نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشکدة حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران.
چکیده
بند ۴ سیاست‌های کلی نظام قانونگذاری ابلاغی 1398 تأکید کرده است که نظارت بر عدم مغایرت یا انطباق قوانین با سیاست‌های کلی نظام با همکاری شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام صورت پذیرد. این نحوة همکاری و ارتباط به‌ویژه در مواردی که مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص مصوبة مجلس شورای اسلامی اظهارنظر نکرده، محل ابهام و سؤال بوده است و از این حیث «همکاری» میان دو نهاد مذکور باید به‌گونه‌ای تبیین شود که از یک سو صلاحیت‌های ذاتی آنها نقض نشود و از سوی دیگر، چگونگی این همکاری به‌صورت قاعده‌ای حقوقی تعریف و شناسایی شود. این پژوهش با رویکرد جدید به ماهیت سیاست‌های کلی و با بررسی اسناد و رویه‌ها از جمله نامة مورخ 11/03/1393 مقام معظم رهبری و اقتباس از مفهوم صلاحیت در حقوق بین‌الملل کیفری، ماهیت صلاحیت شورای نگهبان در ارتباط با مجمع تشخیص مصلحت را از نوع صلاحیت دوگانة ذاتی – تکمیلی و با اولویت صلاحیت تکمیلی دانسته است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و گردآوری داده‌ها نیز کتابخانه‌ای است.
کلیدواژه‌ها
- سیاست‌های کلی نظام
- شورای نگهبان
- صلاحیت تکمیلی شورای نگهبان
- صلاحیت ذاتی شورای نگهبان
- صلاحیت تکمیلی.
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Complementary and inherent competence of the Guardian Council in monitoring the "general policies of the system"
نویسنده [English]
- Amin Allah Zamani
Assistant Professor, Department of Criminal Law and Criminology, faculty of law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran
چکیده [English]
Supplementary jurisdiction is a concept that was recognized for the first time in Article 1 of the Statute of the International Criminal Court and in the ratio of the jurisdiction of the said court in relation to the jurisdiction of the national courts, meaning that the said court has the jurisdiction to deal with the crimes that are the subject of the statute only if the domestic courts, They do not have the ability or action or unacceptable desire to deal with the issue.
Intrinsic competence also refers to the legal competence of an institution. According to the letter dated 11/03/2013, the authority of the Supreme Leader of the Guardian Council to review the resolutions of the Parliament in terms of contradiction or non-compliance with the general policies of the system, in the event that the Expediency Determination Assembly does not carry out the said discretionary supervision and on the other hand, according to With its inherent and legal duty, the Guardian Council also has the objective duty of supervising the general policies of the system. With a new approach to the nature of general policies and by removing the concept of complementary authority and also explaining the inherent duty of the Council in order to systematize the process of discretionary supervision between the Council and the Assembly, the author has reached the conclusion that the Guardian Council in monitoring general policies has both Competence is complementary and essential. The research method is descriptive-analytical and data collection is library.
کلیدواژه‌ها [English]
- general policies of the system
- Guardian Council
- supplementary authority of the Guardian Council
- intrinsic authority of the Guardian Council.
- فارسی
الف) کتاب‌ها
- استفانی، گاستون؛ لواسور، ژرژ؛ بولوک، برنار (1377). آیین دادرسی کیفری. ترجمة حسن دادبان، ج1، چ اول، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی (ره).
- آشوری، محمد (1388). آیین دادرسی کیفری. ج2، چ دهم، تهران: سمت.
- البستانی، فواد افرام (1375). فرهنگ ابجدی الفبائی عربی-فارسی. ترجمۀ رضا مهیار، چ دوم، تهران: اسلامی.
- دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۷۷). لغت‌نامه. ج9، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- طباطبایی، محمدحسین (1388). شیعه در اسلام (طبع جدید). ج1، قم: بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزة علمیة قم).
- عمید زنجانی، عباسعلی (1385). حقوق اساسی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل (1373). بایسته‌های حقوق اساسی. تهران: یلدا.
