambiguous and complex proceedings are among the major problems that exist for filing such claims.
کلیدواژه‌ها [English]
- right to employment
- unemployment
- governmental tort liability
- proceeding
- compensation.
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- امامی، محمد؛ استوار سنگری، کورش (1390). حقوق اداری. چ پانزدهم، تهران: میزان.
- پاتریس، ژوردن (1391). اصول مسئولیت مدنی. ترجمة مجید ادیب، چ سوم، تهران: میزان.
- پولانی، کارل (1391). دگرگونی بزرگ: خاستگاه‌های سیاسی و اقتصادی روزگار ما. ترجمة محمد مالجو، چ اول، تهران: پردیس دانش.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386). ترمینولوژی حقوق. چ هجدهم، تهران: گنج دانش.
- خمینی موسوی، روح‌الله (1363). تحریرالوسیله. ج 2، تهران مکتبـه العلمیـه الاسـلامیه.
- روناک م. اسمیت (۱۳۸۸). قواعد حقوق بین‌المللی بشر. ترجمة فاطمه کیهانلو، چ اول، تهران: دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
- زرگوش، مشتاق (1389). مسئولیت مدنی دولت. ج 1 و 2، چ اول، تهران: میزان.
- صدرالحفاظی، سیدنصرالله (1372). نظارت قضایی بر اعمال دولت در دیوان عدالت اداری. چ اول، تهران: شهریار.
- طباطبائی مؤتمنی، منوچهر (1387). حقوق اداری تطبیقی. چ دوم، تهران: سمت.
- عباسی، بیژن (1389). حقوق اداری. چ اول، تهران: دادگستر.
- عمید زنجانی، عباسعلی (1382). موجبات ضمان. چ اول، تهران: میزان.
- غمامی، مجید (1376). مسئولیت مدنی دولت نسبت به اعمال کارکنان خود. تهران: دادگستر.
- کاتوزیان، ناصر (1374). الزام‌های خارج از قرارداد. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- کاتوزیان، ناصر (1390). مبانی حقوق عمومی. چ چهارم، تهران: میزان.
- کاتوزیان، ناصر (1369)، حقوق مدنی: ضمان قهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- مولابیگی، غلامرضا (1398). صلاحیت و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری. چ پنجم، تهران: جنگل.
ب) مقالات
- بابایی، ایرج (1381). بررسی عنصر خطا در حقوق مسئولیت مدنی ایران. پژوهش حقوق و سیاست، (7)، 49-90.
- پناهنده، سید علی‌محمد ( 1385). تحلیل مادة 11 قانون مسئولیت مدنی. نشریة دادرسی، (57)، 36-38.
- حسینی، ناصر (1384). هفت نماگر اندازه‌گیری کار شایسته «مقایسة بین‌المللی. کار و جامعه، (62)، 48-53.
- زارعی، محمدحسین؛ محسن‌زاده، آزیتا (1394). نظام اثبات دعوی در دادرسی اداری. نشریة دیدگاه‌های حقوق قضایی، (72)، 65-92.
- کاتوزیان، ناصر ( 1388). تحول مفهوم تقصیر در حقوق مسئولیت مدنی. مطالعات حقوق خصوصی، 39(1)، 189-214.
- مولایی، آیت (1399). موانع و چالش‌های اعمال مسئولیت مدنی دولت در ایران. مطالعات حقوق عمومی، 50(4)، 1423-14440.
- مولایی، آیت؛ لطفی، حسن (۱۳۹۷). تحلیل انتقادی نحوة اثبات ارکان مسئولیت مدنی اداره در چارچوب مادة ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری. نشریة مطالعات حقوقی، 10(۴)، 189-218.
- میرداداشی، سیدمهدی (1392). مبانی فقهی حقوقی مسئولیت مدنی دولت. نشریة حقوق اسلامی، 10(3)، 121-146.
- همتی، مجتبی (1396). تحلیلقانون دیوان عدالت اداری از منظر استانداردهای خاص دادرسی منصفانة اداری؛ با نگاهی به رویة دادگاه اروپایی حقوق بشر. پژوهش حقوق عمومی، (55)، 245-272.
ج) آرا
- رأی وحدت رویة هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شمارة 1427 مورخ 05/12/1386.
- رأی صادره از شعبة اول دیوان عدالت اداری به کلاسة پروندة 901925/1 سال 1391.
- رأی وحدت رویة هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شمارة 156 مورخ 20/01/1348.
- رأی وحدت رویة هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شمارة 47 مورخ 17/10/1363.
- رأی وحدت رویة هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شمارة 33 مورخ 29/02/1375.
- انگلیسی
- Books
- Davis, Kenneth Culp, (1983)., administrative law treatise. Vol. 4, San Diego, K.C. Davis publishing, second edition.
- Perry, M. (2007). Prisons of want: the experience and protest of the unemployment in France 1921. Burlingtons Ashgate publishing company.
- Peter Cane, (1992). An introduction to administrative law. New York , Oxford, University Press, second edition.
- Ian McEvin (1999). No-fault compensation system. Sydney, case associates.
- William F.Fox, (1992). understanding administrative low. United States, Matthew Bender, second edition.
- B) Articles
- Carol Harlow (1996). State liability: problem with out solution. National journal of constitutional law, (6).
- Christopher H. Schroeder (1986). Rights against risk, Columbia law review, (86).
- Department of Employment and Economic Development, (2014). File No. 30842708-4.
- Fei v Colombia, HRC Communication 514/1992, UN Doc CCPR/C/53/D/514/1992(1995).
- George P. Fletcher (1972). Fairness and utility in tort theory. Harvard law review, (85).
- Louis Trotabas, Liability in damages under French administrative law, (1930). journal of comparative legislation and international law, 12(4).
- noz Hermoza v Peru, HRC Communication 203/1986, UN Doc CCPR/C/ 34/D/ 203/1986 (1998).
- Oló Bahamonde v Equatorial Guinea, HRC Communication No. 468/1991, UN Doc CCPR/ C/49/D/468/1991, 10 November 1993.
- Reba-Diane Henderson, (1999). Causation in the law and the search for justice, Dissertation for PHD, the Florida State University, Springer.
- Richard A. Epstein, (1974). Defenses and subsequent pleas in a system of strict liability. Oxford journal of legal studies, (3).
- Van Meurs v The Netherlands, HRC Communication 215/1986, UN Doc CCPR/ C/ 39/ D/ 215/ 1986,13 July 1990.
- فرانسوی
- Planiol et Ripert (1952). Traité pratique de droit Francais. 2e ed par paul Esmein, Paris.
)