- مولر، پیر (1378). سیاستگذاری عمومی. ترجمة حمیدرضا ملک‌محمدی، چ اول، تهران: دادگستر.
- میرمحمد صادق، حسین (1383). دادگاه کیفری بین‌المللی. چ اول، تهران: دادگستر.
- هاشمی، سیدمحمد (1375). حقوق اساسی جمهوری اسلامی‌ایران. ج2، قم: مجتمع آموزش عالی قم.
ب) مقالات
- اسماعیلی، محسن و طحان‌نظیف، هادی (1387). تحلیل ماهیت نهاد سیاست‌های کلی نظام در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامة حقوق اسلامی، (28)، 87 -120.
- اسماعیلی، محسن و طحان‌نظیف، هادی (1391). نسبت سیاست‌های کلی نظام با احکام حکومتی در حقوق اساسی ایران. پژوهشنامة حقوق اسلامی، (۴) 73 - 94.
- اشتریان، کیومرث (1389). ملاحظاتی در باب سیاست‌های کلی نظام و توصیه‌های سیاستی برای نظام سیاستگذاری در جمهوری اسلامی ایران. سیاست، (۱۳)، ۱ - ۲۲.
- امیرارجمند، اردشیر (1381). سیاست‌های کلی نظام در پرتو اصل حاکمیت قانون و جمهوریت. راهبرد، 26(26)، 70-92.
- جاوید و نامی (1390). جایگاه فرامین مقام رهبری در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران. پژوهشنامة حقوق اسلامی، (34)، 5-28.
- جمعی از صاحب‌نظران (1380). جایگاه حقوقی سیاست‌های کلی نظام. راهبرد، میزگرد علمی، (20)، 375-405.
- جوان آراسته، حسین (1382). قانون اساسی مبانی حاکمیت دینی در قانونگذاری. حکومت اسلامی، (28)، 72-125.
- حاجی علی خمسه، مرتضی (1399). امکان‌سنجی اصرار مجلس (موضوع اصل 112) بر مصوبات مغایر با سیاست‌های کلی نظام. دانش حقوق عمومی، 9(28)، 45-70.
- حسینی اکبرنژاد، هاله (1388). صلاحیت تکمیلی دیوان بین‌المللی کیفری: پویایی نظام‌های قضایی ملی در مقابله با بی‌کیفری. حقوقی بین‌المللی، (41)، 11-142.
- راعی، مسعود؛ عطریان، فرامرز (1391). حاکمیت قانون و احکام حکومتی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. حکومت اسلامی، (63)، 123-146.
- زارعی، محمدحسن (1383). نظام قانونگذاری ایران و جایگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأملی در ماهیت حقوقی سیاست‌های کلی. راهبرد، (34)، 320-333.
- شریعت باقری، محمدجواد (1378). صلاحیت تکمیلی دیوان کیفری بین‌المللی. حقوق دادگستری، (28و 29)، 79-106.
- غلامی، علی و بهادری جهرمی، علی (1392). مفهوم، ماهیت و نظارت بر اجرای سیاست‌های کلی نظام. دانش حقوق عمومی، شماره 3، 72-51.
- کعبی و فتاحی زفرقندی (1395). سیاست‌های کلی نظام؛ راهکار ارتقای نظام قانونگذاری در نظام جمهوری اسلامی ایران. دانش حقوق عمومی، (۱۱)، 99-122.
- مبینی دهکردی، علی؛ الوانی، سیدمهدی؛ پالوج، مجتبی (1392). فرایند تدوین سیاست‌های کلی در نظام جمهوری اسلامی ایران. مطالعات دفاعی استراتژیک، (51)، 71-98.
- موسی‌زاده، ابراهیم (1387). تأملی در مفهوم، ماهیت و جایگاه حقوقی سیاست‌های کلی نظام. حقوق اسلامی، (17)، 151-178.
- انصاری، مجید (1386). جایگاه سیاست‌های کلی در نظام قانونگذاری در ایران. در: معاونت پژوهشی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مجموعه مقالات همایش یکصدمین سال قانونگذاری، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، چ اول، 181-195.
ج) تارنماهای اینترنتی
)